Πως επηρεάζει το αλκοόλ τους ανήλικους- Πρόληψη και αντιμετώπιση

Το αλκοόλ είναι ένας σημαντικός παράγοντας στους θανάτους ατόμων κάτω των 21 ετών κάθε χρόνο. Αυτό περιλαμβάνει θανάτους από τροχαία ατυχήματα, ανθρωποκτονίες, υπερβολική δόση αλκοόλ, πτώσεις, εγκαύματα, πνιγμούς και αυτοκτονίες.

Το National Institute on Alcohol abuse and alcoholism αναδεικνύει στοιχεία για την κατάχρηση του αλκοόλ και του αλκοολισμού. Τα δεδομένα σχολιάζουν οι ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Παναγιώτα Ζαχαράκη (Βιολόγος).

Οι συνέπειες περιληπτικά:

• Προκαλεί πολλούς τραυματισμούς. 
• Θολώνει την κρίση. 
• Αυξάνει τον κίνδυνο σωματικής και σεξουαλικής επίθεσης. 
• Μπορεί να οδηγήσει σε άλλα προβλήματα, π.χ. στο σχολείο ή με το νόμο ή με τη χρήση άλλων ουσιών.
• Αυξάνει τον κίνδυνο προβλημάτων με το αλκοόλ αργότερα στη ζωή. 
• Παρεμβαίνει στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. 

Αιτίες:

Τα παιδιά διεκδικούν την ανεξαρτησία τους, αναζητούν νέες προκλήσεις και να επιδίδονται σε επικίνδυνη συμπεριφορά. Μπορεί να θέλουν να δοκιμάσουν αλκοόλ αλλά συχνά δεν αναγνωρίζουν πλήρως τις επιπτώσεις του στην υγεία και τη συμπεριφορά τους. Άλλοι λόγοι για τους οποίους οι νέοι πίνουν αλκοόλ περιλαμβάνουν:
• Πίεση από συνομήλικους (peer pressure).
• Αυξημένη ανεξαρτησία ή επιθυμία για αυτήν.
• Άγχος και γενικά ψυχολογικές διακυμάνσεις.
Επιπλέον, πολλοί νέοι έχουν εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ. Το 2023, μεταξύ των εφήβων ηλικίας 15 έως 17 ετών που ανέφεραν ότι έπιναν αλκοόλ τον περασμένο μήνα, το 84,3% ανέφερε ότι το πήρε δωρεάν την τελευταία φορά που ήπιαν. Σε πολλές περιπτώσεις, οι έφηβοι έχουν πρόσβαση στο αλκοόλ μέσω των μελών της οικογένειας ή το βρίσκουν στο σπίτι.

Πρόληψη:

Κάθε επιτυχημένη προσέγγιση πρέπει να λαμβάνει υπόψη πολλούς παράγοντες, όπως:
• Γενετική προδιάθεση.
• Προσωπικότητα και τον ρυθμό ωρίμανσης και ανάπτυξης του εφήβου.
• Επίπεδο κινδύνου
• Οικογενειακούς, κοινωνικούς παράγοντες και περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Πολλές βασικές προσεγγίσεις έχουν βρεθεί ότι είναι επιτυχείς. Αυτοί είναι:

• Παρεμβάσεις σε ατομικό επίπεδο: Στόχος να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι σκέφτονται για το αλκοόλ, ώστε να είναι σε θέση να αντισταθούν στις πιέσεις για κατανάλωση αλκοόλ.
• Σχολικές παρεμβάσεις: Προγράμματα που παρέχουν στους μαθητές τις γνώσεις, τις δεξιότητες, τα κίνητρα και τις ευκαιρίες που χρειάζονται για να παραμείνουν χωρίς αλκοόλ.
• Παρεμβάσεις με βάση την οικογένεια: Ενδυναμώσουν τους γονείς να θέσουν και να επιβάλουν σαφείς κανόνες κατά της κατανάλωσης αλκοόλ, καθώς και να βελτιώσουν την επικοινωνία μεταξύ παιδιών και γονέων σχετικά με το αλκοόλ.
• Κοινοτικές παρεμβάσεις: Συντονίζονται συχνά από τοπικούς φορείς που εργάζονται για τον μετριασμό των παραγόντων κινδύνου για κατάχρηση αλκοόλ.
• Παρεμβάσεις σε επίπεδο πολιτικής. Αυτή η προσέγγιση καθιστά δυσκολότερη την απόκτηση αλκοόλ—για παράδειγμα, αυξάνοντας την τιμή του αλκοόλ και διατηρώντας την ελάχιστη νόμιμη ηλικία κατανάλωσης των ΗΠΑ στα 21 έτη. Η θέσπιση νόμων μηδενικής ανοχής που απαγορεύουν την οδήγηση μετά από οποιαδήποτε ποσότητα αλκοόλ για άτομα κάτω των 21 ετών μπορεί επίσης να συντελέσει στην πρόληψη.

Βοήθεια  γονέων προς  τα παιδιά τους να αποφύγουν τα προβλήματα με το αλκοόλ:

• Μιλώντας για τους κινδύνους του ποτού.
• Πίνοντας υπεύθυνα αν επιλέξουν να πιουν.
• Λειτουργώντας ως θετικά πρότυπα γενικά.
• Διατηρώντας μη προσβάσιμο και μη διαθέσιμο το αλκοόλ.
• Με την γνωριμία με τους φίλους των παιδιών τους.
• Κάνοντας τακτικές συζητήσεις για τη ζωή γενικά.
• Σύνδεση με άλλους γονείς για την αποστολή σαφών μηνυμάτων σχετικά με τη σημασία της μη κατανάλωσης αλκοόλ από τους νέους.
• Επίβλεψη όλων των μερών για να υπάρχει η ασφάλεια ότι δεν υπάρχει αλκοόλ.
• Ενθάρρυνση των παιδιών να συμμετέχουν σε υγιεινές και διασκεδαστικές δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν αλκοόλ.

Ωστόσο, εάν οι γονείς παρέχουν αλκοόλ στα παιδιά τους (ακόμη και μικρές ποσότητες), έχουν θετική στάση για το ποτό και κάνουν κατάχρηση αλκοόλ, οι έφηβοι έχουν αυξημένο κίνδυνο κατάχρησης αλκοόλ. Επιπλέον, εάν ο έφηβος έχει έναν γονέα με διαταραχή χρήσης αλκοόλ, είναι λιγότερο πιθανό να προστατεύεται από την κατάχρηση αλκοόλ.

Προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν κατανάλωση αλκοόλ:

• Αλλαγές στη διάθεση, συμπεριλαμβανομένου του θυμού και της ευερεθιστότητας.
• Ακαδημαϊκά προβλήματα ή προβλήματα συμπεριφοράς στο σχολείο.
• Ανυποταξία, δυσθυμία, αδράνεια.
• Αλλαγή παρεών φίλων.
• Λιγότερο ενδιαφέρον για δραστηριότητες ή φροντίδα στην εμφάνιση.
• Εύρεση αλκοόλ ανάμεσα στα υπάρχοντα ενός εφήβου.
• Μυρίζοντας αλκοόλ στην αναπνοή ή στα ρούχα του.
• Προβλήματα συγκέντρωσης ή μνήμης ή δυσκολία στην ομιλία ή θέματα κινητικού συντονισμού.
Ο προσυμπτωματικός έλεγχος από πάροχο πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή άλλο επαγγελματία υγείας (π.χ. παιδίατρο) παρέχει την ευκαιρία να εντοπιστούν έγκαιρα τα προβλήματα και να αντιμετωπιστούν πριν κλιμακωθούν. Ορισμένοι νέοι μπορεί να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα ως αποτέλεσμα της κατανάλωσης αλκοόλ, συμπεριλαμβανομένου διαταραχής χρήσης αλκοόλ, τα οποία απαιτούν παρέμβαση από εκπαιδευμένους επαγγελματίες.

Οι επαγγελματικές επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν:

• Παρακολούθηση ατομικών ή ομαδικών συμβουλευτικών συνεδριών μία ή περισσότερες φορές την εβδομάδα
• Λήψη συνταγής από πάροχο πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή ψυχίατρο για τη μείωση της επιθυμίας για αλκοόλ
• Συμμετοχή στην οικογενειακή θεραπεία για την οικοδόμηση υποστηρικτικών θεμελίων για ανάκαμψη