Μία νέα μελέτη του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΦΕΕ) για τη φαρμακευτική πολιτική στη χώρα μας παρουσιάστηκε σήμερα σε ειδική εκδήλωση. Στόχος η βελτίωση της βιωσιμότητας, η διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης των ασθενών στις θεραπείες που έχουν ανάγκη και η ευθυγράμμιση με τα διεθνή πρότυπα.

 Η μελέτη φέρει τον τίτλο: «Το επόμενο βήμα: Ένας Οδικός Χάρτης για την Φαρμακευτική Πολιτική στην Ελλάδα» και συντάχθηκε από την Deloitte για λογαριασμό του ΣΦΕΕ. Τα βασικά σημεία της μελέτης παρουσιάστηκαν από τον κ. Γιώργο Κουρέπη, Διευθυντής στην ομάδα Στρατηγικής της Deloitte.

Τα παράδοξα του συστήματος

Ο κ. Κουρέπης, αναλύοντας τα παράδοξα του συστήματος στη χώρα μας, ανέφερε πως η Ελλάδα παρουσιάζει τα υψηλότερα επίπεδα επιστροφών, ενώ έχει από τις χαμηλότερες τιμές πρωτοτύπων στην Ευρώπη. Παρά τις αυξήσεις στη δημόσια δαπάνη τα τελευταία χρόνια, τα επίπεδα επιστροφών εξακολουθούν να έχουν ανοδική τάση. Ενώ οι κανόνες τιμολόγησης μεταξύ καναλιών διανομής είναι κοινοί, υπάρχουν σημαντικές διακυμάνσεις στα επίπεδα επιστροφών. Τα κόστη κοινωνικών και προνοιακών πολιτικών δημιουργούν αυξημένη δαπάνη που καλύπτεται από τη βιομηχανία. Η πολυπλοκότητα, τέλος, ενισχύεται με την προσθήκη καναλιών και εξαιρέσεων, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές τάσεις (2 κανάλια διανομής στα περισσότερα κράτη).

Οι διεθνείς τάσεις και προκλήσεις

Παράλληλα, η Ελλάδα καλείται σήμερα να αντιμετωπίσει μια σειρά από διεθνείς προκλήσεις, τη στιγμή που η κατά κεφαλήν δημόσια χρηματοδότηση υπολείπεται σημαντικά συγκρίσιμων αγορών. Από το 2020 έως το 2022, η Ελλάδα κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση συνολικής δαπάνης (22%) και τη μικρότερη αύξηση δημόσιας δαπάνης (5%) σε κατά κεφαλήν όρους, συγκρινόμενη με τις νότιες και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι παγκόσμιες πιέσεις στην καινοτομία και οι αλλαγές στις επενδυτικές προτεραιότητες, ο ανταγωνισμός μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας και Ευρώπης, οι πιέσεις τιμών από τις ΗΠΑ κλπ. θέτουν σημαντικές προκλήσεις στη βιωσιμότητα της φαρμακευτικής καινοτομίας που πρέπει να λάβουμε υπόψη.

Διττός στόχος

Για να ισορροπηθεί το σύστημα θα πρέπει να τεθεί ένας διττός στόχος: συγκράτηση συνολικής δαπάνης και αύξηση δημόσιας χρηματοδότησης, με ταυτόχρονη εισαγωγή ενός μηχανισμού συνυπευθυνότητας για τη διαχείριση των αποκλίσεων.

• Είναι απαραίτητο να συγκρατηθεί η αύξηση της δαπάνης και το σύστημα να επιστρέψει σε μια πιο ορθολογική χρηματοδότηση, ενώ θα πρέπει να υπάρξουν δράσεις και χρηματοδοτικές ενέσεις για τη διαχείριση του χρηματοδοτικού κενού που προκύπτει. Αν δεν υπάρξει διαχείριση στη δαπάνη, αυτή μπορεί να φτάσει τα €10,5 δισ. έως το 2028.
• Απαιτείται σταδιακός επαναπροσδιορισμός της δημόσιας επένδυσης στο φάρμακο, στο επίπεδο των χωρών της Νότιας Ευρώπης, καθώς, όπως καταδεικνύει η μελέτη της Deloitte, το χρηματοδοτικό κενό θα ανέλθει σε €1,5 δισ. έως το 2028, εκ των οποίων τα €0,8 δισ. θα μπορούσαν να αφορούν πρόσθετη χρηματοδότηση και τα €0,7 δισ. να προέλθουν από μεταρρυθμίσεις για καλύτερο έλεγχο της δαπάνης.

Ταυτόχρονα θα πρέπει να μειωθούν οι υποχρεωτικές επιστροφές (clawback & rebates). Ένας ρεαλιστικός και εφικτός στόχος είναι να επιστρέψουμε σε ποσοστό ~40% επιστροφές, στα επίπεδα δηλαδή του 2020, που αποτέλεσε τη βάση για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Τέλος, αν δεν ληφθούν και δεν υλοποιηθούν δομικά μέτρα άμεσα, η φαρμακευτική δαπάνη θα οδηγηθεί σε μη βιώσιμα επίπεδα με ό,τι συνέπειες θα έχει αυτό για τον κλάδο, αλλά και κυρίως για την πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες τους. Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις διαρθρώνονται γύρω από 3 στρατηγικούς άξονες, οι οποίοι συνολικά, συνθέτουν έναν συνεκτικό οδικό χάρτη για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων αυτών:

1. Κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού
2. Έλεγχος της δαπάνης / Εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων
3. Ενίσχυση πρωτοβάθμιας φροντίδας και εστίαση στην πρόληψη