Ηλίας Μόσιαλος – Καλά νέα για τους ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας: ο εμβολιασμός με τα mRNA εμβόλια προκαλεί ισχυρή ανοσοαπόκριση

Του Ηλία Μόσιαλου,

καθηγητή Πολιτικής Υγείας

Η βρετανική εταιρεία για τη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ) ήταν από τους πρώτους φορείς, που από πέρσι τον Ιανουάριο είχε εκδώσει οδηγίες εμβολιασμού και να καθησυχάσει τους ασθενείς της. Σύμφωνα με εκείνη την ανακοίνωση, οι ειδικοί δεν ανάμεναν ο εμβολιασμός να επιδεινώσει τη νόσο ή τα συμπτώματά της, να προκαλέσει υποτροπή/ ώση ή να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που επηρεάζουν την εξέλιξη της νόσου (Disease Modifying Treatments, DMT).

Πρόσφατα όμως δημοσιεύτηκαν και τα αποτελέσματα της μελέτης που δείχνει ότι τα εμβόλια mRNA είναι αποτελεσματικά έναντι της ασθένειας του COVID-19 σε ασθενείς με ΣΚΠ που υποβάλλονται σε θεραπεία με οκρελιζουμάμπη ή ριτουξιμάμπη (aCD20) που ελαττώνουν τα Β-ανοσοκύτταρα στο αίμα τους (doi.org/10.1038/s41591-021-01507-2).

Οι ερευνητές ανέλυσαν κλινικά δείγματα των ασθενών πριν από την 1η δόση του εμβολίου, 10-12 ημέρες μετά την 1η δόση, πριν την 2η δόση, 10-12 ημέρες μετά την 2η δόση και 25-30 ημέρες μετά την 2η δόση. Η ενδελεχής μελέτη περιλάμβανε την μέτρηση αντισωμάτων όσο και της απόκρισης των Τ-κυττάρων και έδωσε πληρέστερη εικόνα της ανοσολογικής απόκρισης.

Διαβάζουμε λοιπόν πως 85% από τους 20 ασθενείς της μελέτης, που νοσούν με σκλήρυνση κατά πλάκας και ταυτόχρονα λάμβαναν aCD20θεραπεία, είχαν αναπτύξει αντισώματα κατά της πρωτεΐνης ακίδας 30 ημέρες μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου.

Ταυτόχρονα όμως, η μελέτη έδειξε πως οι ασθενείς ήταν σε θέση να αναπτύξουν ισχυρή ανοσοαπόκριση μέσω των Τ- ανοσοκυττάρων μετά τον εμβολιασμό. Δηλαδή οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε θεραπείες aCD20 έχουν υποπληθυσμούς Τ κυττάρων που ανταποκρίνονται στον εμβολιασμό.

Τέτοιες μελέτες ανοσοκατασταλμένων υποομάδων, πέρα από καθησυχαστικές για τους ασθενείς και τις οικογένειες τους, είναι και ιδιαίτερα σημαντικές. Για παράδειγμα, γνωρίζοντας ότι οι αποκρίσεις είναι πιο αδύναμες αμέσως μετά από την θεραπεία αντι-CD20, οι θεράποντες ιατροί έχουν τα στοιχεία στα χέρια τους ώστε να συμβουλεύσουν τους ασθενείς να περιμένουν κάποιους μήνες μετά τη θεραπεία πριν εμβολιαστούν, για να αυξηθεί το δυναμικό του εμβολιασμού. Η εργασία επίσης παραθέτει πολλά νέα στοιχεία για το μηχανισμό της ανοσοαπόκρισης σε αυτούς τους ασθενείς που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικό θεραπευτικό σχήμα, τα οποία είναι ιδιαίτερα χρήσιμα ως οδηγίες μελέτης και καθοδήγησης άλλων ανοσοκατασταλμένων ομάδων.

Το μήνυμα της μελέτης είναι σαφές σύμφωνα με τους ειδικούς. Οι ασθενείς με ΣΚΠ που λαμβάνουν θεραπεία aCD20 παροτρύνονται να κάνουν εμβόλιο: ο εμβολιασμός θα αποτρέψει την σοβαρή εξέλιξη της ασθένειας από τον κορωνοϊό σε περίπτωση που κολλήσουν.