Ποιες νευρολογικές εκδηλώσεις διαπιστώθηκαν σε ασθενείς με νόσο COVID-19

Την ανάγκη οι κλινικοί ιατροί που ασχολούνται με τη διαχείριση ασθενών με COVID-19 να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά και να προβαίνουν στην έγκαιρη διάγνωση των νευρολογικών επιπλοκών  προκύπτει από τη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τους ασθενείς της πανδημίας.

Σε αυτό καταλήγει άρθρο ανασκόπησης που συνοψίζει τα νευρο-απεικονιστικά ευρήματα ασθενών με νόσο COVID-19 και συνυπάρχουσες νευρολογικές εκδηλώσεις σο περιοδικό Journal of Neuroimaging (με συντελεστή απήχησης 2,3).

Στη διεθνή συγγραφική ομάδα συμμετέχουν τα παρακάτω μέλη ΔΕΠ της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ: Γεωργίος Τσιβγούλης, Καθηγητής Νευρολογίας & Διευθυντής στη Β Νευρολογική Κλινική του ΕΚΠΑ, Ματίλντα Παπαθανασίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ακτινολογίας στο Β’ Εργαστήριο Ακτινολογίας του ΕΚΠΑ και ο  Σωτήριος Τσιόδρας, Καθηγητή Λοιμωξιολογίας της Δ’ Παθολογικής Κλινικής ΕΚΠΑ. Τη δημοσίευση αυτή σχολιάζουν ο Καθηγητής Γεώργιος Τσιβγούλης και η Νευρολόγος Λίνα Παλαιοδήμου.

Επιδίωξη της παρουσίασης των νευροαπεικονιστικών ευρήματων ασθενών με νόσο COVID-19 που εμφάνισαν νευρολογικές επιπλοκές από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα ήταν η ανασκόπηση συνολικά των δεδομένων. Πηγή για τα στοιχεία αποτέλεσαν όσο μελέτες παρατήρησης όσο και δημοσιευμένες σειρές περιστατικών, καθώς και μεμονωμένες αναφορές ασθενών.

Ειδικότερα, εντοπίστηκαν 954 περιστατικά με νευρολογικές εκδηλώσεις σχετιζόμενες με νόσο COVID-19, τα οποία υποβλήθηκαν σε απεικονιστικό έλεγχο. Tα δε 660 είχαν αναφορές σε ευρήματα μεμονωμένων ασθενών και χρησιμοποιήθηκαν σε περαιτέρω περιγραφική στατιστική ανάλυση.

Ευρήματα  των ασθενών:

• 60% των ασθενών με ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) έχει απόφραξη μεγάλου ενδοκράνιου αγγείου αναφέρεται σχεδόν στο.
• σχεδόν στο 70% των περιπτώσεων ασθενών με αιμορραγικό ΑΕΕ και πλέον χαρακτηριστική ήταν η εντόπιση της αιμορραγίας σε θέσεις μη τυπικές για υπερτασικής αιτιολογίας ενδοεγκεφαλική αιμορραγίας όπως οι λοβοί του εγκεφάλου και της παρεγκεφαλίδας.
• Στο 58,7% εγκεφαλικών μικρο-αιμορραγιών σε ειδικές ακολουθίες της μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου, διαπιστώθηκε παραφλοιωδώς ή στο μεσολόβιο.
• το 28,8% ασθενών με συμπτώματα μηνιγγο-εγκεφαλίτιδας σχετιζόμενης με COVID-19, βρέθηκαν απεικονιστικά ευρήματα συμβατά με αιμορραγική νεκρωτική εγκεφαλίτιδα.

Άξιο λόγου είναι ότι για τις περιπτώσεις των ασθενών με COVID-19 και νευρολογικές εκδηλώσεις, αναφέρονται επίσης και πιο σπάνιες περιπτώσεις με θρόμβωση φλεβωδών κόλπων εγκεφάλου, σύνδρομο οπίσθιας αναστρέψιμης εγκεφαλοπάθειας, φλοιώδη υπαραχνοειδή αιμορραγία, μυελίτιδα, απομυελίνωση και κρανιακές νευρίτιδες, χωρίς ωστόσο να αναδεικνύεται κάποιο συγκεκριμένο πρότυπο νευροαπεικονιστικών ευρημάτων.