Της Ιωάννας Θεοδωρακοπούλου,
PsyD, MSc, Συμβουλευτική ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια, Σύμβουλος υπογονιμότητας, Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
Μια βασική πεποίθηση για τη ανθρώπινη συμπεριφορά είναι ότι οι άνθρωποι κυνηγούν την ευχαρίστηση και κάνουν ότι μπορούν να αποφύγουν τον πόνο. Γιατί τότε μερικά άτομα μοιάζουν άνετα στην δυστυχία τους, και κάποιες φορές τους βλέπουμε ακόμα και να καμαρώνουν για αυτό σαν να είναι παράσημο;
Ακόμα κι αν τους δίνουν βήματα για να βελτιώσουν τη ζωή τους, εκείνοι προτιμούν να συνεχίσουν να παραπονιούνται. Υπάρχει μήπως κάποια βολική οικειότητα με το συναίσθημα της δυσαρέσκειας το οποίο γίνεται κι εμπόδιο στην αλλαγή; Αφού πάρουν μια δόση χαράς, γιατί κάποιοι αυτόματα επιστρέφουν στο δυσλειτουργικό;
Υπάρχουν ποικίλες εξηγήσεις για τον εθισμό στην δυστυχία !!
Η βαθιά ανασφάλεια ή χαμηλή αυτοεκτίμηση μειώνει την αίσθηση ότι αξίζω την ευτυχία. Αν μεγάλωσα σε γονεικό περιβάλλον όπου κυριαρχούσε η υπερβολική πειθαρχία και μη-ρεαλιστικές προσδοκίες, έχω μάθει να εξισώνω την δυστυχία με την αγάπη και την επιτυχία. Οι μακραίωνοι επίσης καβγάδες που συχνά συνοδεύονται από πόνο ή και άλλες αρνητικές εμπειρίες, ανατροφοδοτούν την υποσυνείδητη επιθυμία να επιστρέφω πάντοτε στο status quo της δυστυχίας.
Να επισημάνω ότι υπάρχουν άνθρωποι που μοιάζει να είναι άνετοι με την δυστυχία, ή να την διαχειρίζονται όπως συχνά μου λένε. Σε αυτές τις περιπτώσεις ας έχουμε στο μυαλό μας ότι ενδεχομένως να υποφέρουν από κάποια μη-διεγνωσμένη ψυχική διαταραχή. Άλλοι θεωρούν τον εαυτό τους ρεαλιστή και αυτό που πρεσβεύουν είναι ότι το να είσαι πρακτικός άνθρωπος ή όπως λένε ρεαλιστικής, σημαίνει να εστιάζεις στο αρνητικό.
Συχνά λόγω αποφάσεων ή εμπειριών από το παρελθόν, αφήνονται σε μια καθημερινότητα δυστυχίας λόγω ενοχής ή χρόνιων κατηγοριών που δεν μπορούν να ξεπεράσουν. Και τότε στην ουσία επιλέγουν να τιμωρήσουν τον εαυτό τους και /ή τους άλλους με αυτό τον τρόπο. Και φυσικά υπάρχουν και αυτές οι περιπτώσεις όπου φοβούνται να αισθανθούν χαρά εφόσον είναι σίγουροι ότι τα θετικά συναισθήματα στρώνουν το χαλί στην απογοήτευση.
Η προοπτική της ευτυχίας δημιουργεί φόβο για το άγνωστο για αυτούς που δεν έχουν νοιώσει ποτέ οτιδήποτε άλλο παρά μόνο δυστυχία. Η δυσαρέσκεια συχνά γίνεται κίνητρο προκειμένου κάποιος να δουλέψει σκληρότερα, να αλλάξει δουλειές, να τρώει πιο υγιεινά, να περάσει περισσότερο χρόνο με φίλους και οικογένεια ή να αποτρέψει μη-επιθυμητές συμπεριφορές ή καταστάσεις. Μερικά άτομα το κάνουν μια προσωπική αποστολή να πάρουν πάνω τους όλου του κόσμου τα προβλήματα λες και είναι δικά τους. Ενώ μπορεί να ακούγεται παράξενο, αυτά τα άτομα δεν μπορούν να επιτρέψουν στον εαυτό τους να νοιώσει ευτυχία όταν, για παράδειγμα, άλλοι άνθρωποι πεινάνε ή όταν ο πλανήτης κινδυνεύει λόγω του φαινόμενου του θερμοκηπίου.
Μετά υπάρχει και η θεωρία ότι οι άνθρωποι αγαπούν τα αρνητικά συναισθήματα. Έχουν υπάρξει έρευνες που αξιολογούν γιατί πολλοί προτιμούν να βλέπουν ταινίες τρόμου, καταλήγοντας ότι κάποιοι τηλεθεατές είναι χαρούμενοι να είναι δυστυχείς. Αυτοί λοιπόν βρέθηκε ότι βιώνουν αρνητικά και θετικά συναισθήματα την ίδια στιγμή, κι αυτό σημαίνει ότι δεν απολαμβάνουν μόνο την ανακούφιση που αισθάνονται όταν αποσύρεται η απειλή αλλά και το να τρομάζουν. Αυτή η ίδια θεωρεία δίνει εξήγηση και στο γιατί οι άνθρωποι οδηγούνται σε extreme sports και άλλες επικίνδυνες δραστηριότητες που προκαλούν τρόμο ή αηδία.
Και μετά προκύπτει το ερώτημα πώς κάποιος μπορεί να καταλάβει αν είναι ένας από αυτούς που ζουν σε μόνιμη φάση δυστυχίας;
Όσοι είναι εθισμένοι στη δυστυχία έχουν την τάση να:
Συχνά λέγεται ότι η ευτυχία είναι επιλογή. Αλλά τότε θα μου πείτε, γιατί δεν είναι περισσότεροι άνθρωποι ευτυχισμένοι;
Από την εμπειρία μου αυτό που μπορώ να πω είναι ότι η ευτυχία είναι κάτι περίπλοκο. Μερικοί άνθρωποι βρίσκουν την ευτυχία σε καταστάσεις που θα μπορούσαν να αποτελούν πρόκληση ακόμα και για τον πιο αισιόδοξο άνθρωπο. Μερικοί είναι δυστυχείς παρ` όλο που τα έχουν όλα. Για κάποιους η ευτυχία είναι έρμαιο των περιστάσεων, ενώ άλλοι είναι εν γένει χαρούμενοι ή δυστυχείς άσχετα με το τι συμβαίνει στη ζωή τους. Κι εκεί τίθεται το ζήτημα του ορισμού της ευτυχίας – από εξωτερικές επιτυχίες, εσωτερική ικανοποίηση ή κάτι άλλο ;
Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να ισχύει όντως ότι η ευτυχία είναι επιλογή. Σε κάποιο βαθμό, επιλέγουμε τις σκέψεις μας και τις αντιδράσεις μας, οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο που νοιώθουμε και μπορούν να βελτιώσουν τον δείκτη ευτυχίας μας κάνοντας βήματα για να αλλάξουμε τον τρόπο σκέψης μας (π.χ. να κρατάμε ημερολόγιο ευγνωμοσύνης, να ζούμε συνειδητά τις στιγμές που δημιουργούμε, να δεχόμαστε την πραγματικότητα ή να αναπτύξουμε υγιείς μηχανισμούς προσαρμογής). Μπορούμε να δούμε τα συναισθήματά μας σαν ένα σημάδι ότι κάποια πτυχή της ζωής μας έχει ανάγκη για αλλαγή όπως και δράσεις που θα μας κάνουν να επιστρέψουμε σε έναν καλύτερο για εμάς τρόπο σκέψης.
Για ένα μεγάλο ποσοστό ενηλίκων οι ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη ή το άγχος μπορεί να σημαίνουν ότι η ευτυχία θα είναι πάντα κάτι μακρινό. Δεν επιλέγουν να είναι καταθλιπτικοί ή αγχωμένοι. Δεν γνωρίζουν άλλον τρόπο ζωής. Ενώ επιλέγουν να είναι χαρούμενοι – σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιο πολύπλοκο από το να κάνεις μια επιλογή να σκέφτεσαι θετικά – υπάρχει μία σημαντική επιλογή που μπορεί να γίνει : η απόφαση να πάρεις βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Δυστυχώς, η πραγματικότητα είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που είναι επί χρόνια δυστυχισμένοι, αρνούνται να ζητήσουν την βοήθεια που έχουν ανάγκη. Μισοί από αυτούς δεν κάνουν ποτέ θεραπεία. Είτε είναι φόβος, άγνοια, βόλεμα ή κάτι άλλο, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι αν δεν μιλήσουμε με ειδικό. Αυτό που ξέρουμε είναι ότι η δυστυχία δεν χρειάζεται να είναι ο τελικός σταθμός. Με την σωστή θεραπεία από επαγγελματία ψυχικής υγείας (με την κατάλληλη ανώτατη εκπαίδευση και θεραπευτική προσέγγιση), υπάρχει ελπίδα να γίνει η ευτυχία, η νέα μας συνήθεια.
Δευθυντής Σύνταξης, virus.com.gr & Pharma Health Business magazine
Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *
Δ
