Ισολογισμοί Εταιρειών 2013: Ύφεση παντού, εκτός από το εμπόριο

Η ελληνική οικονομία εξακολούθησε να λειτουργεί υπό καθεστώς βαθειάς ύφεσης τα τελευταία χρόνια, με αναπόφευκτη συνέπεια τη συρρίκνωσή της. Η συνεχιζόμενη προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής είχε ως συνέπεια, στη διάρκεια της προηγούμενης τετραετίας μόνο, η σωρευτική μείωση του ΑΕΠ να υπερβεί το 20%, ενώ για το 2013 το ΑΕΠ κατέγραψε πτώση με ετήσιο ρυθμό 3,9% (μεταβολή σε σταθερές τιμές).
Υπό αυτές τις συνθήκες είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να δοθεί μια πρώτη εικόνα των εξελίξεων, όσον αφορά στα οικονομικά μεγέθη και αποτελέσματα των ελληνικών επιχειρήσεων, με βάση το πρώτο δείγμα εταιρειών που δημοσίευσαν ισολογισμό χρήσης 2013 μέχρι και την 11η Απριλίου του 2014, που ταυτόχρονα είχαν και ισολογισμό της προηγούμενης χρήσης.
Στα αρχεία της ICAP Databank υπάρχουν καταχωρισμένες 1.210 επιχειρήσεις με δημοσιευμένους ισολογισμούς μέχρι την παραπάνω ημερομηνία, εκ των οποίων οι 321 είναι βιομηχανικές, οι 340 εμπορικές, οι 63 εταιρείες του τεχνικού-κατασκευαστικού τομέα, οι 450 λοιπές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών (δεν περιλαμβάνονται τράπεζες/ασφάλειες) και οι 36 επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα. Τα μεγέθη των επιχειρήσεων αυτών για το 2013 συγκρίνονται με τα αντίστοιχα μεγέθη των ίδιων ακριβώς επιχειρήσεων για το 2012.

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΟΛΟΥ 1.210 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Από τα ενοποιημένα αποτελέσματα χρήσεως όλων των επιχειρήσεων του δείγματος προκύπτουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των διαφόρων τομέων δραστηριότητας. Ωστόσο κοινό χαρακτηριστικό είναι ότι οι περισσότεροι τομείς κατέγραψαν απώλειες.
Ο συνολικός κύκλος εργασιών ήταν και πάλι αισθητά μειωμένος, το τελικό καθαρό αποτέλεσμα παρέμεινε ζημιογόνο, οι δε ζημίες διατηρήθηκαν σε υψηλά επίπεδα και το 2013. Βάσει των πρώτων διαθέσιμων ισολογισμών, από τους επιμέρους τομείς ο μόνος τομέας που εμφάνισε θετικό αποτέλεσμα (κέρδη προ φόρου) για την τελευταία χρήση ήταν το εμπόριο (γεγονός όμως που οφείλεται κυρίως σε μια μεγάλη επιχείρηση με υψηλή κερδοφορία, η οποία και επηρέασε το συνολικό τομεακό αποτέλεσμα).
Από τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα χρήσεως των επιχειρήσεων του δείγματος (1.210 εταιρείες), προκύπτει σημαντική μείωση των συνολικών πωλήσεων, κατά 6,3%, οι οποίες και διαμορφώθηκαν σε 48,25 δισ. ευρώ περίπου το 2013. Ωστόσο, η αδυναμία περαιτέρω περιορισμού του κόστους πωλήσεων οδήγησε σε πτώση των αντίστοιχων μικτών κερδών με πολύ εντονότερο ρυθμό (-12,9%). Η μεταβολή αυτή ήταν καθοριστική και οδήγησε σε συρρίκνωση του λειτουργικού αποτελέσματος (-69,4%), ενώ ακόμη και η δραστική περικοπή των μη λειτουργικών εξόδων δεν στάθηκε ικανή να αναστρέψει την εικόνα. Συνέπεια των παραπάνω μεταβολών ήταν και πάλι η καταγραφή ζημιών ύψους 684,72 εκατ. ευρώ το 2013, βελτιωμένων ωστόσο κατά 5,2% έναντι του προηγουμένου έτους. Τέλος, τα κέρδη EBITDA μειώθηκαν κατά 35,8% το τελευταίο έτος (Πίνακας 1).
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι στη δυσμενή διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος συνέβαλαν καθοριστικά δύο συγκεκριμένες (ζημιογόνες) εταιρείες, οι συγκεντρωτικές ζημίες των οποίων ανήλθαν (το 2013) σε 720,9 εκατ. ευρώ. Εάν αυτές οι επιχειρήσεις εξαιρεθούν από το δείγμα, τότε το τελικό καθαρό αποτέλεσμα μετατρέπεται σε θετικό, με κέρδη προ φόρου ύψους 36,1 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά στα στοιχεία Ενεργητικού και Παθητικού των 1.210 επιχειρήσεων, το σύνολο ενεργητικού τους υποχώρησε κατά 3,89% (απώλεια της τάξης των 3 δισ. ευρώ) και διαμορφώθηκε σε 75,2 δισ. ευρώ περίπου το 2013, γεγονός που προήλθε, κατά κύριο λόγο, από τη μείωση της αξίας των καθαρών παγίων. Από την άλλη πλευρά, τα ίδια κεφάλαια περιορίστηκαν το 2013 σε 32,4 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,3%. Επιπροσθέτως, οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις των εταιρειών του δείγματος εμφανίζουν μικρή μόνο αύξηση (1,7%), σε αντίθεση με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις οι οποίες μειώθηκαν κατά 8,8%.
Σχετικά με τους βασικούς χρηματοοικονομικούς δείκτες, αρνητικός παραμένει ο δείκτης της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων (-2,11% το 2013), ενώ σημειώθηκε και μείωση του περιθωρίου μικτού κέρδους (σε 15,87% το 2013 από 17,06% το 2012).
Από το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, οι 659 (ποσοστό 54,5%) ήταν κερδοφόρες το 2013, με συνολικά κέρδη προ φόρου 2,12 δισ. ευρώ. Το τελικό αποτέλεσμα, ωστόσο, καθορίστηκε από τις συνολικές ζημίες (2,81 δισ. ευρώ) των ζημιογόνων εταιρειών.

ΟΙ ΚΟΡΥΦΑΙΟΙ ΒΑΣΕΙ ΚΕΡΔΩΝ

Οι 5 κορυφαίες, βάσει κερδοφορίας, εταιρείες κατά το 2013 ήταν οι εξής:

– FOLLI – FOLLIE Α.Ε. (κέρδη 459,60 εκατ. ευρώ vs ζημιές 3,3 εκατ. ευρώ πέρσι).
– COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. (κέρδη 431,4 εκατ. ευρώ vs 461,2 εκατ. ευρώ πέρσι).
– Ο.Π.Α.Π. ΟΡΓΑΝ. ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.Ε. (κέρδη 190,7 εκατ. ευρώ vs 644,4 εκατ. ευρώ πέρσι).
– JUMBO Α.Ε. (κέρδη 93,2 εκατ. ευρώ vs 97 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε. (κέρδη 83,61 εκατ. ευρώ vs ζημιές 12,62 εκατ. ευρώ πέρσι).

Αναφορικά με τον τουριστικό τομέα, ο αριθμός των διαθέσιμων ισολογισμών για το 2013 είναι πολύ μικρός (36 επιχειρήσεις) και ως εκ τούτου δεν θεωρείται σκόπιμη οποιαδήποτε ανάλυση σε αυτήν τη φάση. Τα στοιχεία των εταιρειών αυτών παρατίθενται στον Πίνακα 6.

ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

1. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

Ο τομέας της βιομηχανίας, παρότι δεν είχε τη χειρότερη επίδοση σε επίπεδο μεταβολής του κύκλου εργασιών, όχι μόνο δεν απέφυγε τις ζημίες, αλλά βρέθηκε αντιμέτωπος και με εκτίναξη ζημιών κατά το τελευταίο έτος. Από τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των 321 βιομηχανικών εταιρειών του δείγματος, προκύπτει μείωση των πωλήσεων κατά 6,65%, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 24,2 δισ. ευρώ περίπου το 2013. Ωστόσο, η αδυναμία συμπίεσης του κόστους στον απαιτούμενο βαθμό επέφερε τη συρρίκνωση των αντίστοιχων μικτών κερδών (-33,2%), γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του λειτουργικού αποτελέσματος του τομέα, από λειτουργικά κέρδη 56,2 εκατ. ευρώ το 2012 σε λειτουργικές ζημίες ύψους 621,02 εκατ. ευρώ το 2013. Το επιστέγασμα των μεταβολών αυτών ήταν η εντυπωσιακή επιδείνωση του τελικού αποτελέσματος, με καταγραφή ζημιών ύψους 734,71 εκατ. ευρώ το 2013, έναντι ζημιών 8,2 εκατ. ευρώ το 2012. Επιπλέον, τα κέρδη EBITDA της τελευταίας χρήσης αντιστοιχούν μόλις στο 1/3 των αντίστοιχων κερδών του προηγουμένου έτους.

Όσον αφορά την εξέλιξη ορισμένων βασικών μεγεθών του Ενεργητικού, παρατηρείται μείωση (κατά 2,2%) της αξίας του συνόλου ενεργητικού, προερχόμενη κυρίως από αντίστοιχη μείωση των αποθεμάτων (κατά 12,8%).
Στα στοιχεία του Παθητικού διαπιστώνεται μείωση των ιδίων κεφαλαίων κατά 9,5% το τελευταίο έτος. Αναφορικά με τις υποχρεώσεις, οι μεν μεσομακροπρόθεσμες αυξήθηκαν κατά 30%, ενώ αντίθετα οι βραχυπρόθεσμες υποχώρησαν (-7,7%) το 2013.
Σε επίπεδο χρηματοοικονομικών δεικτών η επιδείνωση είναι εμφανής, καθώς η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων είναι έντονα αρνητική (-9,93%), ο δε δείκτης του περιθωρίου μικτού κέρδους επιδεινώθηκε σχεδόν κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, περιοριζόμενος πλέον σε 4,67% το 2013.
Από το σύνολο των 321 βιομηχανικών επιχειρήσεων, οι 173 (53,9% του δείγματος) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 345,4 εκατ. ευρώ το 2013. Το τελικό αποτέλεσμα, ωστόσο, επιβαρύνθηκε υπέρμετρα από τις συνολικές ζημίες (1.080,1 εκατ. ευρώ) των 148 ζημιογόνων εταιρειών του τομέα.
Οι 5 κορυφαίες, βάσει κερδοφορίας, βιομηχανικές εταιρείες για το 2013 ήταν οι εξής:

– ΚΑΡΕΛΙΑ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Α.Ε. (κέρδη 60,64 εκατ. ευρώ vs 56,95 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΜΕΤΚΑ ΜΕΤΑΛ. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΕΛΛΑΔΟΣ Α.Ε. (κέρδη 42,71 εκατ. ευρώ vs 46,51 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ. Α.Β.Ε.Ε. (κέρδη 37,26 εκατ. ευρώ vs ζημιές 1,1 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε. (κέρδη 23,17 εκατ. ευρώ vs 114,36 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΕΛΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧ. ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ Α.Ε. (κέρδη 15,63 εκατ. ευρώ vs 16,38 εκατ. ευρώ πέρσι).

2. ΕΜΠΟΡΙΟ

Από τα συγκεντρωτικά στοιχεία του τομέα του εμπορίου προκύπτει μικτή εικόνα σχετικά με τις επιδόσεις του τομέα. Βάσει των αποτελεσμάτων του δείγματος των 340 εμπορικών επιχειρήσεων, κατ’ αρχάς προκύπτει σημαντική μείωση των πωλήσεών τους (κατά 9,6%), οι οποίες και διαμορφώθηκαν σε 6,46 δισ. ευρώ το 2013, έναντι 7,15 δισ. ευρώ το 2012. Η υποχώρηση των μικτών κερδών (-12,9%) ήταν ακόμα εντονότερη, λόγω και της συμπίεσης των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων. Ωστόσο, η δραστική αύξηση των προμηθειών/λειτουργικών εσόδων είχε καθοριστική επίδραση, αφού το λειτουργικό αποτέλεσμα του τομέα αυξήθηκε εντυπωσιακά σε 536 εκατ. ευρώ έναντι των 104,6 εκατ. ευρώ του προηγουμένου έτους.
Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν σε εκτόξευση της κερδοφορίας, με κέρδη προ φόρου 486,4 εκατ. ευρώ το 2013, έναντι κερδών 75,6 εκατ. ευρώ το 2012. Τα κέρδη EBITDA υποχώρησαν (-23,2%) στην τελευταία χρήση, ανερχόμενα σε 287,7 εκατ. ευρώ.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι η υψηλή κερδοφορία του τομέα οφείλεται σχεδόν αποκλειστικά στη θεαματική βελτίωση του αποτελέσματος συγκεκριμένης μεγάλης επιχείρησης. Εάν η εν λόγω εταιρεία εξαιρούνταν από το δείγμα, τότε το συνολικό αποτέλεσμα του τομέα του εμπορίου θα διαμορφωνόταν σε κέρδη προ φόρου 26,8 εκατ. ευρώ μόνο.

Όσον αφορά στα στοιχεία του Ενεργητικού, διαπιστώνεται μείωση των συνολικών κεφαλαίων κατά 5,78%, προερχόμενη κυρίως από τη μείωση της αξίας των καθαρών παγίων (-10%) και των απαιτήσεων (-10,7%). Σχετικά με τα στοιχεία του Παθητικού, παρατηρείται αφενός έντονη αύξηση (κατά 27,9%) των ιδίων κεφαλαίων, αφετέρου συρρίκνωση των υποχρεώσεων, τόσο των μεσομακροπρόθεσμων (28,6%) όσο και των βραχυπρόθεσμων
(-16,9%).
Επίσης, ο δείκτης της αποδοτικότητας των ιδίων κεφαλαίων εμφανίζει εντυπωσιακή αύξηση, ανερχόμενος σε 22,78% το 2013 (από 4,53% το 2012), το δε περιθώριο μικτού κέρδους σημείωσε μικρή υποχώρηση, σε 21,0% το τελευταίο έτος (από 21,79% το προηγούμενο).
Από το σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων του δείγματος, οι 203 (δηλαδή το 59,7%) ήταν κερδοφόρες το 2013, με συνολικά κέρδη προ φόρου 692,5 εκατ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, οι συνολικές ζημίες των ζημιογόνων εταιρειών ανήλθαν σε 206,03 εκατ. ευρώ.

Οι 5 κορυφαίες, βάσει κερδοφορίας, εμπορικές εταιρείες για το 2013 ήταν οι εξής:

– FOLLI – FOLLIE Α.Ε. (κέρδη 459,6 εκατ. ευρώ το 2013 vs ζημιές 3,3 εκατ. ευρώ πέρσι).
– JUMBO Α.Ε. (κέρδη 93,2 εκατ. ευρώ το 2013 vs 96,96 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΓΕΝΕΣΙΣ ΦΑΡΜΑ Α.Ε. (20,6 εκατ. ευρώ το 2013 vs 74,36 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS Α.Ε.Β.Ε. (κέρδη 19,3 εκατ. ευρώ το 2013 vs 12,8 εκατ. ευρώ πέρσι).
– COLGATE – PALMOLIVE ΕΜΠΟΡΙΚΗ (HELLAS) ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. (κέρδη 14,6 εκατ. ευρώ το 2013 vs 14,5 εκατ. ευρώ πέρσι).

3. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Στον τομέα των εταιρειών παροχής υπηρεσιών, με βάση τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα 450 εταιρειών, φαίνεται ότι ο κύκλος εργασιών υποχώρησε κατά 4,9% και διαμορφώθηκε σε 16,84 δισ. ευρώ το 2013. Παράλληλα όμως σημειώθηκε αρκετά εντονότερη μείωση του μικτού κέρδους (-7,2%). Επιπλέον, μεγάλη επιδείνωση (-55%) εμφάνισαν τα λειτουργικά αποτελέσματα, κυρίως λόγω των ιδιαίτερα αυξημένων «λοιπών λειτουργικών εξόδων». Παρόλα αυτά, η δραστική περικοπή των μη λειτουργικών εξόδων στην τελευταία χρήση είχε ως συνέπεια τη συρρίκνωση (-52,7%) των ζημιών του τομέα, οι οποίες διαμορφώθηκαν σε 318,1 εκατ. ευρώ το 2013. Σε επίπεδο κερδών EBITDA σημειώθηκε επιδείνωση της τάξης του 29% (Πίνακας 4).
Το σύνολο ενεργητικού των εταιρειών του τομέα υποχώρησε κατά 4,5%, εξέλιξη η οποία προήλθε κυρίως από τη σημαντική μείωση της αξίας των καθαρών παγίων. Τα ίδια κεφάλαια περιορίστηκαν κατά 3,1%, ενώ μειωμένες το 2013 ήταν και οι συνολικές υποχρεώσεις, ιδιαίτερα οι βραχυπρόθεσμες
(-8,8%).
Τέλος, σχετικά με τους χρηματοοικονομικούς δείκτες, σημειώθηκε μικρή μείωση του περιθωρίου μικτού κέρδους (σε 30,34% το 2013, από 31,09% το 2012), ενώ ο δείκτης της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων παρέμεινε αρνητικός, αλλά κυμάνθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα το τελευταίο έτος.
Από το σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος, οι 238 (δηλαδή το 52,9%) ήταν κερδοφόρες, με συνολικά κέρδη προ φόρου 1,05 δισ. ευρώ. Το τελικό αποτέλεσμα και σε αυτόν τον τομέα καθορίστηκε από τις συνολικές ζημίες (1,37 δισ. ευρώ) των ζημιογόνων εταιρειών.
Οι 5 κορυφαίες, βάσει κερδοφορίας, εταιρείες παροχής υπηρεσιών το 2013 ήταν οι εξής:

– COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Α.Ε. (κέρδη 431,4 εκατ. ευρώ vs 461,2 εκατ. ευρώ πέρσι).
– Ο.Π.Α.Π. ΟΡΓΑΝ. ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ Α.Ε. (κέρδη 190,7 εκατ. ευρώ vs 644,4 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε. (κέρδη 83,6 εκατ. ευρώ vs ζημιές 12,6 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ & ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΗΣ Α.Ε. (κέρδη 61,3 εκατ. ευρώ vs 68,1 εκατ. ευρώ πέρσι).
– ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤ. ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ Α.Ε. (κέρδη 53,6 εκατ. ευρώ vs 112,6 εκατ. ευρώ πέρσι).

4. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Στον τομέα των τεχνικών εταιρειών το δείγμα είναι αρκετά περιορισμένο σε αυτήν τη φάση (63 εταιρείες), επομένως η όποια εξέλιξη μεγεθών μπορεί να θεωρηθεί μόνο ενδεικτική και όχι αντιπροσωπευτική. Βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, προκύπτει οριακή αύξηση του κύκλου εργασιών (0,31%) το 2013, παράλληλα δε υπήρξε και βελτίωση (με υψηλό ρυθμό) στα αντίστοιχα μικτά κέρδη, που όμως παραμένουν χαμηλά ως απόλυτο μέγεθος. Ωστόσο, το λειτουργικό αποτέλεσμα παρέμεινε αρνητικό και το 2013, σημειώνοντας μάλιστα και επιδείνωση (-15,8%). Τελικά, οι ζημίες ανήλθαν σε 117,8 εκατ. ευρώ το 2013, έναντι ζημιών 103,9 εκατ. ευρώ του προηγουμένου έτους. Επιπλέον, τα κέρδη EBITDA κατέγραψαν πτώση (-24,5%).

 Πηγή: Χρήμα Week