Κρυοπαγήματα και δερματικές παθήσεις πιθανά συμπτώματα της COVID-19

Οι επιστήμονες συλλέγουν δεδομένα για τις παθήσεις του δέρματος που ίσως να συνδέονται με την νόσο COVID-19 και πιθανότατα να μην αναγνωριστούν τόσο από γιατρούς όσο και από ασθενείς. Σε αυτά συγκαταλέγεται η εικόνα κρυοπαγήματος στα δάχτυλα των ποδιών, γνωστά «COVID toe», και άλλες ποικίλες δερματικές εκδηλώσεις, όπως τα μικροσκοπικά κόκκινα σημάδια ή άλλοτε μεγαλύτερες, επίπεδες ή εξογκωμένες βλάβες.

Τα περιορισμένα, ωστόσο, δεδομένα δεν καθιστούν σαφές εάν αυτά τα συμπτώματα πράγματι σχετίζονται με τον SARS-CoV-2. Μπορεί να οφείλονται «σε συνύπαρξη άλλων λοιμώξεων, εάν είναι αντιδράσεις σε φάρμακα που λαμβάνονται, ή αποτελούν αντίδραση του οργανισμού εξαιτίας ενός υπερδραστήριου ανοσοποιητικού συστήματος» εξηγεί ο δερματολόγος – αφροδισιολόγος Δρ. Χρήστος Στάμου.  

Ο ειδικός αναφέρει το παράδειγμα πολλών ιογενών ασθενειών, όπως η ανεμοβλογιά και η ιλαρά, οι οποίες συνοδεύονται από εξανθήματα, «συχνά ως αποτέλεσμα της αυξημένης φλεγμονώδους απόκρισης του σώματος κατά την καταπολέμηση της λοίμωξης».

Αιτίες άγνοιας

Η επιστημονική κοινότητα  δεν έχει επιβεβαιώσει ακόμη τη σύνδεση με τις δερματικές εκδηλώσεις καθώς πολλοί άνθρωποι με αυτή την συμπτωματολογία δεν είναι επιβεβαιωμένα κρούσματα, δεν έχουν υποβληθεί σε τεστ, καθώς περνούν τη νόσο με ήπια συμπτώματα και δεν έχουν ανάγκη ιατρικής φροντίδας. Σε άλλες περιπτώσεις έχουν εξεταστεί και έχουν βρεθεί αρνητικοί στον ιό, πιθανότατα γιατί αυτά εκδηλώθηκαν τόσο καθυστερημένα που οι ασθενείς είχαν ήδη αναρρώσει από τον ιό κι έτσι τα τεστ βγήκαν αρνητικά.

Σημειώνεται ότι ο χρόνος εμφάνισης των δερματικών συμπτωμάτων δεν είναι σταθερός. Σε ορισμένους ασθενείς έχει παρατηρηθεί ότι τα εξανθήματα προηγούνται των συχνότερων συμπτωμάτων του νέου κοροναϊού όπως είναι ο πυρετός.

Συνήθως αντιμετωπίζονται με την εφαρμογή τοπικών αλοιφών για την ανακούφισή τους. Εκτιμάται ότι οφείλονται σε  προβλήματα της ροής του αίματος, αφού μικροί θρόμβοι στο δέρμα να είναι ένδειξη ύπαρξής τους και σε άλλα όργανα

Συχνότητα εμφάνισης

Σε μια κινεζική μελέτη,με στοιχεία περισσοτέρων των 1.000 ασθενών, που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine, παρατηρήθηκαν εξανθήματα μόνο στο 0,2% αυτών.

Σε μια πιο πρόσφατη μελέτη, με στοιχεία 150 περίπου νοσοκομειακών ασθενών με COVID-19 στη Λομβαρδία της Ιταλίας, η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Δερματολογίας και Αφροδισιολογίας βρέθηκε ότι το 20% αυτών είχε εξανθήματα.

Η διαφορά μεταξύ των μελετών αποδίδεται στο γεγονός ότι η τελευταία διεξήχθη από δερματολόγους, οι οποίοι είναι σε θέση να εντοπίσουν και τις πιο ανεπαίσθητες αλλαγές στο δέρμα συγκριτικά με τους γιατρούς άλλων ειδικοτήτων.

 Η πλειοψηφία των ασθενών εμφάνισε κόκκινα εξανθήματα στον κορμό, ενώ μερικοί υπέφεραν από εξανθήματα ή φλύκταινες που μοιάζουν με ανεμοβλογιά.

Στις αρχές Απριλίου, ένας Οργανισμός Γάλλων δερματολόγων εξέδωσε δήλωση σημειώνοντας ότι είχαν δει δερματικά συμπτώματα, όπως εξανθήματα και βλάβες που μοιάζουν με κρυοπαγήματα στα άκρα σε πιθανούς ασθενείς με COVID-19.

Δερματικές εκδηλώσεις

Αντίστοιχα, ισπανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο British Journal of Dermatology ομαδοποίησε τα εξανθήματα που σχετίζονται με τον νέο κορωνοϊό στις εξής πέντε κατηγορίες σε:

• κυστίδια ή φλύκταινες (ψευδο-χιονίστρες) (19% των περιπτώσεων),
• άλλες κυστοειδείς εκδηλώσεις (9%), που εμφανίζονται άλλοτε στον κορμό και άλλοτε επηρεάζουν τα άκρα,
• ροζ ή λευκά εξογκώματα στον κορμό ή σε όλο το σώμα που μοιάζουν με εξάνθημα από τσουκνίδα (19%),
• άλλες κηλιδοβλατιδώδεις βλάβες (47%), δηλαδή μικρά επίπεδα ή εξογκωμένα κόκκινα εξανθήματα που εμφανίζονται συνήθως γύρω από τα τριχοθυλάκια, και
• πελίδνωση ή νέκρωση (6%), όπου η κυκλοφορία στα αιμοφόρα αγγεία του δέρματος είναι μειωμένη και έτσι το δέρμα εμφανίζει κόκκινες ή μπλε εκδηλώσεις με ομοιόμορφο μοτίβο που μοιάζει με δίχτυ.

Κρυοπαγήματα

Η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας δημιούργησε ένα διαδικτυακό μητρώο για τη νόσο COVID-19 και η δερματολόγος και επιδημιολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, Δρ. Esther Freeman  που διαχειρίζεται το μητρώο σε συνεργασία με την Ακαδημία υποστηρίζει ότι περίπου οι μισές από τις περιπτώσεις στο μητρώο αναφέρουν βλάβες στα χέρια ή τα πόδια που μοιάζουν με κρυοπαγήματα.

«Εκτός από την καταγραφή των περιστατικών, θα ερευνηθούν διάφορες παράμετροι, όπως ο συσχετισμός της ύπαρξης δερματικών συμπτωμάτων με την πορεία της νόσου. Εάν, δηλαδή, περνούν βαριά τον COVID-19 ή με ήπια ή καθόλου άλλα συμπτώματα όσοι τα εμφανίσουν», αναφέρει σχετικά με το εγχείρημα ο Δρ. Στάμου.

Ο ειδικός προειδοποιεί ότι «οι ασθενείς είναι ότι είναι απαραίτητο να απευθυνθούν σε δερματολόγο εάν εκδηλώσουν κάποιο νέο γι’ αυτούς δερματικό σύμπτωμα, προκειμένου να αξιολογηθεί σωστά και να λάβουν τις απαραίτητες οδηγίες».