Η Υγεία μετά την Κρίση

Του Λυκούργου Λιαρόπουλου. Καθηγητή Οικονομικών της Υγείας. 

Η Χώρα σήμερα είναι ένας απέραντος ερειπιώνας. Η υποβάθμιση του Κρατικού ΕΣΥ είναι καταθλιπτική, ο μισός ιδιωτικός τομέας υγείας έχει καταρρεύσει και οι πολίτες «αναβάλουν» την προσφυγή στις υπηρεσίες. Δεν είναι η Κρίση αλλά ότι το σύστημα φτιάχτηκε κυρίως για τους «ταγούς» του, όχι τον πολίτη. Δεν διορθώνεται αλλά ανασχεδιάζεται με απάντηση σε τρία ερωτήματα.

1. Ποιος «πληρώνει» βάσει των δυνατοτήτων της Χώρας και του πολίτη.
2. Πώς δίνουμε στον πολίτη υπηρεσίες χωρίς να τον ταλαιπωρούμε ή να τον απομυζούμε;
3. Ποια πολιτική και διαχειριστική «δομή» απαιτείται;

Στο πρώτο, η απάντηση είναι Εθνική Ασφάλιση Υγείας με κατάργηση των εισφορών υγείας. Η μετάθεση του βάρους στον προϋπολογισμό είναι δικαιότερη και ενισχύει την Οικονομία. Η Εθνική Ασφάλιση καλύπτει πακέτο υπηρεσιών, ομοίως από δημόσιους και ιδιωτικούς παρόχους. Ως ένα όριο εισοδήματος, π.χ. το όριο της φτώχειας, η φροντίδα είναι δωρεάν. Πάνω από το όριο, υπάρχει κλιμακωτή επιβάρυνση που πληρώνεται μέσω της φορολογίας. Προϋπόθεση η ηλεκτρονική διαχείριση όλων των χρεώσεων από δημόσιους και ιδιωτικούς προμηθευτές.

Δεύτερο, είναι το νέο Οργανωτικό Πρότυπο. Η μελέτη για τις «Συγχωνεύσεις των Νοσοκομείων» έδειξε πως δεν χρειάζονται 140 δημόσια νοσοκομεία. Ταυτόχρονα, έδειξε την ανάγκη μεταρρύθμισης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και στην Επείγουσα Φροντίδα. Η πρώτη επαφή του πολίτη και η εισαγωγή στο δημόσιο νοσοκομείο να γίνεται από γιατρό που αναλαμβάνει την συνεννόηση για εισαγωγή, την παρακολούθηση μετά το εξιτήριο και την τήρηση του φάκελου. Έτσι, τα νοσοκομεία κάνουν προγραμματισμένες εισαγωγές με παραπομπή της ΠΦΥ στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία (ΤΕΙ) ως τις 4.00 μμ. Είναι πρόβλημα, ότι οι γιατροί τώρα στην ΠΦΥ ίσως δεν είναι όλοι κατάλληλοι. Πρόβλημα, όμως, είναι και μία ελληνική εφεύρεση, η «εφημερία». Είναι η «πελατεία» του γιατρού, ιδίως του Διευθυντή, το «βαλιτσάκι» την «ώρα της εφημερίας» σε τμήματα που βαπτίσθηκαν «Επείγοντα» απλώς για να … «εφημερεύουν». Το ατύχημα ή το έμφραγμα, όμως, χρειάζεται Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) με κατάλληλο εξοπλισμό, εξειδικευμένο προσωπικό και λειτουργία 24/7. Έτσι, όσα ΤΕΠ παραμείνουν, σε λίγα νοσοκομεία, ενισχύονται σε εξοπλισμό, αλλά δεν στελεχώνονται από τις κλινικές, οπότε και το «βαλιτσάκι» καταργείται. Τα ΤΕΠ λειτουργούν ανεξάρτητα, με δικό τους Οργανισμό, Προϋπολογισμό, και προσωπικό, για περιστατικά αποκλειστικά μέσω του ΕΚΑΒ. Δημιουργούνται οχτώ έως 10 ΤΕΠ σε Αθήνα, δύο έως τρία σε Θεσσαλονίκη και από ένα σε μεγάλες πόλεις.

Το τρίτο ερώτημα αφορά στο Πολιτικό και Διοικητικό πρότυπο. Ένα Επιτελικό Υπουργείο Υγείας με Υπουργό 5ετούς θητείας και 100 άτομα – επιστήμονες, με μεταπτυχιακούς τίτλους, ασχολείται με προγραμματικό και σχεδιαστικό έργο, όχι διορισμούς, ή έλεγχο των πάντων. Βάζει Στόχους, νομοθετεί Μέτρα, αξιολογεί αποτελέσματα, και εκπροσωπεί τη Χώρα. Εποπτεύει τον ΕΟΠΥΥ, το ΚΕΣΥ και Εθνικούς Οργανισμούς όπως ο ΕΟΦ, και ο ΕΟΜ. Ο ΕΟΠΥΥ αναλαμβάνει την οικονομική διαχείριση μέσω των Περιφερειακών Διοικήσεων που ορίζει το Υπουργείο. Με δικούς τους προϋπολογισμούς, οι Διοικήσεις ορίζουν Διοικήσεις νοσοκομείων, που αξιολογούνται με κριτήρια και μέθοδο που ορίζει το Υπουργείο. Μέρος της διαχείρισης μπορεί να ανατεθεί στον ιδιωτικό τομέα με ανάλογη εμπειρία όπως μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες.

Τέλος, με κωδικοποίηση της νομοθεσίας καταργούνται «με ένα νόμο και ένα άρθρο», νόμοι, διατάγματα και αποφάσεις ως «φωτογραφικές» διατάξεις του παρελθόντος. Έτσι θα απλοποιηθούν και οι διαδικασίες, με βάση την ηλεκτρονική διακυβέρνηση παντού.