«Φτώχεια, καλή καρδιά μα και γκρίνια», η ελληνική… διαιτολογία, αυτοκριτικά

Του Δημήτρη Π. Μπερτζελέτου, Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc, Med, Μέλος Εξελεγκτικής Επιτροπής Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων, Ομάδα Ειδικών Αθλητικής Διατροφής

Η «ΦΤΩΧΕΙΑ»

Η μελέτη των 7 χωρών (1960), μία από τις πρώτες μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες που εξέταζε ζητήματα διατροφής και τρόπου ζωής, είναι πολύ γνωστή στον επιστημονικό κόσμο και έκανε θετικά γνωστή και την Ελλάδα. Μια μελέτη που έφερε στο προσκήνιο την έννοια μεσογειακή διατροφή και την ελληνική της εκδοχή.

Και ενώ αυτό το είχαμε, τώρα δεν το έχουμε.. Κομπάζω όταν διαιτολόγοι, ιατροί, ρεπορτάζ υγείας της Κεντρικής Ευρώπης αναφέρονται στην ισορροπημένη και μεσογειακή διατροφή που ..δίδαξε ο ελληνικός πληθυσμός. Και κομπάζω περισσότερο όταν ύστερα αναφέρονται σε δείκτες υγείας όπως η παχυσαρκία, όπου βρισκόμαστε μόνιμα στις πρώτες θέσεις. Ασύμμετρο πλέον. Η φτώχεια μας υλική, πλέον, αλλά και πνευματική μάς άφησε και μάς αφήνει πίσω. Μάλιστα ένα κακό που αναπτύσσεται τον τελευταίο καιρό είναι τα ‘φτωχά’ στρώματα να πλήττονται περισσότερο από την παχυσαρκία και από τα νοσήματα φθοράς που σχετίζονται με αυτή. Η ‘υγιεινή’ διατροφή έχει γίνει πλέον προνόμιο των λίγων, είτε λόγω πρόσβασης σε προνομιακά τρόφιμα (βιολογικά, σούπερ τροφές, ακριβά κομμάτια κρέατος, καλά ψάρια κλπ κλπ), είτε (και) λόγω του ότι υπάρχει άφθονη λιπαρή κακή τροφή (‘στις 2 πίτσες η 1 δώρο’) σε πολύ χαμηλές τιμές, προσεγγίσιμη από τους ‘πολλούς’. Ας αποδεχτούμε την ήττα μας, μέσω της διαδικασίας της αυτοκριτικής να βρούμε που σφάλλουμε, ώστε να ξανακάνουμε μέρος της καθημερινότητας τη μεσογειακή διατροφή.

Η ΚΑΛΗ ΚΑΡΔΙΑ…

Θυμάμαι σαν χτες τον εαυτό μου, φοιτητή ακόμα, περί τα τέλη της δεκαετίας του 1990 να πηγαίνω κάθε 2 χρόνια στον 1ο όροφο ενός κεντρικού ξενοδοχείου της Αθήνας γεμάτος χαρά, αλλά κυρίως περιέργεια, για να ακούσω καινούργια ή ακουσμένα ήδη στις αίθουσες διδασκαλίας πράγματα που συνέβαιναν στον τομέα της Διατροφής και της Διαιτολογίας. Ήταν το Πανελλήνιο Συνέδριο Διαιτολογίας και Διατροφής. Ένα συνέδριο που εξακολουθεί να υφίσταται και να διοργανώνεται κάθε 2 χρόνια, ως το κορυφαίο διατροφικό γεγονός!

Η διαδρομή της επιστήμης της διατροφής έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Μέσα σε αυτά τα 20 χρόνια το ενδιαφέρον έχει πολλαπλασιαστεί. Από τον 1ο όροφο ενός ξενοδοχείου, έφτασε να χρειάζεται ένα ολόκληρο κτιριακό συγκρότημα όταν διοργανώνεται ένα πανελλήνιο συνέδριο διατροφής, για να χωρέσει το ενδιαφέρον χιλιάδων πλέον επισκεπτών του.

Ήδη, πολλά πανεπιστήμια της χώρας έχουν εντάξει στο διδακτικό τους περιεχόμενο τη διατροφή και τη διαιτολογία. Πολλές πανεπιστημιακές έδρες ερευνούν ζητήματα διατροφής, ενώ πολλοί συνάδελφοι με λαμπρό τρόπο μπορούν πλέον να μας πρεσβεύουν σε πανευρωπαϊκά και παγκόσμια επιστημονικά πάνελ. Δημιουργήθηκε ένας μεγάλος και ολοένα και πιο σύνθετος επιστημονικός κόσμος, ο κόσμος της διατροφής..

…ΜΑ ΚΑΙ ΓΚΡΙΝΙΑ…

Η πραγματικότητα δεν είναι τόσο γενναιόδωρη όμως. Υπάρχει και η γκρίνια, υπάρχει και η ανάδυση της κακής μας πλευράς και η οποία δεν εξαφανίζεται με ωραία λόγια..

Εδώ και δεκαετίες υπάρχουν στη διάθεση των πολιτών πολλές ωραίες επιστημονικές συμβουλές, πολλές διαπιστώσεις περί  του «τι σημαίνει υγιεινό» και παρόλα αυτά δεν ξεκολλάνε τα νούμερα και τα ποσοστά παχυσαρκίας ούτε στο δυτικό κόσμο, ούτε στην Ελλάδα. Εκδίδονται πολύ προσεγμένοι διατροφικοί οδηγοί, μετονομάζονται δημόσιες υπηρεσίες σε υπηρεσίες «διατροφής και άθλησης», γίνονται συνέδρια, ημερίδες, εκδηλώσεις, σεμινάρια, οι έλληνες διαιτολόγοι αυξάνονται και βρίσκονται πλέον σε κάθε γειτονιά της Ελλάδας. Ενώ φαίνεται λοιπόν να έχουμε υπερπληθώρα καλών προθέσεων, πληροφορίας και συμβουλών η υγεία μας φθίνει.

Τελικά, η επιστήμη της διατροφής μήπως είναι συνθετότερη; Μήπως διαλέγουμε αναποτελεσματικούς δρόμους βελτίωσης των κακών δεικτών υγείας όπως η παχυσαρκία; Μήπως πρέπει να δούμε πιο έξω και ..έξω από το κουτί (‘out of the box’); Μήπως πρέπει να δούμε διεπιστημονικά και όχι μόνο με όρους διαιτητικής τι μπορεί να αλλάξει το πρότυπο διατροφής και τρόπου ζωής των σύγχρονων ελλήνων και ελληνόπουλων. Μήπως να θέσουμε 2-3 στόχους τύπου:

-μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης κρέατος στο χώρα μας (είμαστε στην παγκόσμια 8αδα κατανάλωσης),

-κίνητρα για αύξηση της φυσικής δραστηριότητας (οι έλληνες ασκούνται το λιγότερο στην Ευρώπη), πχ αύξηση στις ώρες Φυσικής Αγωγής στα σχολεία,

-περισσότεροι διαιτολόγοι σε υπηρεσίες, υπουργεία και υποχρέωση για παρουσία διαιτολόγων σε μεγάλες δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις..

…και άλλα πολλά..

Πηγή: http://www.dbertzeletos.gr/