Νοσοκομειακό Clawback: Η ώρα της αλήθειας

Του Ι. Καραφύλλη, Supply Chain and Procurement expert
Το 2016 βαίνει προς το τέλος του και ο λογαριασμός για το clawback, όπως προβλεπόταν στην νομοθεσία, στις φαρμακευτικές επιχειρήσεις φαίνεται πραγματικά εφιαλτικός. Ήταν όμως αναμενόμενο το ύψος του clawback τόσο όσον αφορά τον ΕΟΠΥΥ όσο και τα νοσοκομεία.
Στις αρχές του 2016 είχε επισημανθεί ότι το clawback θα ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη και θα ήταν ένα big bang εάν δεν αντιμετωπιζόταν έγκαιρα και με υπευθυνότητα. Πολλοί σχολίαζαν ότι ήταν υπερβολικές αυτές οι εκτιμήσεις. Αποδείχθηκε όμως ότι ήταν σωστές.
Κάποιοι επιλέγουν καθηγητές για τις μελέτες και τις προβλέψεις τους γιατί «είναι διαφορετικό πράγμα να μιλάς ως ακαδημαϊκός οπότε μπορεί να είσαι και ανεύθυνος και διαφορετικό να μιλάς ως πολιτικός ή από θέση ευθύνης οπότε πρέπει να αντιμετωπίσεις όσα θεωρητικά έλεγες».
Η φωνή της κοινής λογικής ποτέ δεν είναι αρεστή. Δημιουργεί δυσαρέσκεια και δεν γίνεται αποδεκτή. Όμως προλαμβάνει δυσάρεστες καταστάσεις και τεράστιες μη χρειαζούμενες δαπάνες. Σε πολλούς αρέσει η «δημιουργική λογιστική» αλλά σε κανέναν δεν αρέσει το δημόσιο λογιστικό (το οποίο είναι νόμος και πρέπει να εφαρμοσθεί).
Είχε αναφερθεί ότι οι επιχειρήσεις πρέπει να αναζητήσουν τις συνθήκες και τις προϋποθέσεις που θα τις βοηθήσουν να μειώσουν τα κόστη τους και να γίνουν ανταγωνιστικές και εξωστρεφείς όπως επιτάσσουν οι συνθήκες, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως. Η επιμονή χρησιμοποίησης στοιχείων, από καθηγητές, που δεν βοηθούν στην πραγματική κατανόηση του σημερινού προβλήματος στην Ελλάδα μόνο τροχοπέδη μπορούν να αποτελέσουν εάν δεν είναι επίκαιρα και αξιόπιστα.
Γράφεται παντού για την υποχρέωση να μειωθεί το clawback κατά 30% το 2017. Αλήθεια επι ποιου ακριβώς ποσού και σε ποια νομοθετημένη υποχρέωση προς τους θεσμούς αναγράφεται αυτό? Γιατί αυτό είναι μια υπόσχεση προς τους θεσμούς, και δεν αφορά οικονομικές υποχρεώσεις,  που ενδεχομένως και να μην υλοποιηθεί την ίδια στιγμή που δεν εφαρμόζονται οι ψηφισμένοι νόμοι και η δέσμευση της χώρας όσον αφορά το ύψος των δαπανών και την τιμολόγηση των φαρμάκων.
Γράφτηκε σε έγκριτα site ότι προτάθηκε στην συσταθείσα επιτροπή για τον έλεγχο των φαρμακευτικής δαπάνης ένα  σύστημα στο οποίο θα  καταγράφονται όλα τα φάρμακα τα οποία προμηθεύεται κάθε νοσοκομείο, και στη συνέχεια να καταγράφεται και κάθε φάρμακο το οποίο χορηγείται σε κάθε ασθενή, σε κάθε κλινική και ότι ο έλεγχος δεν θα αφορά μόνο στις προμήθειες των φαρμάκων των νοσοκομείων, αλλά και στον έλεγχο της κατανάλωσης, προκειμένου να τεθούν οι περιορισμοί που θα οδηγήσουν στη μείωση της υπέρβασης της ενδονοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης. Αυτά όμως είχαν ξεκινήσει πιλοτικά να εφαρμόζονται από το 2014 από την ΕΠΥ με την συνδρομή του ΕΟΦ και οι σημερινοί υποστηρικτές τους αντιδρούσαν έντονα. Άραγε τι άλλαξε σήμερα? Αυτοί που το πρότειναν σίγουρα το γνωρίζουν. Όμως όλοι πρέπει να αναγνωρίσουν ότι χάθηκαν 2 χρόνια και η νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη υπερέβη κάθε προϋπολογισμό και κάθε όριο.
Επίσης γράφτηκε ότι για τις καταγραφές τόσο των προμηθειών, όσο και της κατανάλωσης των φαρμάκων “ανεβαίνουν” οι τόνοι, καθώς οι …μνηστήρες για το πόνημα, είναι πλέον τρεις: η ΗΔΙΚΑ που λειτουργεί την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ο ΕΟΠΥΥ που διαθέτει την ΚΜΕΣ και ο ΕΟΦ που διαθέτει το σύστημα καταγραφής πωλήσεων των φαρμακευτικών εταιριών.
Οι τρεις παραπάνω οργανισμοί εμμέσως ή αμέσως δεν ανήκουν στο κράτος? Γιατί λοιπόν λειτουργούν ανταγωνιστικά και όχι συνεργατικά? Υπάρχει «κάτι» που τους χωρίζει? Ή μήπως ομολογούν ότι κάνουν 3 φορές την ίδια δουλειά σπαταλώντας ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους? Επειδή το clawback είναι πολύ σοβαρή υπόθεση αλλά και ακριβή ταυτόχρονα καλό θα ήταν σε κάθε περίπτωση όλοι οι εμπλεκόμενοι να έχουν κοινή ορολογία κάτι που είναι ευδιάκριτο ότι τους λείπει. Κατόπιν έρχεται η διαλειτουργικότητα και μετά όλα τα άλλα.
Όπως έγκαιρα είχε γραφτεί πριν 10 μήνες είναι εύκολα αντιληπτό ότι πρέπει άμεσα οι επιχειρήσεις που έχουν σχέση με την υγεία (ΣΦΕΕ,ΠΕΦ,.) να βρουν έναν αξιόπιστο τρόπο και έναν αξιόπιστο φορέα του δημοσίου και με διαφανείς διαδικασίες να καταγράψουν επίσημα όλες τις πωλήσεις τους στο σύστημα υγείας γενικότερα αλλά και στα νοσοκομεία ειδικότερα εάν επιθυμούν να πληρωθούν για τα ληξιπρόθεσμα και τις σημερινές οφειλές προς αυτούς. Άλλως κινδυνεύουν να μην τους καταβληθούν τα οφειλόμενα και το προτεινόμενο από τη νομοθεσία clawback να φαντάζει ειδυλλιακό. Η καθημερινή και ουσιαστική ενασχόληση μου με την εξέλιξη του θέματος αυτού δείχνει ότι ο υπολογισμός των  ποσών για το νοσοκομειακό clawback που παρουσιάζονται απέχουν πάρα πολύ από την πραγματικότητα. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι θα ξεπεράσει το 50% της νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης ειδικά εάν υπολογιστεί με τα δεδομένα που διαρρέουν στα μέσα. Ο υπολογισμός του είναι πολύ πιο σύνθετος από αυτόν του ΕΟΠΥΥ αφού περιλαμβάνει επι πλέον παραμέτρους σύμφωνα με την νομοθεσία.
Για να μειωθεί το clawback δεν απαιτούνται επιτροπές και «ειδικοί». Εάν πραγματικά θέλουν όλοι να μειωθεί το clawback θα πρέπει να μην υπάρχει ακατάσχετη παροχολογία από όλους , να υπάρχουν πραγματικά επιδημιολογικά στοιχεία και όχι αποτέλεσμα προκλητής ζήτησης από «ακριβή» ενημέρωση, να γίνονται όπως προβλέπεται οι αγορές φαρμάκων από τα νοσοκομεία , να πληρώνονται όπως επιβάλλεται οι εταιρείες από την αρμόδια αρχή και τέλος ένας και μόνο αξιόπιστος φορέας συλλογής δεδομένων προκειμένου αυτό να υπολογιστεί σωστά.
Εάν δεν ακολουθηθούν αυστηρώς οι πρόσφατες (2-11-2016) οδηγίες του ΓΛΚ για την εκτέλεση του προϋπολογισμού του τρέχοντος οικονομικού έτους και την αποφυγή συσσώρευσης υποχρεώσεων παρελθόντων ετών, το clawback θα ξεπεράσει το 50% φέτος και θα είναι ακόμα μεγαλύτερο το 2017!!