Προχωρούν οι κλινικές μελέτες για mRNA εμβόλιο

Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία από την ενδιάμεση ανάλυση του mRNA εμβολίου κατά του SARS-CoV-2  που αναπτύσσεται από την εταιρεία βιοτεχνολογίας Moderna.

Οι επιστήμονες αξιοποίησαν την εμπειρία στην πλατφόρμα mRNA από την ανάπτυξη άλλων εμβολίων για την ταχεία παρασκευή και την ανάπτυξη ενός υποψήφιου εμβολίου για τον SARS-CoV-2 σε περίπου δυο μήνες.

Το mRNA-1273 περιέχει μέσα σε ένα λιπιδικό νανοσωματίδιο τροποποιημένο αγγελιοφόρο RNA (mRNA ) που κωδικοποιεί τη γλυκοπρωτεΐνη της ακίδας του SARS-CoV-2 (S), η οποία είναι απαραίτητη για την προσκόλληση του ιού στα κυττάρα και την είσοδο του ιού του σε αυτά.

Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα από τις κλινικές δοκιμές, μέλετη φάσης, δημοσιεύθηκαν στο ιατρικό περιοδικό New England Journal of Medicine, τα οποία συνοψίζουν οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Στην μελέτη συμμετείχαν υγιείς ενήλικες ηλικίας 18 έως 55 ετών που έλαβαν δύο ενέσεις του δοκιμαστικού εμβολίου με διαφορά 28 ημερών σε δόση 25 μg ή 100 μg ή 250 μg.

Οι ερευνητές αξιολόγησαν τα παραγόμενα αντισώματα έναντι συγκεκριμένων περιοχών της ακίδας του ιού καθώς και την δραστικότητα των αντισωμάτων αυτών να εξουδετερώνουν τον ιό, με ειδικές δοκιμασίες σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.

Στη συνέχεια έγινε σύγκριση με ανάλογα αποτελέσματα σε δείγματα αίματος ασθενών που είχαν αναρρώσει από COVID-19, ενώ αξιολογήθηκε η απόκριση των Τ-λεμφοκυττάρων κατά της πρωτεΐνης ακίδας με ειδικές δοκιμασίες.

Πορίσματα

Οι 45 συμμετέχοντες έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου μεταξύ 16 Μαρτίου και 14 Απριλίου. Δεν σημειώθηκαν σοβαρά ανεπιθύμητα συμβάντα , αλλά  ένας συμμετέχων στην ομάδα των 25 μg αποσύρθηκε λόγω παροδικής κνίδωσης (αλλεργικό εξάνθημα), που κρίθηκε ότι σχετίζεται με το εμβόλιο.

Συστηματικά ανεπιθύμητα συμβάντα καταγράφηκαν, αλλά όλα όμως ήταν ήπιας ή μέτριας σοβαρότητας. Πιο συχνά ήταν μετά τον δεύτερο εμβολιασμό, αλλά κανένας από τους συμμετέχοντες δεν εμφάνισε πυρετό μετά τον πρώτο εμβολιασμό.

Συγκεκριμένα, «οι τίτλοι των IgG αντισωμάτων που δεσμεύουν την περιοχή S-2P της ακίδας του ιού αυξήθηκαν γρήγορα μετά τον πρώτο εμβολιασμό, με ορομετατροπή σε όλους τους συμμετέχοντες την ημέρα 15. Οι ανταποκρίσεις μετά τον πρώτο και τον δεύτερο εμβολιασμό ήταν δοσοεξαρτώμενες (δηλαδή ισχυρότερες στις υψηλότερες δόσεις του εμβολίου)».

Μάλιστα, οι αποκρίσεις των αντισωμάτων μετά τον πρώτο εμβολιασμό στις ομάδες που έλαβαν δόση 100 μg και 250 μg ήταν παρόμοια με τα επίπεδα που παρατήθηκαν στο αίμα των ασθενών που είχαν αναρρώσει μετ από COVΙD-19, ενώ  μετά τον δεύτερο εμβολιασμό, και σε όλες τις ομάδες δόσεων, η ανταπόκριση ήταν σε παρόμοια επίπεδα με τα ανώτερα επίπεδα που μετρήθηκαν στο αίμα των ασθενών που ανέρρωσαν.

Μάλιστα, 8 εβδομάδες μετά από την πρώτη δόση, τα επίπεδα των αντισωμάτων ήταν σημαντικά υψηλότερα από τα επίπεδα που μετρήθηκαν στο αίμα των αναρρωσάντων ασθενών σε όλες τις διαφορετικές δοσολογικές ομάδες.

Μετά τον πρώτο εμβολιασμό εξουδετερωτική ικανότητα έναντι του ιού αναπτύχθηκε σε λιγότερους από του μίσους συμμετέχοντες και μετά τον δεύτερο εμβολιασμό  παρατηρήθηκε ανάπτυξη εξουδετερωτικής ικανότητας στα δείγματα ορού από όλους τους συμμετέχοντες.

Η εξουδετερωτική δράση ήταν χαμηλότερη στην ομάδα που έλαβε την δόση των 25 μg. Μάλιστα , αυτές οι αποκρίσεις ήταν παρόμοιες με αυτές στον ορό από το αίμα ασθενών που ανέρρωσαν.

Γενικά, από την δημοσίευση προκύπτει ότι η δύο δόσεις του  εμβολίου ήταν χωρίς σοβαρή τοξικότητα.

Σε σχέση με την αποτελεσματικότητα,  παρά το γεγονός ότι δεν έχει αποδειχθεί ακόμη η συσχέτιση της προστασίας από λοίμωξη από τον SARS-CoV-2, η μέτρηση της εξουδετερωτικής δραστηριότητας του ορού του αίματος συσχετίζεται με την προστασία από άλλους αναπνευστικούς ιούς, όπως η γρίπη  και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός.

Στο μέλλον

Ωστόσο, οι συμμετέχοντες θα παρακολουθούνται για 1 έτος μετά τον δεύτερο εμβολιασμό.  Το γρήγορο και ισχυρό προφίλ ανοσογονικότητας του εμβολίου mRNA-1273 πιθανότατα προκύπτει από έναν καινοτόμο σχεδιασμό του αντιγόνου εμβολίου με βάση τη δομή της πρωτεΐνης ακίδας  και της παρουσίασης του στο ανοσοποιητικό με την μεσολάβηση  μέσω mRNA, που έχει συσχετιστεί με παρατεταμένη έκφραση της πρωτεΐνης, ώστε να επιτρέψει την αποτελεσματικότερη  ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού.

Κλινική δοκιμή φάσης 2 του mRNA-1273 έχει αρχίσει  σε 600 υγιείς ενήλικες με  δόση των 100 μg καθώς αυτή προκαλεί υψηλές αποκρίσεις, ενώ μια μεγάλη κλινική δοκιμή της αποτελεσματικότητας του εμβολίου φάσης 3, η οποία θα αξιολογήσει τη δόση των 100 μg, αναμένεται να αρχίσει μέσα στο καλοκαίρι.