Σχεδιάζοντας πόλεις με γνώμονα την προαγωγή της σωματικής άσκησης

Υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 80% του ευρωπαϊκού πληθυσμού θα ζήσει στις αστικές περιοχές έως το 2030. Από την άποψη αυτή, οι πόλεις διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση και την προστασία της υγείας και της ευημερίας. Το ζήτημα αυτό έχει απασχολήσει τις κυβερνήσεις όλων των ευρωπαϊκών κρατών, οι οποίες αναγνωρίζουν πλέον την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στη σωματική δραστηριότητα ιδίως στο πλαίσιο των πόλεων.

Απαντώντας σε αυτή την ισχυρή πολιτική εντολή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε μια νέα έκθεση με σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες προς την Ευρωπαϊκή του Περιφέρεια, με στόχο το μετασχηματισμό των δημόσιων χώρων με τρόπους που προάγουν τον ενεργό τρόπο ζωής. Στο πλαίσιο αυτό, η έκθεση εξετάζει επιλογές και στρατηγικές για την ενίσχυση της φυσικής δραστηριότητας στις πόλεις, υποστηρίζοντας τον πολεοδομικό σχεδιασμό ως μέσο πρόληψης της σωματικής αδράνειας.

Φυσική δραστηριότητα για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου χρόνιων ασθενειών

Η σωματική αδράνεια αντιπροσωπεύει ένα αυξανόμενο ποσοστό θανάτων και αναπηριών στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια του ΠΟΥ. Ακόμα, συνδέεται με υψηλό κόστος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και χαμένη παραγωγικότητα. Από την άλλη, η τακτική σωματική δραστηριότητα αποτελεί ασπίδα προστασίας έναντι σειράς χρόνιων ασθενειών όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και κάποιες μορφές καρκίνου. Συνιστά, επίσης, καθοριστικό παράγοντα για τον έλεγχο του βάρους.

“Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρα Διαβήτη (14 Νοεμβρίου), υπενθυμίζει ότι απαιτείται δράση για την ευαισθητοποίηση και τη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων που διατρέχουν κίνδυνο και ζουν με διαβήτη. Η αύξηση των ποσοστών σωματικής δραστηριότητας στην Ευρώπη αποτελεί ένα από τα μέτρα προτεραιότητας για την παύση της αύξησης της παχυσαρκίας και του διαβήτη, καθώς και για την επίτευξη παγκόσμιων στόχων για την πρόληψη της πρόωρης θνησιμότητας από μη μεταδοτικές ασθένειες” τονίζει ο ΠΟΥ.

Στην κατεύθυνση αυτή, τα Ευρωπαϊκά κράτη υιοθέτησαν μια στρατηγική φυσικής δραστηριότητας που υπογραμμίζει τη σημασία του δομημένου περιβάλλοντος για την προώθηση της σωματικής άσκησης, ως μέρος της καθημερινής ζωής. Οι δεσμεύσεις της στρατηγικής αυτής ευθυγραμμίζονται πλήρως με τους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης (ΣΑΑ), που αναγνωρίζουν ότι η αστικοποίηση συμβάλλει σε μερικές από τις μεγαλύτερες αναπτυξιακές και περιβαλλοντικές προκλήσεις του κόσμου, καθώς επίσης κι ότι οι πόλεις αντιπροσωπεύουν έναν σημαντικό χώρο για την προώθηση της υγιούς και βιώσιμης ανάπτυξης.

Κατά συνέπεια, υποστηρίζει ο ΠΟΥ, ο σχεδιασμός των πόλεων κατά τρόπο που ενθαρρύνει την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας θα συμβάλει σημαντικά στην επίτευξη των ΣΣΑ της Ευρωπαϊκής Περιφέρειας. “Η νέα έκθεση με τίτλο Προς περισσότερη σωματική δραστηριότητα στις πόλεις, συμπληρώνει το όραμα και τους στόχους της στρατηγικής για τη σωματική δραστηριότητα. Αναλύει τις επιλογές για τη βελτίωση του υλικού – της φυσικής υποδομής και των χώρων στις πόλεις και τις πόλεις – για να μεταμορφώσει την ποιότητα των δημόσιων χώρων και να ενθαρρύνει περισσότερη σωματική δραστηριότητα” αναφέρει σχετικά.

Η WHO/Europe συνέταξε την έκθεση σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Gehl – ηγέτη στην έρευνα για τη δημόσια ζωή και τον δημόσιο χώρο.

Παραδείγματα, έμπνευση και καθοδήγηση για να βοηθήσουν τις πόλεις να μετατρέψουν τους δημόσιους χώρους

Η έκθεση προσφέρει ανάλυση των υφιστάμενων πρωτοβουλιών που αποσκοπούν στην ενίσχυση της σωματικής άσκησης στις πόλεις, με στόχο την προώθηση των πρωτοβουλιών αυτών. Εστιάζει, επίσης, σε πρόσφατες μελέτες περιπτώσεων αστικού σχεδιασμού για την προώθηση της σωματικής δραστηριότητας. Εξετάζει, τέλος, ειδικά παραδείγματα από τμήματα της Περιφέρειας που έχουν μελετηθεί λιγότερο, για να αποδείξει πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν κοινές αρχές και έννοιες στον πολεοδομικό σχεδιασμό για την ενθάρρυνση μεγαλύτερων επιπέδων σωματικής δραστηριότητας.

Μέσω αυτών των περιπτωσιολογικών μελετών, η έκθεση επιδιώκει να προσφέρει έμπνευση και καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικές πόλεις, σε διαφορετικά περιβάλλοντα και σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, μπορούν να χρησιμοποιήσουν το σχεδιασμό για να ενθαρρύνουν περισσότερους ενεργούς τρόπους ζωής για τους κατοίκους τους.

Αναγνωρίζοντας ότι οι πόλεις έχουν συχνά ανταγωνιστικούς στόχους, όπως το να γίνουν πιο ελκυστικοί για τους επενδυτές ή να αντιμετωπίσουν την αστική φτώχεια, το έγγραφο επιχειρεί να διερευνήσει τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα κίνητρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή σεναρίων ή συνεπαλλαγών. Με άλλα λόγια, εμπνέει τους πολεοδόμους στις ευρωπαϊκές πόλεις να επανεξετάσουν τις προσεγγίσεις τους, ώστε οι πόλεις να γίνουν πιο ευνοϊκές για τη σωματική άσκηση, επιτυγχάνοντας συγχρόνως και άλλους πολιτικά σημαντικούς στόχους (και αντίστροφα).

“Οι πόλεις που αποτελούν το δίκτυο ευρωπαϊκών υγειών πόλεων του ΠΟΥ έχουν 30 χρόνια εμπειρίας στη δουλειά μεταξύ των τομέων, για να καταστήσουν τους αστικούς χώρους πρόσφορους για ενεργούς τρόπους ζωής και μπορούν να προσφέρουν καλά παραδείγματα επιτυχημένων πρωτοβουλιών” εκτιμά ο Οργανισμός. “Για τους τοπικούς ηγέτες που εργάζονται για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σε αστικό περιβάλλον σε ολόκληρη την Ευρώπη και για τους κατοίκους αυτών των πόλεων, καλά σχεδιασμένες και πεζοδρομημένες γειτονιές, προσιτές κατοικίες και υπηρεσίες, πρόσβαση σε άφθονο πράσινο και δημόσιο χώρο και πολυτροπικά δημόσια δικαιώματα διαμετακόμισης, θα συμβάλουν σημαντικά όχι μόνο στην επίτευξη των στόχων στον τομέα της υγείας αλλά και στη δημιουργία περισσότερης ζωντανής και δίκαιης αστικής ανάπτυξης” καταλήγει ο Οργανισμός.

Πηγή: europa.eu