Ελληνικό παράδοξο: ΜΗΣΥΦΑ με συμβουλή – Αντιβιοτικά χωρίς συνταγή

Τη γνώμη του Φαρμακοποιού δηλώνουν πως λαμβάνουν οι πολίτες όταν χρειάζεται να επιλέξουν Μη Συνταγογραφούμενο Φάρμακο (ΜΗΣΥΦΑ). Πάνω από 7 στους 10 πολίτες δήλωσαν ότι δεν θα επέλεγαν από μόνοι τους ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. χωρίς τη συμβουλή του φαρμακοποιού, την ίδια ώρα που η χώρα μας φιγουράρει στις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη στην κατανάλωση αντιβιοτικών χωρίς συνταγή γιατρού.

«Η στροφή στην αυτοφροντίδα και στην αυτοθεραπεία έχει θετικά αποτελέσματα για τους ασθενείς, τη φαρμακευτική βιομηχανία, το κράτος (σύστημα υγείας) και τους φαρμακοποιούς», συμπέρανε μελέτη του ΙΟΒΕ για λογαριασμού του Συνδέσμου Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ).

Όπως τόνισε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας τα ΜΗΣΥΦΑ  βοηθούν στην εξοικονόμηση πόρων για το σύστημα.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν, διεθνώς αυξάνεται η χρήση των ΜΗΣΥΦΑ διεθνώς, αποτελώντας περίπου το 11% των πωλήσεων παγκοσμίως. Μελέτη που διεξήχθη σε 7 χώρες έδειξε ότι μια μετατόπιση 5% κάποιων συνταγογραφούμενων φαρμάκων στην αυτοθεραπεία οδήγησε σε εξοικονόμηση 16 δισ. ευρώ.

Η μελέτη

Όπως έδειξε η μελέτη, στην οποία παραχωρούνταν διευκρινήσεις σε όσους δεν ήξεραν ποια είναι τα ΜΗΣΥΦΑ,  εμπιστοσύνη σε αυτάδείχνει σχεδόν το 70% των ερωτηθέντων, χρησιμοποιώντας ως κύρια πηγή ενημέρωσης, κατά δήλωση τους πάντα, τις συμβουλές του φαρμακοποιού (42%) και του ιατρού (21%).

Ειδικότερα, οι παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά των ΜΗΣΥΦΑ είναι η ασφάλεια του φαρμάκου (91%), η γρήγορη δράση και αποτελεσματικότητα του (88%) και η συμβουλή του φαρμακοποιού (76%).

Το 43% των ερωτηθέντων έχει κάνει χρήση αυτοφροντίδας, καθώς πάνω από 5 στους 10 πολίτες πιστεύουν ότι η αυτοφροντίδα είναι πιο άμεση ενέργεια από την επίσκεψη σε ιατρό, αλλά και πιο φθηνή (31%), εξοικονομώντας τους χρόνο (14%). Η έρευνα έδειξε πως το 14% παίρνει φάρμακο όταν αρχίσει να μην νιώθει καλά και το 12% επισκέπτεται ιατρό, με σχεδόν 8 στους 10 πολίτες να πιστεύουν ό,τι μπορεί να αντιμετωπίσουν μόνοι τους ήπια προβλήματα υγείας.

Η εμπιστοσύνη που δείχνουν, σύμφωνα πάντα με τη δήλωση τους, φαίνεται και στο βαθμο ικανοποιήσεις, αφού 9 στους 10 πολίτες δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις συμβουλές που τους παρέχει ο φαρμακοποιός σχετικά με την αγορά ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.. Μάλιστα, το 56% των πολιτών δηλώνει ότι έχει αλλάξει γνώμη για την αγορά ενός σκευάσματος ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. μετά τη συμβουλή του φαρμακοποιού. Διστακτικοί εμφανίστηκαν με τα ΜΗΣΥΦΑ, καθώς 9 στους 10 δήλωσαν ότι δεν θα αγόραζαν ΜΗΣΥΦΑ στο διαδίκτυο.

Την ίδια ώρα, 7 στους 10 φαρμακοποιούς θεωρούν πολύ σημαντική τη συμβολή των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. στο ρόλο τους ως συμβούλου ΠΦΥ, ενώ σχεδόν 8 στους 10 φαρμακοποιούς πιστεύει ότι οι καλές γνώσεις για τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. ενισχύουν σε σημαντικό βαθμό τον ρόλο τους. Σχεδόν όλοι οι φαρμακοποιοί (98%) θεωρούν ότι τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.  έχουν σημαντική συμβολή στην επικοινωνία τους με τους πολίτες, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των φαρμακοποιών (9 στους 10) εμπιστεύεται τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. σαν ασφαλή φάρμακα. Σύμφωνα με τους ίδιους, η συμβουλής, σε ποσοστό 96% κα η ασφάλεια του φαρμάκου, σε ποσοστό 93%, επηρεάζουν τους πολίτες στην αγορά  ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.  σύμφωνα με τους φαρμακοποιούς

Τα ευρήματα της μελέτης, ειδικά για τη βαρύτητα που δίνουν οι πολίτες στη γνώμη του φαρμακοποιού και του γιατρού για τα ΜΗΣΥΦΑ δεν μπορεί παρά να προκαλέσει ερωτηματικά, αν αναλογιστούμε ότι η χώρα μας κατέχει εδώ και πάρα πολλά χρόνια μια από τις πρώτες θέσεις στην κατανάλωση αντιβιοτικών χωρίς συνταγή. Δηλαδή, ρωτάμε και προβληματιζόμαστε για φάρμακα που δεν χρειάζονται ιατρική συνταγή, αλλά καταναλώνουμε με ευκολία αντιβίωση, η οποία όχι μόνο απαιτεί συνταγή, αλλά συχνά είναι και ακατάλληλη για την αιτία η οποία λαμβάνεται, οδηγώντας σε αύξηση της μικροβιακής αντίστασης, που συνιστά σοβαρό πρόβλημα της δημόσιας υγείας.

Τα ΜΗΣΥΦΑ ως μέσο εξοικονόμησης πόρων

Ο ρόλος του Φαρμακοποιού, πάντως, στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων των ΜΗΣΥΦΑ και της αυτοφροντίδας γενικότερα, αναδεικνύεται σημαντικός. Για αυτό το λόγο, η εκπαίδευση των φαρμακοποιών πάνω στην αυτοφροντίδα και τα ΜΗΣΥΦΑ, ώστε να προωθηθεί η ορθή χρήση τους κρίνεται σημαντική. Τα αποτελέσματα της μελέτης επιβεβαιώνουν τη στρατηγική στόχευση του ΕΦΕΧ για τη συστηματική ανάδειξη αυτοφροντίδας σε βασικό αναπτυξιακό προσανατολισμό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. «Στο πλαίσιο αυτό έχουμε προχωρήσει σε πρωτοβουλίες όπως το «Μανιφέστο για την Αυτοφροντίδα» που συμπεριλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις και δράσεις του Συνδέσμου, όπως τη θέσπιση σαφών χρονικά κριτηρίων για την έγκριση και τακτή επικαιροποίηση των ΜΗΣΥΦΑ με έμφαση στη μετατροπή συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε μη συνταγογραφούμενα εφόσον εκπληρούνται οι συνθήκες ασφαλείας, την άρση γραφειοκρατικών και άλλων αντικινήτρων, ώστε να διευκολυνθούν επενδύσεις και ανάπτυξη της αυτοφροντίδας, τη θέσπιση ειδικής Διεύθυνσης στον ΕΟΦ με εξειδικευμένο στην αυτοφροντίδα προσωπικό, καθώς και την υλοποίηση προγραμμάτων δια βίου εκπαίδευσης των φαρμακοποιών με την συνεργασία των αρμόδιων κοινωνικών εταίρων», ανέφερε ο Γενικός Διευθυντής του ΕΦΕΧ, Γιώργος Δόκιος.

Όπως τονίστηκε, η ορθή χρήση της αυτοφροντίδας έχει θετικό αντίκτυπο στην ενδυνάμωση του επιστημονικού ρόλου του φαρμακοποιού, μέσω της παροχής συμβουλών στους ασθενείς για τη θεραπεία ήπιων ασθενειών, αλλά και αύξηση των πωλήσεων τους. Το σύστημα υγείας και τα ασφαλιστικά ταμεία μπορούν να εξοικονομήσουν πόρους από τη χρήση των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ., αφού μειώνονται οι δαπάνες για ιατρικές επισκέψεις και συνταγογραφούμενα φάρμακα. Ακόμη, η αυτοφροντίδα και αυτοθεραπεία αποτελεί πεδίο επιχειρηματικότητας και επενδύσεων για την φαρμακευτική βιομηχανία.

«Οι νέες θέσεις εργασίας με το άνοιγμα της αγοράς των ΜΗΣΥΦΑ, η υλοποίηση νέων επενδύσεων από τις πολυεθνικές και ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, αλλά και η ελάφρυνση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και η ενίσχυση των δημόσιων εσόδων από πωλήσεις ΜΗΣΥΦΑ μέσω φόρων με την παράλληλη αποσυμφόρηση δομών υγείας είναι κάποια από τα σημαντικά οφέλη από την ανάπτυξη της αυτοφροντίδας», τόνισε ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ), Βασίλης Σερέτης.

Μάλιστα, η ενίσχυση της αυτοφροντίδας και μέσα από τη διεύρυνση της λίστας των ΜΗΣΥΦΑ είναι καθοριστική για τη βιωσιμότητα των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς αντίστοιχες μελέτες (πχ μελέτη Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας) στο παρελθόν έχουν δείξει ότι η μετατροπή μόνο του 5% συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε ΜΗΣΥΦΑ, θα συνέβαλε στην ελάφρυνση της φαρμακευτικής δαπάνης περίπου κατά € 160 εκ.

«Όλα τα στοιχεία από ευρωπαϊκούς και παγκόσμιους οργανισμούς επιβεβαιώνουν ότι για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται για την αυτοφροντίδα, το ανταποδοτικό όφελος για τον πολίτη, την Κοινωνική Ασφάλιση και τη Δημόσια Υγεία είναι 6 ευρώ», συμπλήρωσε ο κ. Σερέτης.