Μία διαφορετική στρατηγική εξόδου από την καραντίνα

Ένα ενδιαφέρον, εναλλακτικό σχέδιο εξόδου από την καραντίνα παρουσίασε πρόσφατα μία ομάδα Ελλήνων ειδικών. Ανάμεσα στα άλλα, προτείνουν η χαλάρωση των μέτρων να ξεκινήσει από περιοχές, που δεν έχουν κρούσματα, ενώ συστήνουν να παραμείνουν κλειστά σχολεία , χώροι λατρείας και δημοφιλή μέρη αναψυχής, όπως πάρκα και παραλίες.

Στην ομάδα μετέχουν οι κ.κ. Γιώργος Παππάς και Γιώργος Καργιολάκης από το Ινστιτούτο Συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης Ιωαννίνων, ο κ. Δημήτρης Ματθαίου, από το τμήμα επείγουσας ιατρικής του Αττικόν και ο κ. Νίκος Παπαχρήστου από το University College του Λονδίνου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρότασή τους έχει υποβληθεί εδώ και αρκετό καιρό στην ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, επικεφαλής της οποίας είναι ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας. Τα βασικά σημεία της πρότασης, που δημοσιεύτηκε εδώ, είναι:

• Από τις 4 Μαΐου, προτείνεται η σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στους νομούς που έχουν μηδενικά κρούσματα. Οι πολίτες σε αυτούς τους νομούς θα έχουν το δικαίωμα να βγουν ελεύθερα από τις κατοικίες τους.
• Μέχρι τις 4 Μαΐου πρέπει να πραγματοποιηθεί μια επιθετική εκστρατεία που θα συνιστά στους ηλικιωμένους και τους ευπαθείς πληθυσμούς ότι θα πρέπει να μείνουν στο σπίτι.
• Εάν δεν καταγραφούν νέες περιπτώσεις κατά τις επόμενες 14-20 ημέρες (δηλαδή φτάνοντας στις 18 Μαΐου ή στις 24 Μαΐου), θα ήταν λογικό να εξεταστεί η επέκταση άρσης της καραντίνας σε γειτονικούς νομούς.
• Ορισμένα δημοφιλή μέρη, που συνήθως συγκεντρώνουν πολλούς πολίτες για αναψυχή (δηλαδή πάρκα, παραλίες, εποχικά τουριστικά θέρετρα) θα πρέπει να παραμείνουν κλειστά για το κοινό.
• Θα πρέπει να οριστεί ένας μέγιστος αριθμός ατόμων για κάθε είδους υπαίθρια συγκέντρωση (κατά προτίμηση 10 άτομα).
• Όλα τα καταστήματα λιανικής θα ανοίξουν, με τους περιορισμούς για την παρουσία ταυτόχρονων πελατών και την υποχρεωτική χρήση μάσκας προσώπου όταν οι πελάτες εισέρχονται στο κατάστημα.

Τα σχολεία

Οι συγγραφείς της πρότασης πιστεύουν ότι τα σχολεία δεν πρέπει να ανοίξουν. Όπως αναφέρουν, αν και έχει γίνει εκτεταμένη συζήτηση στην επιστημονική βιβλιογραφία σχετικά με τη χρησιμότητα του κλεισίματος των σχολείων στη συγκράτηση της τρέχουσας επιδημίας, η ικανοποιητική εισαγωγή της ηλεκτρονικής μάθησης κατά την περίοδο της καραντίνας και η σχετικά μικρή διάρκεια του υπόλοιπου της σχολικής σεζόν (6 εβδομάδες), επιτρέπουν να παραμείνουν κλειστά τα σχολεία.

Όσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, επισημάνουν ότι η ηλεκτρονική μάθηση μπορεί να είναι μια κατάλληλη εναλλακτική λύση για τα περισσότερα πανεπιστήμια, διασφαλίζοντας ότι θα αποφευχθούν οι μετακινήσεις των φοιτητών μεταξύ της γενέτειράς τους και του πανεπιστημίου, στο οποίο φοιτούν.

• Κλειστοί θα πρέπει επίσης να παραμείνουν χώροι, όπου συγκεντρώνονται ηλικιωμένοι, όπως οι χώροι λατρείας όλων των θρησκειών.
• Οι καφετέριες και τα εστιατόρια θα ανοίξουν, αλλά μόνο για εξυπηρέτηση πελατών για παραγγελίες σε πακέτο, ενώ όταν ο καιρός το επιτρέψει σε εξωτερικό χώρο με αραιά τοποθετημένα καθίσματα και τραπέζια.
• Όλα τα είδη ομαδικών αθλητικών δραστηριοτήτων θα πρέπει να παραμένουν απαγορευμένα, συμπεριλαμβανομένων των επαγγελματικών αθλητικών δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων.
• Τα εμπορικά αεροπορικά ταξίδια θα πρέπει κατά προτίμηση να αποφεύγονται σε αυτήν την αρχική φάση.
• Από την άλλη πλευρά, πρέπει να επιτρέπονται ταξίδια εντός του νομού, με ιδιαίτερες προφυλάξεις σε πολυσύχναστα σημεία δημόσιων συγκοινωνιών (π.χ. σταθμούς λεωφορείων, τρένων και πλοίων, στάσεις ταξί), αλλά και για το μέγιστο αριθμό επιβατών σε κάθε δρομολόγιο.

Προϋποθέσεις

Οι συγγραφείς αναφέρουν ότι το κράτος πρέπει να εφαρμόσει ορισμένα βασικά συμπληρωματικά μέτρα για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση έγκαιρης και αποτελεσματικής λειτουργίας της σταδιακής άρσης της καραντίνας:

• Κάθε νομός χρειάζεται ένα κεντρικό διαγνωστικό εργαστήριο που μπορεί να πραγματοποιεί καθημερινά δεκάδες (ή και εκατοντάδες) μοριακές διαγνωστικές εξετάσεις. Το έργο αυτό θα μπορούσαν να αναλάβουν υφιστάμενα τοπικά ή γειτονικά εργαστήρια νοσοκομείων ή πανεπιστημίων.
• Οι γενικοί ιατροί θα πρέπει να παραπέμπουν για έλεγχο κάθε ασθενή με συμπτώματα που ενδέχεται να οφείλονται στο SARS-CoV-2, ενώ θα πρέπει επίσης να πραγματοποιείται τυχαία δειγματοληψία ασυμπτωματικών ατόμων.
• Σε τουριστικά μέρη με αρκετά απομονωμένη γεωγραφία αλλά επαρκή χωρητικότητα (δηλαδή μεγάλα νησιά), η ανάπτυξη υποδομών ελέγχου και παρακολούθησης, όπου δεν υπάρχουν, θα μπορούσε να ενισχυθεί από τις τοπικές αρχές και τις επαγγελματικές οργανώσεις, που σχετίζονται με τον τουρισμό.
• Ειδική ομάδα θα ιχνηλατεί τις επαφές οποιουδήποτε νέου περιστατικού και, ανάλογα με τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά μιας τέτοιας περίπτωσης, να μπορεί να εφαρμόζει επανεγκαθιστά αμέσως καραντίνα.

Με βάση το σχέδιο, πρέπει να καθυστερήσει η άρση των μέτρων σε ένα μητροπολιτικό κέντρο, όπως η Αθήνα, καθώς χρειάζεται περισσότερος χρόνος, στενότερη παρακολούθηση και περισσότεροι πόροι. Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι, ενώ στον έλεγχο της επιδημίας οι συγκεντρωτικές αποφάσεις φαίνεται να είναι πιο αποτελεσματικές, η στρατηγική αποκλιμάκωσης πρέπει να είναι διαφορετική.

Ιδιαίτερη έμφαση στον τουρισμό

Αν και η αποκατάσταση εκείνων των τμημάτων της κοινωνίας που είναι πιο κρίσιμα και λιγότερο ευάλωτα είναι κορυφαία προτεραιότητα, ο τουρισμός θεωρείται σημαντικό συστατικό στοιχείο της ελληνικής οικονομίας. Δεδομένου ότι ορισμένοι από τους επί του παρόντος «σιωπηλούς» νομούς είναι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους, πρέπει επίσης να ξεκινήσει η ετοιμότητα για μια άρση των μέτρων.

Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να αρθούν οι περιορισμοί σχετικά με τα εσωτερικά ταξίδια και, αργότερα, τα διεθνή ταξίδια από άλλες χώρες που έχουν εξίσου καλή συμπεριφορά στον ιό, ανάλογα με την παγκόσμια επιδημιολογία του SARS-CoV-2.

Ένα τέτοιο σχέδιο ετοιμότητας θα πρέπει σίγουρα να επικεντρωθεί σε μεθόδους αυστηρής και στρατηγικής παρακολούθησης όλων των ταξιδιωτών κατά την άφιξη και κατά τη διάρκεια της διαμονής τους, περιορισμούς σχετικά με τις πτήσεις και την πληρότητα των ξενοδοχείων, καθώς και τη διαθεσιμότητα απολυμαντικών, μασκών προσώπου και άλλων υλικών υγιεινής.

Περιοχές που θα μπορούσαν να επιτρέψουν επισκέπτες από άλλες χώρες θα μπορούσαν να είναι μεγάλα νησιά, όπως η Κρήτη, η Εύβοια και η Ρόδος, νησιά που βρίσκονται κοντά σε μητροπολιτικές περιοχές και άλλα μέρη της Ελλάδας που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την άρση της καραντίνας (π.χ. Μάνη στην Πελοπόννησο, Χαλκιδική κοντά στη Θεσσαλονίκη ).

Οι εισερχόμενες πτήσεις θα μπορούσαν να περιοριστούν μόνο σε ορισμένα αεροδρόμια, όπως των Αθηνών και της Κρήτης για σωστή παρακολούθηση και συνετή διαχείριση των πόρων.

Ένα σημαντικό ζήτημα είναι τα κρουαζιερόπλοια και άλλα πλοία που ταξιδεύουν στα νησιά. Η γνώμη των συγγραφέων είναι ότι τα κρουαζιερόπλοια δεν πρέπει να αγκυροβολούν και τα πλοία που ταξιδεύουν σε ελληνικά νησιά θα επιτρέπονται μόνο υπό αυστηρούς περιορισμούς. Τέλος, οι πτήσεις θα πρέπει να προτιμώνται από τα θαλάσσια ταξίδια, καθώς ο κίνδυνος μειώνεται (λιγότερο χρονοβόρο ταξίδι, ευκολότερος έλεγχος και επιβολή περιορισμών).