Γιατί κάποιοι τύποι καρκίνου εμφανίζονται περισσότερο στους άνδρες

Το χρωμόσωμα Υ θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί οι άνδρες έχουν λιγότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να επιβιώσουν από ορισμένους καρκίνους, σύμφωνα με μελέτες που συνδυάζουν δεδομένα από ποντίκια και ανθρώπους. Δύο μελέτες, οι οποίες δημοσιεύθηκαν στο Nature  αφορούν καρκίνους που είναι ιδιαίτερα επιθετικοί στους άνδρες: τον καρκίνο του παχέος εντέρου και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης.

Συγκεκριμένα, η μία μελέτη διαπιστώνει ότι η απώλεια ολόκληρου του χρωμοσώματος Υ σε ορισμένα κύτταρα – η οποία συμβαίνει φυσιολογικά καθώς οι άνδρες γερνούν – αυξάνει τον κίνδυνο επιθετικού καρκίνου της ουροδόχου κύστης και θα μπορούσε να επιτρέψει στους όγκους της ουροδόχου κύστης να αποφεύγουν την ανίχνευση από το ανοσοποιητικό σύστημα2. Η άλλη διαπιστώνει ότι ένα συγκεκριμένο γονίδιο του χρωμοσώματος Υ σε ποντίκια αυξάνει τον κίνδυνο εξάπλωσης ορισμένων καρκίνων του παχέος εντέρου σε άλλα μέρη του σώματος1.

Στο σύνολό τους, οι δύο μελέτες αποτελούν ένα βήμα προς την κατανόηση του γιατί τόσοι πολλοί καρκίνοι  εμφανίζονται σε άνδρες όπως εξηγεί  η Sue Haupt, ερευνήτρια καρκίνου στο George Institute of Global Health στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, η οποία δεν συμμετείχε στην εργασία. “Γίνεται σαφές ότι είναι πέρα από τον τρόπο ζωής”, λέει. “Υπάρχει μια γενετική συνιστώσα“.

Η απώλεια του χρωμοσώματος Υ (LOY) παρατηρείται σε πολλούς τύπους καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του 10-40% των καρκίνων της ουροδόχου κύστηςαλλά η κλινική και βιολογική της σημασία είναι άγνωστη. Εδώ, χρησιμοποιώντας γονιδιωματικές και μεταγραφομικές μελέτες, αναφέρουμε ότι το LOY συσχετίζεται με κακή πρόγνωση σε ασθενείς με καρκίνο της ουροδόχου κύστης. Πραγματοποιήθηκαν  εμπεριστατωμένες μελέτες σε φυσικά μεταλλαγμένα κύτταρα καρκίνου της ουροδόχου κύστης με LOY καθώς και σε κύτταρα με στοχευμένη διαγραφή του χρωμοσώματος Y με CRISPR-Cas9. Οι Y-θετικοί (Y+) και οι Y-αρνητικοί (Y-) όγκοι αναπτύχθηκαν παρόμοια in vitro, ενώ οι Y- όγκοι ήταν πιο επιθετικοί από τους Y+ όγκους σε ανοσολογικά ικανούς ξενιστές κατά τρόπο εξαρτώμενο από τα Τ κύτταρα. Οι κυτταρομετρικές αναλύσεις ροής υψηλής διάστασης έδειξαν ότι οι όγκοι Υ- προάγουν εντυπωσιακή δυσλειτουργία ή εξάντληση των CD8+ Τ κυττάρων στο μικροπεριβάλλον του όγκου. Τα ευρήματα αυτά επικυρώθηκαν με τη χρήση αλληλουχίας RNA ενός πυρήνα και χωρικής πρωτεομικής αξιολόγησης ανθρώπινων καρκίνων της ουροδόχου κύστης.

Αξίζει να σημειωθεί πως σε σύγκριση με τους όγκους Υ+, οι όγκοι Υ- παρουσίασαν αυξημένη ανταπόκριση στη θεραπεία αποκλεισμού του ανοσολογικού σημείου ελέγχου anti-PD-1 τόσο σε ποντίκια όσο και σε ασθενείς με καρκίνο. Συνολικά, τα αποτελέσματα αυτά καταδεικνύουν ότι τα καρκινικά κύτταρα με μεταλλάξεις LOY μεταβάλλουν τη λειτουργία των Τ-κυττάρων, προάγοντας την εξάντληση των Τ-κυττάρων και ευαισθητοποιώντας τα στην ανοσοθεραπεία με στόχο το PD-1. Η εργασία αυτή παρέχει πληροφορίες για τη βασική βιολογία της μετάλλαξης LOY και πιθανούς βιοδείκτες για τη βελτίωση της ανοσοθεραπείας του καρκίνου.