Με στόχο την έγκαιρη προετοιμασία του πληθυσμού και των υγειονομικών δομών ενόψει της νέας περιόδου εποχικής γρίπης, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας εξέδωσε εγκύκλιο με επικαιροποιημένα επιδημιολογικά δεδομένα και οδηγίες για τον εμβολιασμό των ευπαθών ομάδων. Η εγκύκλιος βασίζεται στην ετήσια έκθεση του ΕΟΔΥ και περιλαμβάνει συστάσεις για την πρόληψη, την αντιμετώπιση και τον περιορισμό της διασποράς του ιού.

Η γρίπη είναι μεταδοτική νόσος του αναπνευστικού συστήματος, η οποία μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως σοβαρή νόσο, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να οδηγήσει ακόμη και στον θάνατο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και τα άτομα με χρόνια νοσήματα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές. Η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης στην Ελλάδα κορυφώνεται συνήθως μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου, προκαλώντας επιβάρυνση στο σύστημα υγείας και στην κοινωνική λειτουργία.

Επιδημιολογικά δεδομένα της περιόδου 2024–2025

Κατά την περσινή περίοδο εποχικής γρίπης (εβδομάδες 40/2024 έως 35/2025), κυκλοφόρησαν στην κοινότητα και οι δύο τύποι του ιού, Α και Β, με υπεροχή του τύπου Α. Ανιχνεύθηκαν οι υπότυποι Α(Η1)pdm09 και Α(Η3), ενώ από τα μέσα Φεβρουαρίου επικράτησε ο τύπος Β. Συνολικά, 196 ασθενείς νοσηλεύτηκαν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, ενώ καταγράφηκαν 86 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Η πλειονότητα των σοβαρών περιστατικών αφορούσε άτομα που δεν είχαν εμβολιαστεί, παρότι ανήκαν σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Μέτρα ατομικής προστασίας και περιορισμού της διασποράς

Η εγκύκλιος υπενθυμίζει τη σημασία της τήρησης μέτρων ατομικής υγιεινής, όπως το συχνό πλύσιμο χεριών, η απομόνωση των πασχόντων και η αποφυγή συγχρωτισμού σε κλειστούς χώρους. Ωστόσο, τονίζεται ότι τα μέτρα αυτά δεν επαρκούν από μόνα τους και πρέπει να συνδυάζονται με τον εμβολιασμό για αποτελεσματική προστασία του πληθυσμού.

Ο εμβολιασμός ως βασικό μέτρο πρόληψης

Η εγκύκλιος υπογραμμίζει ότι ο εμβολιασμός αποτελεί το αποτελεσματικότερο μέτρο πρόληψης έναντι της γρίπης. Το αντιγριπικό εμβόλιο, όταν χορηγείται σωστά και έγκαιρα, μειώνει τη μετάδοση του ιού, προστατεύει από σοβαρές επιπλοκές και περιορίζει τις απουσίες από εργασία και σχολείο. Σύμφωνα με τα διεθνή συστήματα φαρμακοεπαγρύπνησης, το εμβόλιο είναι ασφαλές και δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.

Σύσταση για εμβολιασμό ενόψει της περιόδου 2025–2026

Για την επερχόμενη περίοδο γρίπης 2025–2026, αναμένεται ταυτόχρονη κυκλοφορία του ιού της γρίπης και του SARS-CoV-2. Η εγκύκλιος δίνει προτεραιότητα στον εμβολιασμό των ευπαθών ομάδων, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ταυτόχρονης προσβολής και να περιοριστεί η πίεση στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Επισημαίνεται ότι η σύσταση του εμβολίου τροποποιείται κάθε χρόνο, σύμφωνα με τις μεταλλάξεις του ιού και τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων.

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών της χώρας μας οι συστάσεις αντιγριπικού εμβολιασμού για την προσεχή περίοδο 2025-2026 περιλαμβάνουν κατά προτεραιότητα τις παρακάτω ομάδες πληθυσμού ή καταστάσεις αυξημένου κινδύνου:
1. Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
2. Βρέφη και παιδιά ηλικίας 6 μηνών ως 5 ετών.
3. Παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών και ενήλικες με έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

• Χρόνια νοσήματα αναπνευστικού, όπως άσθμα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
•  Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή.
•  Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη).
•  Μεταμόσχευση οργάνων και μεταμόσχευση μυελού των οστών.
•  Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες).
•  Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
•  Χρόνια νεφροπάθεια.
•  Χρόνιες παθήσεις ήπατος.
• Νευρολογικά-νευρομυϊκά νοσήματα.
•  Σύνδρομο Down.

4.Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωΐδες και θηλάζουσες.
5. Άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία (Δείκτη Μάζας Σώματος >40Kg/m2) και παιδιά με ΔΜΣ >95ηΕΘ.
6. Παιδιά που λαμβάνουν μακροχρόνια ασπιρίνη (π.χ. για νόσο Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα).
7. Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών είτε φροντίζουν ή διαβιούν με άτομα με υποκείμενο νόσημα, που αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών της γρίπης.
8. Κλειστοί πληθυσμοί, όπως προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές (σχολείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων κλπ.), νεοσύλλεκτοι, ιδρύματα χρονίως πασχόντων και μονάδες φιλοξενίας ηλικιωμένων, καταστήματα
κράτησης.
9. Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι, φοιτητές επαγγελμάτων υγείας σε κλινική άσκηση) και σε κέντρα διαμονής προσφύγων-μεταναστών.
10. Άστεγοι.
11.Κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, χοιροτρόφοι, εκτροφείς [συμπεριλαμβανομένων εκτροφέων μίνκ (γουνοφόρα θηλαστικά)], εργαζόμενοι σε σφαγεία και γενικά άτομα που έρχονται σε συστηματική επαφή με πτηνά ή χοίρους.