Ποια είναι η νέα παραλλαγή του SARS-CoV-2 «Αρκτούρος»- Τι ανησυχεί τον ΠΟΥ

Η νέα παραλλαγή XBB.1.16 γνωστή ως «Αρκτούρος» έλκει την προσοχή του ΠΟΥ καθώς έχει προκαλέσει νέο κύμα κρουσμάτων στην Ινδία.

Πρόκειται για παρόμοια παραλλαγή με το «Kraken» XBB.1., την πιο μεταδοτική παραλλαγή έως τώρα, σύμφωνα με την Maria Van Kerkhove, τεχνική επικεφαλής COVID-19 για τον ΠΟΥ. Μέχρι σήμερα έχουν προκύψει πολλές μεταλλάξεις αλλά  δεν είναι πάντα ανησυχητικές, όμως εν προκειμένω η επιστημονική κοινότητα επιτηρεί επιδημιολογικά τις περιοχές με αύξηση των κρουσμάτων. Τα δεδομένα παρουσιάζουν συνοπτικά οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και Γιάννης Ντάνασης.

Πώς εξελίχθηκε η XBB.1.16;

Η νέα παραλλαγή είναι ένας ανασυνδυασμός, ή συνδυασμός, δύο απογόνων του λεγόμενου «stealth Omicron» BA.2. Σε σύγκριση με την πρότερη παραλλαγή XBB, έχει τρεις επιπλέον μεταλλάξεις, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Για πρώτη φορά εντοπίζεται στην Ινδία, η οποία είναι μια από τις λίγες χώρες όπου τα καταγεγραμμένα κρούσματα COVID αυξάνονται, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, αλλά και στις ΗΠΑ. Προς το παρόν καμία νέα παραλλαγή δεν αντιπροσωπεύει το 1% σε εθνικό επίπεδο. Η XBB.1.16 και οι υπο-παραλλαγές της έχουν επίσης εντοπιστεί και στις πέντε ηπείρους. Ωστόσο, δεν διατίθενται συμπεράσματα από εργαστηριακές μελέτες για τη σοβαρότητα της νόσου που μπορεί να προκαλέσει η παραλλαγή. Οι νοσηλείες, οι εισαγωγές στη ΜΕΘ και οι θάνατοι δεν έχουν ακόμη αυξηθεί λόγω της νέας παραλλαγής, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Υπάρχει λόγος ανησυχίας;

Πρώιμο θεωρείται να καταλήξουμε σε συμπέρασμα για επικείμενη αύξηση των νοσηλειών ή/και των θανάτων. Όμως  ιδιαίτερα ανησυχητική θεωρείται η μετάλλαξη K478R, η οποία μπορεί να κάνει την παραλλαγή αποτελεσματικότερη στο να ξεπερνά την εξουδετερωτική ικανότητα των αντισωμάτων από προηγούμενη μόλυνση και εμβολιασμό, να προκαλεί συμπτωματική λοίμωξη και να εξαπλώνεται, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση οι αναμνηστικές δόσεις των εμβολίων αναμένεται να προσφέρουν κάποιου βαθμού προστασία, ειδικά εάν είναι πρόσφατος ο εμβολιασμός. Όσο για  αντι-ιικό χάπι Paxlovid (νιρματρελβίρη/ριτοναβίρη) αναμένεται να συνεχίσει να έχει δράση έναντι της νέας παραλλαγής.

Σημειώνεται ότι η XBB.1.16 έχει δυναμική και γρήγορη εξάπλωση έναντι της XBB.1.5 με αποτέλεσμα να δεσπόζει επιδημιολογικά στις ΗΠΑ. Ειδικότερα, η εν λόγω παραλλαγή έχει δείξει ισχυρό πλεονέκτημα ανάπτυξης τους τελευταίους τρεις μήνες.  Συνεπώς, επιτακτική ανάγκη κρίνεται η επιτήρηση για νέες αναδυόμενες παραλλαγές του SARS-CoV-2, καθώς δεν μπορεί να είναι εκ των προτέρων γνωστός ο αντίκτυπος μιας νέας παραλλαγής στη μεταδοτικότητα του ιού και στη σοβαρότητα της νόσου που προκαλεί.