Σημαντικές ανακοινώσεις και προτάσεις κατατέθηκαν στο 1ο Διαδικτυακό Σεμινάριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ομοτίμων Καθηγητών, με θέμα την «Πρόληψη και Προαγωγή Υγείας». Τρείς διαπρεπείς Έλληνες καθηγητές και ο Sir Magdi Yacoub εξήγησαν  ιατρικά ευρήματα που συνδέονται με την πανδημία.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος. Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας για το Κάπνισμα και Διευθυντής του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος καθηγητής Παναγιώτης Μπεχράκης, ανέφερε ότι σύμφωνα με τον ΠΟΥ το κάπνισμα φαίνεται να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για εξάπλωση, βαριά νόσηση και θάνατο από COVID-19.

 «Το κάπνισμα αποτελεί την μεγαλύτερη επιδημία όλων των εποχών με 8 εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο, ενώ συγκριτικά, η πανδημία COVID-19 μέσα σε 1,5 χρόνο έχει καταγράψει 5,2 εκατομμύρια θανάτους». Μάλιστα ο ίδιος ισχυρίστηκε  συνέχισε λέγοντας πως «ενώ η COVID-19 εξακολουθεί να είναι ένα σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας, με την παραλλαγή Omicron να αποτελεί ανησυχητική απειλή, το κάπνισμα αποδεικνύεται ότι είναι σημαντικός παράγοντας εξάπλωσης, βαρύτητας και δυσμενούς έκβασης της νόσου» σημείωσε ο κ. Μπεχράκης.

Αυτό συμβαίνει γιατί η χρήση καπνού και νέων προϊόντων καπνού αυξάνει την επαφή χεριού – στόματος 200 φορές την ημέρα και την επαφή των χεριών με δυνητικά μολυσματικά αντικείμενα, καθιστά προβληματική τη χρήση μάσκας προσώπου, βλάπτει τους αμυντικούς μηχανισμούς του αναπνευστικού συστήματος κ.ά.

Στην συνέχεια, ο κ. Μπεχράκης εξήγησε πως το κάπνισμα είναι παράγοντα κινδύνου για  COVID-19 δεδομένου καθώς « ο  SARS–CοV-2 προσκολλάται στους υποδοχείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ACE-2), οι οποίοι υπερ- ενεργοποιούνται στους καπνιστές, διευκολύνοντας έτσι την είσοδο του ιού στους πνεύμονες, ξεπερνώντας εύκολα την εξασθενημένη άμυνα του αναπνευστικού τους». Ο ίδιος επικαλέστηκε τα αποτελέσματα έρευνας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που σχετίζουν το κάπνισμα με αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου από COVID-19, σε σχέση με ανθρώπους που δεν έχουν καπνίσει ποτέ (πίνακας 1 και πίνακας 2):

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κορυφαίος επιδημιολόγος όσον αφορά στις καρδιαγγειακές νόσους καθηγητής Guy de Backer από το Πανεπιστήμιο του Ghent του Βελγίου στάθηκε στις μελέτες EUROASPIRE και INTER HEART. Επίσης, υπογράμμισε στα λεγόμενε του τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας για τα επιθυμητά όρια αρτηριακής πίεσης και επιπέδων χοληστερόλης, την αξία της διακοπής του καπνίσματος και της φυσικής άσκησης. Επεσήμανε, ότι «Η επιστήμη είναι αναμφισβήτητα επιθυμητή αλλά δημιουργεί μία γενιά γηραιότερων ατόμων που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν καρδιακή ανεπάρκεια». 

Πρόληψη

Από την πλευρά του ο Διονύσιος Κόκκινος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών, Επιστημονικός Ερευνητής στο Ίδρυμα Βιοϊατρικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ομοτίμων Καθηγητών,   για τη βελτίωση της υγείας του κοινού έως το 2040 πρότεινε:

• Επανεξισορρόπηση και ενίσχυση του συντονισμού της έρευνας
• Αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και της ψηφιακής επανάστασης
• Ανάπτυξη της διεπιστημονικής ερευνητικής ικανότητας
• Επιδίωξη συνεργασίας με διακεκριμένους οργανισμούς
• Συνεργασία με όλους τους τομείς της κοινωνίας
• Συμμετοχή σε προγράμματα προαγωγής υγείας που απευθύνονται παγκοσμίως αλλά και σε ειδικούς πληθυσμούς

       Ψυχική υγεία

Ο καθηγητής Γεώργιος Ν. Χριστοδούλου, Πρόεδρος της Εταιρείας Προληπτικής Ψυχιατρικής, πρώην Πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Ψυχικής Υγείας, Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας και Ομότιμος Καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών πρότεινε «προσωποκεντρικές, ολιστικές και ηθικές αρχές της Ιατρικής σε στρατηγικές που θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα των ατόμων (ιδιαίτερα εκείνων που είναι επιρρεπείς στην ανάπτυξη σωματικής ή ψυχικής ασθένειας πχ. παιδιά, έφηβοι, ηλικιωμένοι, μετανάστες, θύματα καταστροφών) βελτιώνοντας την ευημερία και την ποιότητα ζωής τους, σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο».

Με ειδικά μέτρα για την προαγωγή της υγείας όπως:

• Διακοπή καπνίσματος
• Μέτρο στο ποτό
• Φυσική άσκηση
• Καλή διατροφή
• Στοματική υγιεινή
• Ασφάλεια στον αθλητισμό
• Απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους
• Έλεγχο για σωματικές ή ψυχικές διαταραχές
• Εμβολιασμό
• Προληπτικές εξετάσεις (μαστού, τραχήλου της μήτρας, παχέος εντέρου)

αλλά και γενικά μέτρα όπως:

• Κοινωνικές καιπολιτικές δραστηριότητες
• Μείωση της ανεργίας
• Βελτίωση της σχολικής εκπαίδευσης
• Μείωση της φτώχειας και των ανισοτήτων
• Διαχείριση οικονομικών κρίσεων
• Προστασία των ατομικών, οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων
• Μείωση του στίγματος και των διακρίσεων

Ο κ.  Χριστοδούλου τόνισε ότι η φροντίδα για την Ψυχική Υγεία  συμφέρει και σε οικονομικό επίπεδο. Ο ίδιος τόνισε την ανάγκη αύξησης των κονδυλίων για την Ψυχική Υγεία που διεθνώς δεν ξεπερνούν το 2% των κονδυλίων υγείας. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό τελευταία έχει κάπως αυξηθεί θα πρέπει όμως η τοποθέτηση των χρημάτων να καλύπτει ουσιαστικές ανάγκες ώστε “να πιάνει” τόπο».

Η υγεία της καρδιάς

Ο παγκοσμίου φήμης Καρδιοχειρουργός Sir Magdi Yacoub από το Imperial College και το Aswan Heart Centre,  έδωσε έμφαση στην εφαρμογή των συσκευών μηχανικής υποβοήθησης της κυκλοφορίας (left ventricular assist devices-LVAD), οι οποίες δεν αποτελούν απλώς μια «γέφυρα» για μεταμόσχευση, αλλά προάγουν και την αναγέννηση του μυοκαρδίου. «Με την εφαρμογή τους η δυνατότητα αφαίρεσής τους και η συνέχιση φυσιολογικής λειτουργίας της καρδιάς (recovery) φθάνει ως το 40% αναλόγως της αιτίας της καρδιακής ανεπάρκειας και των θεραπευτικών προσπελάσεων των διαφόρων κέντρων. Η αναγέννηση του μυοκαρδίου είναι πάντα το ζητούμενο» ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος τόνισε ότι και «H καρδιά παρουσιάζει ένα είδος νόσου Alzheimer λόγω παθολογικών αλλοιώσεων των πρωτεϊνών -πρωτεοτοξικότητας». Ο κ. Yacoub  υπενθύμισε τη σημασία της καθιέρωσης δεικτών παρακολούθησης της λειτουργίας των οργάνων-βιοδείκτες.