Συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρώπη καθώς στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια καταγράφηκαν 127.350 κρούσματα ιλαράς την προηγούμενη χρονιά. Ο αριθμός αυξήθηκε σε σχέση με το 2023 που θεωρήθηκε χρονιά σταθμός για περισσότερο από δυο δεκαετίες.
Πηγή :ΠΟΥ
Η πλειονότητα , 40% των δηλωθέντων κρουσμάτων στην Περιφέρεια είναι παιδιά κάτω των πέντε ετών, που προέρχονται από 53 χώρες στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία. Περισσότερα από τα μισά από τα αναφερόμενα κρούσματα χρειάστηκαν νοσηλεία. Μεταξύ αυτών καταγράφηκαν συνολικά 38 θάνατοι, έως τις 6 Μαρτίου 2025.
Χαρακτηριστικό είναι ότι η Ρουμανία ανέφερε τον υψηλότερο αριθμό κρουσμάτων στην Περιφέρεια για το 2024, με 30.692 κρούσματα, ακολουθούμενη από το Καζακστάν με 28.147 κρούσματα. Ωστόσο, λιγότερο από το 80% των επιλέξιμων παιδιών τόσο στη Ρουμανία όσο στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, στο Μαυροβούνιο, στη Βόρεια Μακεδονίαείχαν εμβολιαστεί με MCV1 το 2023, πολύ πιο κάτω από το ποσοστό κάλυψης 95% που απαιτείται για τη διατήρηση της ανοσίας αγέλης.
Στποιχεία από το ECDC
Εμβολιαστική ανεπάρκεια
Στο «τσουνάμι» κρουσμάτων εκτιμάται ότι έχει παίξει ρόλο η οπισθοδρόμηση της εμβολιαστικής κάλυψης κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Τα ποσοστά εμβολιασμού σε πολλές χώρες δεν έχουν ακόμη επιστρέψει στα προ της πανδημίας επίπεδα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης κρουσμάτων. Η μετάδοση του ιού πέρα από τα σύνορα και τις ηπείρους συμβαίνει τακτικά και οι εστίες αυτής της εξαιρετικά μολυσματικής νόσου θα εκδηλωθούν οπουδήποτε ο ιός βρει θύλακες με ανεμβολίαστους ή ανεπαρκώς εμβολιασμένους ανθρώπους, ιδίως παιδιά.
Στοιχεία από τον ΠΟΥ για τον εμβολιασμό έναντι της ιλαράς ΠΗΓΉ: immunizationdata.who.int
«Χωρίς υψηλά ποσοστά εμβολιασμού, δεν υπάρχει υγειονομική ασφάλεια. Καθώς διαμορφώνουμε τη νέα περιφερειακή στρατηγική μας για την υγεία στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, δεν έχουμε την πολυτέλεια να χάσουμε έδαφος. Κάθε χώρα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειές της για να προσεγγίσει τις ανεπαρκώς εμβολιασμένες κοινότητες», προειδοποίησε ο Regional Director of Europe WHO, Dr Hans P. Kluge.
Σύμφωνα με τον δρ Kluge, η Ευρωπαϊκή Περιφέρεια αντιπροσώπευε το ένα τρίτο όλων των κρουσμάτων ιλαράς παγκοσμίως το 2024. Περίπου 359.521 κρούσματα ιλαράς έχουν αναφερθεί για το 2024 παγκοσμίως.
Από τα στοιχεία του ΠΟΥ φαίνεται ότι είναιι χαμηλό το ποσοστό εμβολιασμού με δεύτερη δόση και στην χώρα μας όπως και στην Κύπρο. Και οι δυο χώρες τις προηγούμενες χρονιές (πλην του 2022 για την Κύπρο) δεν είχαν διαθέσει στοιχεία στον ΠΟΥ.
Ενδεικτικό είναι πως μόνο το 2023, 500.000 παιδιά σε ολόκληρη την Περιφέρεια έχασαν την πρώτη δόση του εμβολίου κατά της ιλαράς (MCV1) που θα έπρεπε να χορηγηθεί μέσω των υπηρεσιών εμβολιασμού ρουτίνας. Σημειώνεται ότι από τα στοιχεία του ΠΟΥ στην Ελλάδα το 90,86% έκανε την πρώτη δόση και το 71,16% τη δεύτερη δόση, ενώ δεν καταγράφηκαν για την ίδια χρονιά κρούσματα. Τα περισσότερα κρούσματα στην χώρα μας πιο πρόσφατα το 2018 έφθασαν τα 2,291. Δείτε εδώ
Σήμα κινδύνου εξέπεμψε και η Περιφερειακή Διευθύντρια της UNICEF για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία
Regina De Dominicis, τονίζοντας ότι «για να προστατεύσουμε τα παιδιά από αυτή τη θανατηφόρα και εξουθενωτική ασθένεια, χρειαζόμαστε επείγουσα κυβερνητική δράση, συμπεριλαμβανομένης της διαρκούς επένδυσης σε εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης».
Συνέπειες της ιλαράς
Εκτός από τη νοσηλεία και το θάνατο που προκαλούνται από επιπλοκές όπως είναι η πνευμονία, η εγκεφαλίτιδα, η διάρροια και η αφυδάτωση, η ιλαρά μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνιες, εξουθενωτικές επιπλοκές στην υγεία, όπως τύφλωση. Μπορεί επίσης να βλάψει το ανοσοποιητικό σύστημα «διαγράφοντας» τη μνήμη του σχετικά με τον τρόπο καταπολέμησης των λοιμώξεων, αφήνοντας τους επιζώντες της ιλαράς ευάλωτους σε άλλες ασθένειες. Ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη γραμμή άμυνας κατά του ιού.
Ανάγκη για μέτρα
Η UNICEF και ο ΠΟΥ καλούν να υπάρξει πρόληψη και αντιμετώπιση των κρουσμάτων ιλαράς. Έμφαση δίνουν στη συνεργασία με τις κοινότητες, την εκπαίδευση των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, την ενίσχυση των προγραμμάτων ανοσοποίησης και των συστημάτων επιτήρησης της νόσου και την έναρξη εκστρατειών αναπλήρωσης του εμβολιασμού κατά της ιλαράς.
Στοιχεία για το 2023 από τον ΠΟΥ
Επιτακτικός κρίνεται ο εντοπισμός κρουσμάτων και των επαφών τους καθώς και η διεξαγωγή εκστρατειών επείγοντος εμβολιασμού. Οι χώρες θα πρέπει αναλύσουν τα βαθύτερα αίτια των κρουσμάτων, να αντιμετωπίσουν τις αδυναμίες των συστημάτων υγείας τους και να αξιοποιήσουν στρατηγικά τα επιδημιολογικά δεδομένα για τον εντοπισμό και την κάλυψη των κενών κάλυψης. Η προσέγγιση των διστακτικών γονέων και των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων και η αντιμετώπιση της άνισης πρόσβασης στα εμβόλια πρέπει να έχουν κεντρικό ρόλο σε όλες τις προσπάθειες.
Ακόμη και οι χώρες που δεν έχουν τρέχουσες επιδημίες ιλαράς κρίνεται ότι θα πρέπει να προετοιμαστούν, μεταξύ άλλων μέσω του εντοπισμού και της αντιμετώπισης των κενών στην ανοσία, της οικοδόμησης και της διατήρησης της εμπιστοσύνης του κοινού στα εμβόλια και της διατήρησης ισχυρών συστημάτων υγείας.
