Μελέτη: Κατά τη διάρκεια του ύπνου επιταχύνεται ο μηχανισμός των μεταστάσεων

Μελέτη έδειξε ότι τα καρκινικά κύτταρα είναι πολλαπλάσια κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ερευνητές εξέτασαν  δείγματα αίματος που έλαβαν από ασθενείς με καρκίνο μαστού κατά τον ύπνο τους.

Κίνδυνος για τον οργανισμό προκαλείται από  την ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να διαφεύγουν από τον αρχικό όγκο, να εισέρχονται στη κυκλοφορία του αίματος και να δημιουργούν μεταστάσεις. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται η μετάστασης. Επιστήμονες διερευνούν αυτούς τους μηχανισμούς των καρκινικών κυττάρων ώστε να αναπτύξουν φάρμακα.  Τα στοιχεία συνοψίζουν οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Θεραπευτικής-Ογκολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature καταδέιχθηκε ότι ο κρικαδιανός ρυθμός (εσωτερικό ρολόι του οργανισμού που ρυθμίζει τις λειτουργίες των κυττάρων μας με βάση τις εναλλαγές εγρήγορσης και ξεκούρασης ή αντίστοιχα μέρα και νύχτας) καθορίζει την συμπεριφορά των καρκινικών κυττάρων αλλά και τη δυνατότητά τους να δημιουργούν μεταστάσεις.  Κατά την επικρατούσα επιστημονική άποψη η μετάσταση προκαλείται από καρκινικά κύτταρα που εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος. Τα κύτταρα αυτά είναι γνωστά με τον όρο: «κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα» (CTCs) και θεωρείται ότι απελευθερώνονται διαρκώς από τον αρχικό όγκο. Όσα από τα κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα μπορέσουν να επιβιώσουν, εισχωρούν σε κάποιο άλλο όργανο και αναπτύσσουν την μετάσταση.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η απελευθέρωση των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων δεν γίνεται με σταθερό ρυθμό κατά τη διάρκεια του 24ώρου αλλά σχετίζεται με τον κιρκαδιανό ρυθμό.  Από την αξιολόγηση των στοιχείων των συμμετεχόντων προέκυψε ότι ο αριθμός των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων δεν σημαίνει αυτόματα και μεγαλύτερη πιθανότητα μετάστασης.

Η πλειονότητα αυτών δεν θα επιβιώσει, μόνο η πιο επιθετική μορφή τους  θα τα καταφέρει και θα δημιουργήσει μεταστάσεις. Οι ερευνητές κρίνουν ότι τα κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια του ύπνου είναι και πιο επιθετικά και έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν μετάσταση.

Από την γενετική ανάλυση του υλικού διαπιστώθηκε πως τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται πιο έντονα και στον ίδιο τον όγκο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτή η παράμετρος καθορίζει και την συμπεριφορά των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων. Η μεταβολή αυτή σχετίζεται με τα διαφορετικά επίπεδα ορμονών στο αίμα. Όταν οι επιστήμονες χορήγησαν ορμόνες, όπως είναι η δεξαμεθαζόνη και η τεστοστερόνη σε πειραματόζωα για να μεταβάλουν τον κιρκαδιανό ρυθμό, ο αριθμός και η επιθετικότητα των κυκλοφορούντων καρκινικών κυττάρων μειώθηκε. Μάλιστα παρότι η χορήγηση ορμονών δεν επηρέασε το μέγεθος του πρωτοπαθούς όγκου, η συχνότητα ανάπτυξης μεταστάσεων στα πειραματόζωα μειώθηκε.