Νέο περιοδικό αναζητά τις «κακές» έρευνες για τον COVID-19

Δύο αμερικανικοί ακαδημαϊκοί οργανισμοί αποφάσισαν να δημιουργήσουν ένα νέο επιστημονικό περιοδικό, με στόχο να διαλευκάνουν ποιες μελέτες για τον COVID-19 έχουν προβλήματα σχεδιασμού και μπορεί να οδηγούν σε παραπληροφόρηση.

Η αξιέπαινη πρωτοβουλία ανήκει στη σχολή δημόσιας υγείας του πανεπιστημίου Berkeley της Καλιφόρνια και την MIT-PRESS, το εκδοτικό σκέλος του γνωστού ομώνυμου πανεπιστημίου. Το νέο περιοδικό θα ονομάζεται Rapid Reviews: COVID-19 και επικεφαλής θα είναι ο Stefano Bertozzi, καθηγητής πολιτικής υγείας στο Berkeley.

Με απλά λόγια, οι συντάκτες του περιοδικού θα αναζητούν το υλικό τους σε όλους τους δημοφιλείς τόπους προδημοσίευσης μελετών (όπως arXiv, bioRxiv και SSRN). Θα ενημερώνουν τους συντάκτες κάθε μελέτης ότι θα κάνουν αξιολόγηση, αλλά δεν θα περιμένουν την έγκρισή τους…

Τα τελευταία χρόνια, οι τόποι προδημοσίευσης έχουν παίξει σημαντικό και θετικό ρόλο στην προαγωγή και διάδοση της επιστημονικής έρευνας. Εκεί δημοσιεύονται μελέτες και δεδομένα, που παραδοσιακά δεν βρίσκουν το δρόμο τους στα μεγάλα επιστημονικά περιοδικά. Επίσης, πολλοί ερευνητές λαμβάνουν σχολιασμό στα πρώτα στάδια των μελετών τους.

Για όσους δεν το γνωρίζουν, η δημοσίευση μίας μελέτης σε ένα επιστημονικό περιοδικό δεν είναι μία απλή διαδικασία και παίρνει χρόνο. Οι συντάκτες μίας μελέτης την υποβάλουν στο περιοδικό και αναμένουν την έγκριση της δημοσίευσης μετά από αξιολόγηση της μελέτης από ειδική ομάδα επιστημόνων. Αυτή η διαδικασία συνήθως παίρνει μήνες.

Έτσι, με το ξέσπασμα του Covid-19, φάνηκε η μεγάλη αδυναμία στο ισχύον καθεστώς των επιστημονικών δημοσιεύσεων. Οι συντάκτες μίας μελέτης υπέβαλλαν τη μελέτη τους στα έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, αλλά μέχρι την έγκρισή της και για να μη χαθεί χρόνος, προχωρούσαν στην προδημοσίευσή της.

Το αποτέλεσμα ήταν να έχουμε μία έκρηξη προδημοσιεύσεων. Είναι ενδεικτικό ότι σε δύο από τους πιο δημοφιλείς τόπους (bioRxiv και medRxiv) μέχρι σήμερα έχουν προ-δημοσιευτεί πάνω από 5.800 μελέτες για τον Covid-19. Και υπήρξαν μελέτες που εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι ήταν πρόχειρες και με αδύναμα δεδομένα.

Η χρηματοδότηση για τη δημιουργία του Rapid Reviews: COVID-19 έχει γίνει χάρη σε δωρεά ύψους 350.000 δολαρίων από το ίδρυμα Patrick J. McGovern Foundation. Η δημοσίευση των πρώτων αναλύσεων του νέου περιοδικού αναμένεται στις αρχές Ιουλίου.