Χρ. Τζερμιάς: “Να οργανωθεί η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για την πανδημία”

“Είναι επιτακτική ανάγκη να οργανωθεί αποτελεσματικά η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας για την πανδημία ώστε να αποσυμφορηθούν τα νοσοκομεία από ασθενείς που μπορούν να αντιμετωπισθούν με ασφάλεια στο σπίτι, αλλά και να διακομίζονται έγκαιρα εκείνοι που χρειάζονται νοσηλεία, ώστε να αποφεύγονται οι θάνατοι”, τονίζει ο Δρ. Χριστόφορος Τζερμιάς, Διευθυντής Ερευνητής στο γαλλικό National Institute of Health and Medical Research (INSERM) της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Σορβόννης και στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ψηφιακών Εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης και Αλγορίθμων Υποβοήθησης Λήψης Αποφάσεων στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας.

Σημειώνει ότι “είναι υποχρεωτικό οι εθνικές κυβερνήσεις και η Επιτροπή της ΕΕ να διερευνήσουν όλες τις πιθανές ιδέες και στρατηγικές για να εκπληρώσουν το δύσκολο έργο της προστασίας της ζωής και της υγείας των πολιτών τους.” Επίσης, επισημαίνει πως “κατά τη διάρκεια του χρόνου που πέρασε, η ιατρική κοινότητα απέκτησε σημαντική γνώση σχετικά με τα διαγνωστικά εργαλεία και τις θεραπευτικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση του COVID-19. Ωστόσο, αν και η κλινική πορεία των ασθενών έχει βελτιωθεί σημαντικά λόγω αυτής της γνώσης, για την αποτελεσματική διαχείριση της πανδημίας είναι άκρως αναγκαία η άμεση εφαρμογή μίας νέας και ολοκληρωμένης στρατηγικής με βάση την στοχευμένη ιατρική περίθαλψη των ασθενών ώστε να υπάρχει ευμενής έκβαση ως προς την αντιμετώπιση του ιού.”

“Ποια πρέπει να είναι η στρατηγική διαχείρισης της πανδημίας;”. Ο Δρ. Τζερμιάς απαντά ότι “θα πρέπει να είναι οργανωμένη σε 3 βασικούς άξονες: Πρόληψη – Ανίχνευση – Πρόβλεψη. Πρόληψη της μόλυνσης SARS-CoV-2, Ανίχνευση και Έγκαιρη Διάγνωση ασθενών με κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου, Πρόβλεψη ιατρικής περίθαλψης”.

Ερώτηση: Οι μεταλλάξεις Δέλτα και Όμικρον του COVID-19 χαρακτηρίζονται από υψηλά ποσοστά μετάδοσης και μόλυνσης των πολιτών. Θα βοηθήσει στον έλεγχο αυτής της κατάστασης η οργάνωση της κατ’ οίκον ιατρικής περίθαλψης ασθενών με COVID-19;

Σήμερα, η έγκαιρη χορήγηση θεραπείας, όπως τα νεοαποκτηθέντα χάπια αλλά και τα νεότερα μονοκλωνικά αντισώματα, σε εξωτερικούς ασθενείς με υψηλό κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου, συνιστάται κατά την αρχική φάση νόσησης COVID-19. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσιεύσεις, η ιατρική φροντίδα κατ’ οίκον σε αυτούς τους ασθενείς μειώνει κατά 50%, περίπου, την ανάγκη  νοσηλείας, την ανάγκη για υποστήριξη οξυγόνου και το ποσοστό θνησιμότητας. Η συστηματική ιατρική παρακολούθηση κατ’ οίκον, επιτρέπει την έγκαιρη νοσηλεία κατά προτεραιότητα των ασθενών εκείνων που παρουσιάζουν κλινικά σημεία και συμπτώματα επιδείνωσης. Με την παρέμβαση αυτή, εκτιμάται ότι υπάρχει μείωση έως και 50% στη συχνότητα διασωλήνωσης των ασθενών υψηλού κινδύνου και πως έχει θετική επίδραση τόσο στην αναχαίτιση της ροής των ασθενών προς τα νοσοκομεία όσο και στην θνητότητα.

Ερ.: Θεωρείτε ότι η εφαρμογή του συστήματος «Τηλεσυμβουλευτικής για Ασθενείς με COVID-19» που ξεκινά, θα βοηθήσει στη μείωση εισροής ασθενών στα νοσοκομεία;

Η ενεργοποίηση του συστήματος «Τηλεσυμβουλευτικής για Ασθενείς με COVID-19», που βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό ή νοσηλεία, θα συμβάλλει στην υποστήριξη, παροχή συμβουλών, καθοδήγηση και παρακολούθηση της υγείας των ασθενών από τους εξουσιοδοτημένους ιατρούς και τους φορείς υγειονομικής υποστήριξης. Πρόσβαση στο σύστημα μπορούν να έχουν όλοι οι καταγεγραμμένοι ασθενείς στο «Εθνικό Μητρώο Ασθενών με COVID-19», που βρίσκονται σε κατ’ οίκον περιορισμό με σύσταση για παρακολούθηση και για χρονικό διάστημα 14 ημερών, από την ημέρα που εξακριβώθηκε η νόσηση μέσω θετικού μοριακού διαγνωστικού ελέγχου (PCR). Ωστόσο, οι συνεδρίες τηλεσυμβουλευτικής δεν καλύπτουν επείγοντα περιστατικά που χρήζουν άμεση ιατρική παρέμβαση. Αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να τις προλάβει και να τις προβλέψει ο γιατρός μέσω της εφαρμογής του Προγράμματος Τεχνητής Νοημοσύνης COMPASS-COVID-19-PHC. Με τα υπόλοιπα μέλη της ερευνητικής ομάδας του INSERM στην οποία ανήκω, έχουμε εισηγηθεί στους αρμόδιους φορείς την αναγκαιότητα για την πλαισίωση του συστήματος Τηλεσυμβουλευτικής με το Πρόγραμμα Τεχνητής Νοημοσύνης COMPASS-COVID-19-PHC. Το έχουμε αναπτύξει στο κέντρο έρευνας του INSERM και είναι έτοιμο να εφαρμοστεί από ιατρούς και ασθενείς με COVID-19. Το Πρόγραμμα αυτό θα συνδράμει ουσιαστικά στην αποσυμφόρηση των νοσοκομείων, καθώς και στην έγκαιρη διακομιδή ασθενών με κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου για αποφυγή πιθανότητας θανάτου.

Ερώτηση: Τι είδους πρόγραμμα είναι το COMPASS-COVID-19-PHC; Ποιος είναι ο στόχος του;

Πρόκειται για μια e-health εφαρμογή για web ή smartphone που επιτρέπει σε ασθενείς με COVID-19 ή σε ασυμπτωματικούς πολίτες με επιβεβαιωμένη μόλυνση SARS-CoV-2 να επωφεληθούν κατ’ οίκον από απομακρυσμένη παρακολούθηση μέσω ιατρικής «τηλε-επίσκεψης» που παρέχεται μία ή περισσότερες φορές την ημέρα (εάν θεωρηθεί απαραίτητο) κατά τη διάρκεια της πορείας της νόσου. Η δομή του COMPASS-COVID-19-PHC είναι εμπνευσμένη από την ψηφιακή πλατφόρμα COVIDOM που έχει αναπτυχθεί στη Γαλλία και χρησιμοποιείται από τις γαλλικές υγειονομικές αρχές. Η διαχείριση, περίθαλψη και αντιμετώπιση των ασθενών κατ’ οίκον γίνεται μέσω ψηφιακού συστήματος τεχνητής νοημοσύνης για την υποστήριξη ιατρικών αποφάσεων με θεραπευτικό αλγόριθμο. Στόχος του προγράμματος COMPASS-COVID-19-PHC είναι η έγκαιρη διάγνωση κλινικών σημείων και συμπτωμάτων επιδείνωσης του COVID-19 με μια απλή, εφικτή και προτεινόμενη μεθοδολογία στο επίπεδο των δημοσίων και ιδιωτικών δομών της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας αλλά και των ιδιωτών γιατρών της κοινότητας. Επιπλέον, στοχεύει στην έγκαιρη χορήγηση της συνιστώμενης θεραπείας σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου, καθώς και στο να δώσει προτεραιότητα σε νοσηλεία ασθενών που παρουσιάζουν πρώιμα συμπτώματα επιδείνωσης της νόσου.

Ερ.: Ένας πολίτης μπορεί να έχει πρόσβαση στο πρόγραμμα COMPASS-COVID-19-PHC μέσω διαδικτύου ή μέσω εφαρμογής σε smartphone. Πρέπει να καλύπτει κάποια κριτήρια για την πρόσβαση; Ποια είναι η διαδικασία;

Η πρόσβαση στο πρόγραμμα είναι δυνατή για όλους τους νοσούντες πολίτες. Κάποιος με θετικό rtPCR ή rapid test ή self-test SARS-CoV-2 και με/ή χωρίς συμπτώματα που σχετίζονται με τον COVID-19, μπορεί, αφού κατεβάσει την εφαρμογή, να εισάγει τα στοιχεία του και να έρθει σε επαφή με συμβεβλημένο με την εφαρμογή ιατρό που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Ο θεράπων ιατρός αξιολογεί, μέσω φυσικής επίσκεψης ή τηλε-επίσκεψης, την κατάσταση της υγείας του ασθενή. Με βάση τον αλγόριθμο – που δημιουργήθηκε σύμφωνα με τις εθνικές και διεθνείς οδηγίες – ο ιατρός εκτιμά τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου σε ασθενή με ήπιο COVID-19 ή με ασυμπτωματική λοίμωξη. Στη συνέχεια, αξιολογεί την παρουσία σημείων σοβαρότητας και την ανάγκη για τακτική φυσική ιατρική επίσκεψη, καθώς και την εκτιμώμενη συχνότητα της τηλεδιάσκεψης. Η εφαρμογή παρέχει στον ασθενή οδηγίες για μέτρα αυτοπροστασίας και έγκαιρη αναγνώριση των κρίσιμων για επιδείνωση συμπτωμάτων του COVID-19.

Ερ.: Μπορεί ένας γιατρός μέσω αυτού του προγράμματος να εκτιμήσει τον κίνδυνο για επιδείνωση του COVID-19;

Το πρόγραμμα COMPASS-COVID-19-PHC συνδέεται με το ηλεκτρονικό ιατρικό αρχείο του ασθενή. Έτσι, δίνει τη δυνατότητα στον θεράποντα ιατρό να έχει πρόσβαση σε χρήσιμες πληροφορίες, όπως χρόνια νοσήματα και χρόνια φαρμακευτική αγωγή. Με την βοήθεια συνιστώμενων εργαλείων, βιολογικών δοκιμών και παγκόσμιων βιοδεικτών αξιολόγησης που του παρέχει το πρόγραμμα, μπορεί να εκτιμήσει τον κίνδυνο για επιδείνωση του COVID-19 και να προλάβει επεισόδιο θρομβοεμβολής.

Η εφαρμογή προειδοποιεί τον γιατρό για προτεραιότητα νοσηλείας, του προτείνει θεραπευτικές στρατηγικές για παρακολούθηση εξωτερικών ασθενών με COVID-19 και του υποδεικνύει μεθοδολογία για να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της συνταγογραφούμενης θεραπείας. Επιπλέον, μπορεί να μεταφέρει τα δεδομένα στον ιατρικό φάκελο των ασθενών σε μια ανώνυμη βάση δεδομένων για να είναι δυνατή η δημιουργία ανάλυσης μεγάλων δεδομένων με τεχνητή νοημοσύνη, προκειμένου να βελτιώνεται η ακρίβεια και η αποτελεσματικότητα του συστήματος. Τέλος, μέσω της εφαρμογής, ο θεράπων ιατρός έχει πρόσβαση σε ενημερωμένο εκπαιδευτικό υλικό για τη διαχείριση ασθενών με COVID-19.

Ερ.: Το πρόγραμμα COMPASS-COVID-19-PHC, μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα;

Μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα για όλες τις γεωγραφικές περιοχές της χώρας και ειδικά σε εκείνες με αυξημένο επιδημιολογικό κίνδυνο. Επιπλέον, μπορεί να αξιοποιηθεί και για άλλα νοσήματα, όπως για την διάγνωση και αντιμετώπιση της θρόμβωσης σε καρκινοπαθείς.