Η εφαρμογή του ΕΟΦ που "μάχεται" τις παρενέργειες των φαρμάκων

Την τεχνολογία επέλεξε για σύμμαχο του ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) στον αγώνα για αναβάθμιση της φαρμακοεπαγρύπνησης στη χώρα μας.
Όπως ανακοινώθηκε σε συνέντευξη τύπου που παραχώρησε η ηγεσία του ΕΟΦ, την επόμενη εβδομάδα θα είναι διαθέσιμη (αρχικά για συσκευές με λειτουργικό Android και αργότερα για συσκευές με λειτουργικός iOS) η εφαρμογή για την υποβολή αναφοράς πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμάκων. Πρόκειται, επί της ουσίας, για την ψηφιοποιημένη μορφή της Κίτρινης Κάρτας, του μέσου για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων.
Δηλαδή, το application συμπληρώνει τη διαδικτυακή εφαρμογή και  για την υποβολή και διαχείριση των αναφορών ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμάκων του ΕΟΦ. Χρειάστηκαν περίπου 2 έτη για την ανάπτυξη τους και κόστισε περί τις 20 χιλιάδες ευρώ…
“Οι επαγγελματίες υγείας (ιατροί, φαρμακοποιοί, νοσηλευτές κλπ) και οι ασθενείς έχουν καθήκον να συμπληρώνουν την Κίτρινη Κάρτα κάθε φορά που υποψιάζονται ότι ένα φάρμακο μπορεί να έχει προκαλέσει μία ανεπιθύμητη ενέργεια”, αναφέρει ο ΕΟΦ στο σχετικό τμήμα του site του.
Στόχος της ψηφιακής “Κίτρινης Κάρτας” είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης ασθενών και επαγγελματιών υγείας και η βελτίωση των ποσοστών φαρμακοεπαγρύπνησης, αυξάνοντας τον αριθμό των αναφορών και αναβαθμίζοντας τις διαθέσιμες πληροφορίες για τις παρενέργειες των φαρμάκων.
Για να μπορέσει κάποιος να υποβάλλει αίτημα (είτε μέσω της εφαρμογής είτε μέσω του site του ΕΟΦ) θα πρέπει να κάνει εγγραφή στην υπηρεσία, ώστε να αποφευχθούν παραπλανητικές αναφορές. Η καταγραφή της παρενέργειας, ωστόσο, γίνεται σε καθεστώς ανωνυμίας. Άλλωστε, η χρησιμότητα των στοιχείων είναι στον εντοπισμό νέων παρενεργειών και στην αξιολόγηση της επίπτωσης αυτών και των ήδη γνωστών.
Φαρμακοεπαγρύπνηση στην Ελλάδα και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SCOPE
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Τμήματος Ανεπιθύμητων Παρενεργειών Φαρμάκων, Λ. Κληρονόμο περίπου 500 αναφορές υποβάλλονται ετησίως στον ΕΟΦ, από ασθενείς και επαγγελματίες υγείας. Βέβαια, συχνότερα αναφορές υποβάλλονται απευθείας στους Κατόχους Άδειας Κυκλοφορίας (ΚΑΚ), οι οποίοι με τη σειρά τους αποστέλλουν τα στοιχεία απευθείας στην Ε.Ε.. Συνολικά, ο αριθμός των αναφορών που φθάνουν στην ΕΕ ετησίως από την Ελλάδα ανέρχονται στις 3 χιλιάδες και είναι διαθέσιμα και στον ΕΟΦ.
Συνολικά, ο αριθμός των Κίτρινων Καρτών αυξηθηκε, από το 2012 έως το 2015, κατά 4,65%. Ενδιαφέρουσα ήταν και η αύξηση του ποσοστού των πολιτών, συγκριτικά με τους επαγγελματίες υγείας, που υποβάλλουν σχετικές αναφορές. Από 5% το 2012, το ποσοστό των ασθενών έχει φθάσει στο 43%.
Πάντως, σύμφωνα με έρευνα πανευρωπαϊκής αξιολόγησης της ποιότητας των αναφερόμενων παρενεργειών (2005), η ποιότητα των πληροφοριών των αναφορών από τους ασθενείς ήταν εφάμιλλη με αυτή των επαγγελματιών υγείας.
Την τρέχουσα εβδομάδα ο ΕΟΦ πραγματοποιεί εκστρατεία ενημέρωσης μεταξύ 7 και 11 Νοεμβρίου 2016 για την προώθηση της Φαρμακοεπαγρύπνησης, ως μέρος της πανευρωπαϊκής εβδομάδας ενημέρωσης. Όπως τονίζεται, “τα φάρμακα πέραν της θεραπευτικής τους δράσης είναι πιθανό να προκαλέσουν βλάβη. Ενώ, για την πλειοψηφία των ασθενών, τα φάρμακα είναι ασφαλή και αποτελεσματικά, ενδέχεται να παρουσιαστούν ανεπιθύμητες ενέργειες. Είναι σημαντικό οι κίνδυνοι που συνδέονται με τα φάρμακα να γίνουν κατανοητοί και να επικοινωνούνται στους επαγγελματίες υγείας και τους ασθενείς”.
“Οι αρμόδιοι φορείς για τα φάρμακα, όπως ο ΕΟΦ, βασίζονται στην αναφορά πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών ώστε να διασφαλίζουν ότι τα φάρμακα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι επαρκώς ασφαλή. Δυστυχώς, σε όλα τα συστήματα αναφοράς υπάρχει το πρόβλημα της υπο-αναφοράς, και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η εκστρατεία μας είναι σημαντική τόσο για την βελτίωση της ενημέρωσης του κοινού αλλά και για την ενίσχυση του συστήματος”, συμπληρώνουν. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε και το βίντεο που καλεί απλούς πολίτες και επαγγελματίες υγείας να υποβάλλουν σχετικές αναφορές.
“Οποιαδήποτε μεταβολή είναι σημαντική”, τόνισε η πρόεδρος του ΕΟΦ, Κ. Αντωνίου, τονίζοντας ότι πολίτες και επαγγελματίες υγείας πρέπει να δηλώνουν την οποία ανεπιθύμητη ενένγεια, γνωστή και μη.
Ειδικά για τους επαγγελματίες υγείας είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να βρουν 2 λεπτά να υποβάλλουν την αναφορά. “Είναι απαραίτητο για την ίδια την ιατρική πράξη. Αλλιώς μένει μισή”, σημείωσε.
“Το πιο σημαντικό μέρος της δουλειάς μας είναι να διασφαλίζουμε ότι τα φάρμακα που λαμβάνετε εσείς και η οικογένειά σας είναι αποτελεσματικά και επαρκώς ασφαλή. Η εκστρατεία μας θα βοηθήσει το κοινό, τους ασθενείς και τους επαγγελματίες υγείας, να κατανοήσουν πώς να αναφέρουν πιθανολογούμενες ανεπιθύμητες ενέργειες και να αντιληφθούν ότι είναι οι αναφορές τους που κάνουν τη διαφορά. Μπορείτε να βοηθήσετε στο να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή, μέσω της αναφοράς όλων των πιθανολογούμενων ανεπιθύμητων ενεργειών, εύκολα και γρήγορα μέσω της ιστοσελίδας του ΕΟΦ”, δήλωσε η κ. Αντωνίου.

Εκτός από την εφαρμογή που ετοιμάζεται, η αναφορά μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:

• Ηλεκτρονική υποβολή της Κίτρινης Κάρτας μέσω της ιστοσελίδας του ΕΟΦ
• Έντυπη μορφή, με αποστολή μέσω ταχυδρομείου, ατελώς, προς το Τμήμα Ανεπιθύμητων Ενεργειών του ΕΟΦ (Μεσογείων 284, 15562), τηλέφωνο επικοινωνίας: 213-2040380 ή 213-2040337.
• Υποβολή μέσω ΦΑΞ, στο 210 6549585

Η εκστρατεία αποτελεί μέρος του ευρωπαϊκού προγράμματος από κοινού δράσης με τίτλο «Strengthening Collaboration for Operating Pharmacovigilance in Europe (SCOPE)».