Πως η παιδική παχυσαρκία επηρεάστηκε από την πανδημία

Η πανδημία και οι περιορισμοί που επέφερε,  όπως είναι το κλείσιμο των σχολείων φαίνεται πως επέτειναν το ήδη σοβαρό πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας. Ήδη έχουν καταγραφεί αναφορές για την αύξησή της κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης.

Προ πανδημίας, η επιστημονική κοινότητα είχε διαπιστώσει ότι η παχυσαρκία σε παιδιά και εφήβους ηλικίας 5-19 ετών είχε ανέλθει περισσότερο από 10 φορές μεταξύ 1975 και 2016. Ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών υπολογιζόταν από 11 εκατομμύρια σε 124 εκατομμύρια.

Το ζήτημα αναλύεται σε άρθρο του The Lancet Gastroenterology & Hepatology.Τα κύρια σημεία συνοψίζουν οι Καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Σταυρούλα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Παναγιώτα Περβανίδου (Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αναπτυξιακής και Συμπεριφορικής Παιδιατρικής), Ευανθία Κασσή (Καθηγήτρια Βιοχημείας-Ενδοκρινολογίας), Αθανάσιος Ράπτης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδη Διαβήτη) και Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) .

Τι δείχνει ο επιπολασμός

Σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα του Ηνωμένου Βασιλείου, η αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας στα παιδιά που άρχιζαν το σχολείο παρέμεινε σταθερή από το σχολικό έτος 2006-2007 έως το έτος 2019-2020 (περίπου κατά 10%), το ποσοστό των μαθητών του τελευταίου έτους που είναι παχύσαρκα αυξήθηκε από 17,5% σε 21%. Ειδικότερα, στο διάστημα 2020-2021 εντοπίζονται απότομες αυξήσεις στον επιπολασμό της παχυσαρκίας κατά 14,4% στην έναρξη  και 25,5% στην ολοκλήρωση της φοίτησης στο δημοτικό σχολείο.

Μεγαλύτερη είναι η κοινωνική ανισότητα αφού οι αυξήσεις έχουν σημειωθεί σε μεγάλο βαθμό σε παιδιά που φοιτούν σε σχολεία υποβαθμισμένων περιοχών. Εκεί ο επιπολασμός της παχυσαρκίας ήταν περισσότερο από δυο φορές υψηλότερος συγκριτικά με τα παιδιά που ζούσαν στις λιγότερο υποβαθμισμένες περιοχές και στις δύο ομάδες, δηλαδή 7,8% έναντι 20,3% στην υποδοχή, 14,3% έναντι 33,8% στο 6ο έτος. Ανάλογο είναι το φαινόμενο στις ΗΠΑ, με την παχυσαρκίας στα παιδιά ηλικίας 2-17 ετών  να μεγεθύνεται μεσούσης  πανδημίας.

Σημειώνεται ότι η οικονομική ανέχεια– σχεδόν το 31% στο Ηνωμένο Βασίλειο– συνδέεται με την κακή διατροφή και την παχυσαρκία. Μάλιστα εκτιμάται ότι το άγχος στην παιδική ηλικία  επιδεινώνεται από δυσμενή διατροφικά περιβάλλοντα. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η χρόνια έκθεση σε πολλαπλούς στρεσογόνους παράγοντες,  όπως είναι της επισιτιστικής ανασφάλειας, του γονεϊκού και οικογενειακού στρες κατά την παιδική ηλικία, μεταβάλλει συμπεριφορές με ροπή προς την παχυσαρκία.

Σημειώνεται ότι οι πιο υποβαθμισμένες κοινότητες έχουν τη μεγαλύτερη πυκνότητα καταστημάτων fast food και τη μικρότερη πρόσβαση σε χώρους πρασίνου και σωματικής δραστηριότητας. Ακόμη, το υγιεινό φαγητό είναι συνήθως πιο ακριβό.

Με την πανδημία αυξήθηκαν στρεσογόνοι παράγοντες, όπως είναι οι απώλειες θέσεων εργασίας. Το κλείσιμο των σχολείων  λειτούργησε σε βάρος των παιδιών που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, καθώς το σχολείο διασφαλίζει πρόσβαση σε υγιεινή διατροφή, σωματική δραστηριότητα, υγεία και φροντίδα, κοινωνικά δίκτυα και σωστές καθημερινές συνήθειες.