Η διάμεση πνευμονική νόσος (ILD) αναδεικνύεται ως σημαντικός ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα, σύμφωνα με νέα μελέτη μεγάλης κλίμακας από τη Σουηδία. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο JAMA Network Open και ενισχύουν την ανάγκη για στενότερη παρακολούθηση των ασθενών με ILD.

Η ILD ως υποτιμημένος παράγοντας κινδύνου

Ο καρκίνος του πνεύμονα παραμένει μία από τις πιο θανατηφόρες μορφές καρκίνου παγκοσμίως, με το κάπνισμα να θεωρείται η κύρια αιτία. Ωστόσο, η νέα μελέτη στρέφει το ενδιαφέρον σε άλλους παράγοντες, όπως είναι  η ILD, μια ομάδα χρόνιων νοσημάτων που προκαλούν φλεγμονή και ίνωση στον διάμεσο ιστό των πνευμόνων. Η πιο γνωστή μορφή είναι η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση, αλλά υπάρχουν δεκάδες υποκατηγορίες με παρόμοια συμπτώματα.

Τα ευρήματα της μελέτης

Η ανάλυση περιελάμβανε δεδομένα από 5,4 εκατομμύρια άτομα, εκ των οποίων περίπου 14.600 είχαν διαγνωστεί με ILD. Οι συμμετέχοντες γεννήθηκαν μεταξύ 1932 και 1987 και παρακολουθήθηκαν για σχεδόν τρεις δεκαετίες, από το 1987 έως το 2016.

Τα σοιχεία σχολιάζουν η καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα).  Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα ήταν τουλάχιστον διπλάσιος στους πάσχοντες από ILD, ακόμη και όταν ελήφθησαν υπόψη παράγοντες όπως ηλικία, φύλο, μορφωτικό επίπεδο και ιστορικό καπνίσματος.

Ισχυρή συσχέτιση ανεξαρτήτως γονιδίων

Η σύγκριση ασθενών με ILD με τα υγιή αδέρφια τους απέδειξε ότι η αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου δεν οφείλεται σε κοινά γονίδια ή οικογενειακό περιβάλλον. Η ILD συνδέεται με τον καρκίνο του πνεύμονα ανεξαρτήτως κληρονομικών παραγόντων.

Επηρεάζονται όλοι οι τύποι καρκίνου του πνεύμονα

Η ILD αυξάνει τον κίνδυνο για όλους τους βασικούς ιστολογικούς τύπους καρκίνου του πνεύμονα: αδενοκαρκίνωμα, πλακώδες καρκίνωμα, μικροκυτταρικό καρκίνο και άλλες λιγότερο συχνές μορφές. Ιδιαίτερα έντονος ήταν ο συσχετισμός με τον μικροκυτταρικό καρκίνο, έναν από τους πιο επιθετικούς τύπους.

Η παθοφυσιολογία πίσω από τη σύνδεση

Η χρόνια φλεγμονή και οι μικροτραυματισμοί του πνευμονικού ιστού δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν τη μετάλλαξη των κυττάρων. Ορισμένες γενετικές μεταλλάξεις που παρατηρούνται στην ιδιοπαθή πνευμονική ίνωση εμφανίζονται και στον καρκίνο του πνεύμονα, υποδηλώνοντας κοινές μοριακές οδούς.

Κλινικές επιπτώσεις και πρόληψη

Οι ερευνητές προτείνουν την ένταξη της ILD στα προγνωστικά μοντέλα για τον καρκίνο του πνεύμονα, ιδιαίτερα σε μη καπνιστές. Η έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση της ILD μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της επιβίωσης των ασθενών. Παράλληλα, η αποφυγή καπνίσματος και έκθεσης σε τοξικές ουσίες παραμένει ζωτικής σημασίας