Πως συνδέονται τα αυτοάνοσα νοσήματα με την υπεριώδη ακτινοβολία

Η υπεριώδης ακτινοβολία μπορεί να επιφέρει ανοσοκαταστολή επιδρώντας στο δέρμα και το σώμα.  Εξαιτίας μιας συνεπαγόμενης αλληλουχίας γεγονότων στο δέρμα ενδεχομένως να προκληθούν φλεγμονώδεις αλλαγές.

«Αυτές οι ανοσολογικές διεργασίες εκδηλώνονται ως: υπεραιμία, υπεραλγησία και φλεγμονή, τα οποία μπορεί να προκύψουν από την έκθεση σε διαφορετικά μήκη κύματος UV», εξηγεί η κ. Ελένη Κομνηνού, Ρευματολόγος Διευθύντρια Κλινικής Αυτοάνοσων Ρευματικών Παθήσεων στο Μetropolitan General.

Η υπεριώδης ακτινοβολία καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα με πολλούς τρόπους:

• Αναστέλλει την παρουσίαση αντιγόνου.
• Διεγείρει την απελευθέρωση ανοσοκατασταλτικών κυτοκινών.
• Διεγείρει τη δημιουργία T-λεμφοκυττάρων του ρυθμιστικού υποτύπου (T- reg).

Σημειώνεται ότι τα ρυθμιστικά Τ-λεμφοκύτταρα είναι υπεύθυνα για την τοπική και συστηματική ανοσοκατασταλτική απόκριση υπό την επίδραση του ηλιακού φωτός. Ως τώρα έχει μελετηθεί η επίδραση- η βλάβη του DNNA- σε ασθενείς με Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο (ΣΕΛ).

Αποδυνάμωση

Έχει παρατηρηθεί σε πειραματόζωα ότι η έκθεση σε ακτινοβολία UV-B προκαλεί επιλεκτικές αλλαγές στη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε τους μηχανισμούς για την ευαισθησία στην έκθεση της υπεριώδους ακτινοβολίας παραμένουν ασαφείς. Η  UVA έχει αποδειχθεί ότι έχει θεραπευτική δυνατότητα σε ασθενείς με ΣΕΛ, διεισδύουν πιο βαθιά στο δέρμα, ενώ η UVB απορροφάται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τα κερατινοκύτταρα της επιδερμίδας. Η UVC σπάνια φτάνει στο δέρμα καθώς απορροφάται κυρίως από το ατμοσφαιρικό όζον.

Αυτοάνοσα

Η  ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία (φωτοευαισθησία) αποτελεί σημείο τομής για τα αυτοάννοσα νοσήματα συμπεριλαμβανομένου του συστηματικού και δερματικού ερυθηματώδους λύκου (SLE και CLE, αντίστοιχα), της δερματομυοσίτιδας και περιστασιακά του συνδρόμου Sjögren. Η συχνότητα φωτοευαισθησίας φτάνει έως και 93% σε ασθενείς με λύκο, ανάλογα με την υποκείμενη παθολογία της νόσου, προτείνεται να είναι περίπου 50% στη δερματομυοσίτιδα και είναι ελάχιστα τεκμηριωμένη, αλλά αναφέρεται στο σύνδρομο Sjögren.

«Οι ασθενείς με αυτά τα νοσήματα μπορεί να εκδηλώσουν ποικίλες δερματικές αντιδράσεις, όπως ερύθημα, φλεγμονώδεις βλάβες έως μέτριες εκθέσεις και σοβαρή φλεγμονή του δέρματος και εξάρσεις συστηματικής νόσου (ειδικά στον ΣΕΛ) σε μεγαλύτερες εκθέσεις.

Επίσης, έχει διαπιστωθεί μια σχέση μεταξύ της έκθεσης σε UVB και της πρόκλησης εξάρσεων συστηματικής νόσου σε ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα. Από επιδημιολογική έρευνα προκύπτει μια αναλογική αλληλεξάρτηση γεωγραφικού πλάτους και επικράτηση αυτοάνοσων ασθενειών, όπως είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας (MS), ο ινσουλινοεξαρτώμενος σακχαρώδης διαβήτης (IDDM) και η ρευματοειδής αρθρίτιδα (RA). Σε αυτή τη βάση εδραιώνεται μια υπόθεση ότι η υπεριώδης ακτινοβολία είναι ένας παράγοντας κινδύνου για ΣΔ», επισημαίνει η ειδικός. Σε μελέτη για τη συστημική σκλήρυνση (SSc)  εντοπίστηκε ότι υπάρχει υψηλότερος επιπολασμός της SSc στις μεσογειακές περιοχές της Κροατίας. Συνεπώς, εκτιμάται ότι όχι μόνο τα ρυθμιστικά Τ-κύτταρα είναι υπεύθυνα για μια συστηματική ανοσοτροποποιητική απόκριση, αλλά ότι εμπλέκεται ένα πολύπλοκο διαδραστικό δίκτυο ανοσοκυττάρων και μεσολαβητών όπως κυτοκίνες, νευροπεπτίδια κ.ά.