Βιομηχανία τροφίμων και ποτών: Κλάδος δυναμικός και ανθεκτικός στην κρίση

Αποτελεί τον μεγαλύτερο κλάδο της βιομηχανίας και δείχνει ιδιαίτερη αντοχή στην κρίση. Όπως προκύπτει και από τα παρακάτω στοιχεία (σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ για τον κλάδο – Ετήσια Έκθεση 2013) ο κλάδος Τροφίμων και Ποτών. Είχε σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία παραγωγή αξίας 16,456 δις Ευρώ (σε σύνολο 59,4 όλης της μεταποίησης – ποσοστό 27,6%). Είχε την πρώτη θέση στην παραγωγή Προστιθέμενης Αξίας 5,9 δις.Ευρω (σε σύνολο 16,8 όλης της μεταποίησης – ποσοστό 35%) και καλύπτει το 22% των συνολικών εξαγωγών της χώρας (δεν περιλαμβάνονται τα πετρελαιοειδή), ενώ το εμπορικό ισοζύγιο βελτιώνεται με γοργούς ρυθμούς (από 52% το 2007 στο 78% το 2012).
Επίσης καλύπτει το 1/5 του συνόλου των επιχειρήσεων της μεταποίησης και είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης της αφού σε αυτήν απασχολείται περίπου το ¼ του συνόλου των απασχολουμένων στην παραγωγή. Η βιομηχανία Τροφίμων και Ποτών έχει μεγαλύτερη συμβολή στον τομέα της μεταποίησης σε σύγκριση με την ΕΕ-27, λόγω αφενός της υπανάπτυξης των άλλων κλάδων του εγχώριου τομέα της μεταποίησης (μεταφορικά μέσα, χημικά, μηχανήματα κλπ) αλλά και αφετέρου την εγχώρια δυναμική του – την οποία εν πολλοίς αντλεί και από τη σύνδεση του με την εστίαση και τον τουρισμό. Τέλος δείχνει μεγαλύτερες αντοχές στην οικονομική κρίση
Οι βασικοί λόγοι που ο κλάδος αυτός μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη και να αποτελέσει την ατμομηχανή της ανάπτυξης είναι οι εξής:

1. Ο κλάδος της Βιομηχανίας τροφίμων αποτελείται από 16.695 επιχειρήσεις (αποτελούν το 33,5% του συνόλου των επιχειρήσεων στην βιομηχανία) και απασχολεί περίπου 110.000 άτομα ( 25% του συνόλου της μεταποίησης, που διατηρήθηκαν παρά την βαθιά οικονομική ύφεση).
Υπάρχουν πολλές μικρές επιχειρήσεις ( το 95% του συνόλου με κάτω από 10 άτομα ) που σε περίοδο κρίσης δείχνουν αντοχές και ευελιξίες καλύτερες από άλλους κλάδους της οικονομίας.
Υπάρχει επομένως μεγάλη εμπειρία επιχειρηματικότητας.
Υπάρχουν επίσης και νέες μορφές που έχουν μεγάλο κοινωνικό ενδιαφέρον και αξίζει να προσεχθούν και να αναπτυχθούν, όπως οι κοινωνικές επιχειρήσεις και οι συνεταιρισμοί.
Ο κλάδος συνιστά δυνατότητα άμεσης διεξόδου απασχόλησης στο μεγάλο κύμα των ανέργων.

2. Ο κλάδος είναι ισχυρά εξαγωγικός (15% του συνόλου) με πλούσια εμπειρία ιδιαίτερα σε κάποιους υπο-κλάδους όπως: φρούτα και λαχανικά (οι εξαγωγές τους αποτελούν το 6% των συνολικών μεταποιητικών εξαγωγών), έλαια, προϊόντα γάλακτος και τυριά, είδη κρέατος.
Σε κάποιους τομείς ειδικότερα ο κλάδος πρωταγωνιστεί σε παγκόσμιο επίπεδο: στη φέτα η Ελλάδα κατέχει το 28% της παγκόσμιας αγοράς, ενώ σε κάποιους τομείς όπως φρούτα και λαχανικά, λάδι, ιχθυοκαλλιέργειες η χώρα ακόμα και στις σημερινές συνθήκες είναι ανάμεσα στους 10 μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο!

3. Οι κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες ευνοούν την παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων. Ταυτόχρονα παράγουμε διαφοροποιημένα προϊόντα με ιδιαίτερα και συχνά μοναδικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά που συχνά έχουν και υψηλή δια θρεπτική αξία.

4. Η παγκόσμια αναγνώριση της μεσογειακής διατροφής, σε συνδυασμό με την έλξη που ασκούν στον καταναλωτή διεθνώς – αλλά και στην Ελλάδα – τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, ευνοούν ιδιαίτερα τις παραγωγικές και εξαγωγικές δραστηριότητες του κλάδου των τροφίμων και ποτών.

5. Πέρα από την κάλυψη των διατροφικών αναγκών του πληθυσμού – που είναι στόχος στρατηγικής σημασίας, υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης του κλάδου λόγω συνεργειών με την ανάπτυξη του τριτογενή τομέα των υπηρεσιών της εστίασης, τα ξενοδοχεία και εν γένει με τον τουρισμό.