Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά των αντιβιοτικών

Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά εξακολουθεί να παραμένει ένα μείζον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πρόβλημα της δημόσιας υγείας και οφείλεται κατά κύριο λόγο στην  κατάχρηση τους. Τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων  δείχνουν ότι κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια υπήρξε μια σημαντική τάση αύξησης της  αντοχής των ιών που προκαλούν τις λοιμώξεις  σε περισσότερο από το ένα τρίτο των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επισημαίνει η Ελληνική  Εταιρεία  Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά των  αντιβιοτικών, που και φέτος εορτάζεται με την ευγενική χορηγία των Strepsils.

Αξίζει να σημειωθεί ότι  η χώρα μας είναι σήμερα  πρώτη στην  Ε.Ε. στην αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών , ενώ την ίδια ώρα, ολόκληρη η Ευρώπη αντιμετωπίζει το φαινόμενο του «τέλους των αντιβιοτικών».

Τα αντιβιοτικά  όπως όλη η ιατρική κοινότητα επισημαίνει  είναι αποκλειστικά για τη θεραπεία λοιμώξεων που προκαλούνται από μικρόβια και όχι από ιούς. Υπάρχουν  δυστυχώς περισσότερα από 250 είδη ιών που προκαλούν τα ίδια συμπτώματα,  δηλαδή καταρροή, βήχα, συνάχι, πονόλαιμο, δακρύρροια και χαμηλό πυρετό (κάτω από 38 βαθμούς).Oι περισσότερες όμως από τις λοιμώξεις που μας συμβαίνουν, θεραπεύονται από μόνες τους μέσα σε διάστημα μικρότερο ή μεγαλύτερο των τριών ημερών.

Σε τέτοιες περιπτώσεις το κεντρικό σύνθημα είναι “βήχας- πονόλαιμος-συνάχι, ιός είναι θα περάσει”.

Όπως επισημαίνει ο Στάθης Σκληρός, Γενικός Ιατρός και Πρόεδρος της Ελληνικής  Εταιρείας  Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας  καθώς και οι ειδικοί της  Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας – Μελέτης & Εκπαίδευσης στις Λοιμώξεις, «από τη στιγμή που ο βήχας και ο πονόλαιμος δεν οφείλονται σε κάποια βακτηριακή λοίμωξη, θα κάνουν το κύκλο τους και θα υποχωρήσουν, χωρίς να χρειαστεί να καταφύγετε σε αντιβίωση». Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων αρκεί είτε μια απλή αντισηψία της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας με κάποια από τα γνωστά προϊόντα  σε μορφή παστίλιας, που καταπραΰνουν τον λαιμό. Τα προιόντα αυτά καταπολεμούν ένα ευρύ φάσμα ιών ( όπως το ιό της γρίπης Α, τον RSV,τον SARS-CoV5) και βακτηρίων  και δεν περιέχουν αντιβιοτικό.

Αντίθετα τα σκευάσματα για το λαιμό που περιέχουν αντιβιοτικά είναι αναποτελεσματικά για να  αντιμετωπίσουν  τον πόνο  και τη φλεγμονή  του  πονόλαιμου γιατί τα συμπτώματα αυτά είναι στη συντριπτική τους πλειοψηφία  ιογενούς αιτιολογίας. Επιπλέον,  ευνοούν  την ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων με πολύ δυσάρεστες συνέπειες. Για το λόγο αυτό οι Γαλλικές Υγειονομικές Υπηρεσίες  στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος για την ορθή χρήση των αντιβιοτικών, διέταξαν την απόσυρση από την αγορά όλων των σκευασμάτων που περιέχουν αντιβιοτικά και προορίζονται για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου.

Τα βασικά μηνύματα της Ευρωπαϊκής Ημέρας κατά των Αντιβιοτικών είναι:

1. Το αντιβιοτικό μπορεί να συνταγογραφείται μόνο από τον  γιατρό που σας εξέτασε

Πολλές ιώσεις του χειμώνα μπορούν να προκαλούν  τα ίδια συμπτώματα, αλλά μπορεί να μην απαιτούν την ίδια μεταχείριση. Εάν σας είχε  συνταγογραφηθεί με άριστα αποτελέσματα,  ένα αντιβιοτικό για μια προηγούμενη ίωση, είναι λογικό να θέλετε να χρησιμοποιήσετε το ίδιο αντιβιοτικό, εάν έχετε παρόμοια συμπτώματα. Ωστόσο, μόνο ο γιατρός που σας εξέτασε μπορεί να διαγνώσει εάν και σ’ αυτή την περίπτωση, χρειάζεται αντιβίωση ή όχι και ποιά.

·         Ποτέ μην κάνετε λήψη αντιβιοτικών χωρίς ιατρική συμβουλή ή συνταγή

·         Ποτέ μην αποθηκεύετε τα αντιβιοτικά για μεταγενέστερη χρήση

·         Ποτέ μην  χρησιμοποιείτε αντιβιοτικά που έχουν απομείνει από προηγούμενες θεραπείες

·         Ποτέ μην μοιράζεστε αντιβιοτικά, που έχουν απομείνει, με άλλους ανθρώπους.

2. Τα αντιβιοτικά δεν είναι παυσίπονα και δεν μπορούν  να θεραπεύσουν  κάθε ασθένεια

·         Τα αντιβιοτικά  δεν λειτουργούν σαν παυσίπονα και δεν μπορούν  να ανακουφίσουν από πονοκεφάλους, πόνους ή πυρετό.

·         Τα αντιβιοτικά  είναι αποτελεσματικά μόνο κατά των βακτηριακών λοιμώξεων και δεν μπορούν  να σας βοηθήσουν  να αναρρώσετε  από λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς, όπως το κοινό κρυολόγημα ή την γρίπη. Έως και το 80% των λοιμώξεων,  που επηρεάζουν τη μύτη, τα αυτιά, το λαιμό και τους πνεύμονες είναι ιικής προέλευσης, και για τον λόγο αυτό , η λήψη αντιβιοτικών δεν θα σας κάνει να νιώσετε καλύτερα.

3. Η λήψη αντιβιοτικών για λάθος λόγους, όπως κατά  του κρυολογήματος, της γρίπης και των ιώσεων  δεν θα σας βοηθήσει να αναρρώσετε  πιο γρήγορα, και μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες

Η λήψη αντιβιοτικών  για ένα κρυολόγημα , γρίπη  ή ίωση δεν έχει κανένα όφελος για εσάς: τα αντιβιοτικά απλά δεν λειτουργούν κατά των ιογενών λοιμώξεων Επιπλέον, τα αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσουν αρκετές  δυσάρεστες παρενέργειες, όπως διάρροια, ναυτία ή δερματικά εξανθήματα. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν ή αν έχετε οποιαδήποτε ανησυχία, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε το  γιατρό σας.  Επιπλέον, συμβουλευτείτε τον γιατρό έγκαιρα:

·         αν είστε άνω των 65 ετών

·         αν έχετε άσθμα ή διαβήτη

·         εάν έχετε πνευμονοπάθεια (π.χ. χρόνια βρογχίτιδα, εμφύσημα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια)

·         αν έχετε καρδιακά προβλήματα (π.χ. προηγούμενη καρδιακή προσβολή, στηθάγχη, η χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια)

·         αν έχετε ένα ιατρικό πρόβλημα, όπου το ανοσοποιητικό σας σύστημα καταστέλλεται ή

·         εάν παίρνετε φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα (π.χ. στεροειδή, χημειοθεραπεία για τον καρκίνο, ή  φάρμακα που χρησιμοποιούνται για να καταστείλουν  τις λειτουργίες του θυρεοειδούς αδένα)

4. Πάρτε το χρόνο  σας για να αναρρώσετε.

Το να ανταποκριθείτε αποτελεσματικά στις καθημερινές σας υποχρεώσεις ενώ είστε άρρωστος μπορεί να είναι μια πηγή άγχους, ειδικά αν αντιμετωπίζετε ορισμένα συμπτώματα για πρώτη φορά. Το να βρείτε την κατάλληλη στιγμή για να επισκεφθείτε το γιατρό μπορεί να είναι δύσκολο, δαπανηρό και χρονοβόρο. Γνωρίζοντας πώς να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε καλύτερα την ασθένειά σας. Μάθετε πώς μπορείτε να φροντίσετε τον εαυτό σας χωρίς αντιβιοτικά.

Για τις περισσότερες ιώσεις , η κατάσταση σας θα βελτιωθεί μετά από δύο εβδομάδες.

5. Συμβουλευτείτε  τον φαρμακοποιό σας: Φάρμακα ή σκευάσματα που δεν είναι αντιβιοτικά ή δεν περιέχουν αντιβιοτικά,   μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων σας

Ο φαρμακοποιός σας μπορεί να σας  συστήσει  Μη-Συνταγογραφούμενα  Φάρμακα για να ανακουφίσει τα συμπτώματα σας.

Επίσης θα πρέπει να συμβουλεύεστε πάντοτε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας, αν παίρνετε φάρμακα για κάποια άλλη ασθένεια.