Πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι το XBB.1.5

Σε «σύννεφο» αβεβαιότητας παραμένει η επιστημονική κοινότητα σχετικά με την επικράτηση του νέου υπο-στελέχους  XBB.1.5, «απόγονου» της παραλλαγής Όμικρον. Πλεονέκτημα φαίνεται να έχει ως προς την ανοσιολογική διαφυγή σε εμβολιασμένους και νοσούντες στο παρελθόν.

Ήδη στις ΗΠΑ εντοπίζεται να έχει μολύνει το ένα τρίτο των νοσούντων με covid-19.  Φόβους εκφράζουν εκπρόσωποι του ΠΟΥ για διευρυμένη διασπορά της συγκεκριμένης υπομετάλλαξης και στον υπόλοιπο κόσμο.

Την αύξηση του αριθμού των ασθενών που νοσούν από την υπομετάλλαξη XBB.1.5 SARS-CoV-2 στις ΗΠΑ μελέτησαν και ανέδειξαν  σε δημοσίευση οι Ewen Callaway και συνεργατών στην επιστημονική επιθεώρηση Nature. Τα στοιχεεία παρουσιάζουν περιληπτικά οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Ροδάνθη Ελένη Συρίγου, Γιάννης Ντάνασης, και Πάνος Μαλανδράκης.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η υπομετάλλαξη XBB.1.5 υπερέχει ως προς την ανοσολογική διαφυγή. Οι μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη-ακίδα του ιού αμβλύνουν την ισχύ των αντισωμάτων που δημιουργούνται από τον εμβολιασμό και την προηγούμενη μόλυνση – συμπεριλαμβανομένων των προηγούμενων στελεχών Όμικρον. Αυτό συμβαίνει γιατί ως «παρακλάδι» της υπομετάλλαξης XBB, φέρει μια σειρά από μεταλλάξεις που ενισχύουν την ικανότητά της να διαφεύγει την ανοσία. Από προκλινικά πειράματα προκύπτει ότι η αυτή η μετάλλαξη βελτιώνει της ικανότητα της XBB να προσκολλάται στον ανθρώπινο υποδοχέα ACE2, τον οποίο χρησιμοποιεί ο SARS-COV-2 για να εισβάλει στα κύτταρα. Συγκεκριμένα, η μεταλλαγή F486P που υπάρχει στη XBB.1.5 βοηθάει να διαφεύγει από τα αντισώματα.

Ο Moritz Gerstung, βιολόγος στο German Cancer Research Center στη Χαϊδελβέργη υποστηρίζει ότι οι νοσήσεις από τη συγκεκριμένη υπομετάλλαξη διπλασιάζονται κάθε εβδομάδα στις Ηνωμένες Πολιτείες ενώ στον υπόλοιπο κόσμο πολύ πιο αργά. «Ακόμα και άνθρωποι που έχουν προστασία από εμβολιασμό ή πρόσφατο κρούσμα του COVID-19 έχουν μολυνθεί», επισημαίνει στο YaleMedicine.org ο ειδικός σε θέματα λοιμωδών νοσημάτων του Yale Medicine Scott Roberts, MD . Τον κίνδυνο υπογραμμίζει ο ειδικός υπενθυμίζοντας ότι όσο περισσότερες είναι οι λοιμώξεις, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχει ο ιός να εξελιχθεί περαιτέρω, προσθέτει.

Αναφερόμενη στο πλεονέκτημα του  υποστελέχους  η αναπληρώτρια καθηγήτρια Dianne Sika-Paotonu, Ανοσολόγος, Αναπληρώτρια Κοσμήτορας (Ειρηνικός), Επικεφαλής του Γραφείου Ειρηνικού του University of Otago Wellington και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήμα Κοσμητείας, University of Otago Wellington τονίζει στο sciencemediacentre.co.nz ότι «παρατηρείται ισχυρότερη σύνδεση μεταξύ του ιού και του υποδοχέα ACE-2, με τον ιό να μπορεί επίσης να αποφύγει καλύτερα την προστασία του οργανισμού από την εξουδετέρωση-αντίσωμα. Στα τέλη του 2022, ο ΠΟΥ ανέφερε ότι υπάρχουν επίσης πρώιμες ενδείξεις για υψηλότερο κίνδυνο επαναμόλυνσης που σχετίζεται με την υποπαραλλαγή XBB.1.5 (Kraken)».

Ωστόσο, το νέο υπό-στέλεχος δεν αυξάνει τον αριθμό των νοσηλειών και της βαριάς νόσησης σε πολλές χώρες λόγω της ανοσίας που έχει δημιουργηθεί από προηγούμενες νοσήσεις από άλλες παραλλαγές καθώς και του εμβολιασμού με το επικαιροποιημένο εμβόλιο. Επίσης, δεν έχει καταγραφεί μεγάλο κύμα σοβαρών λοιμώξεων, θα πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά η γενεαλογία της για την πρόληψη μεταγενέστερων μεταλλάξεων. Τα δισθενή εμβόλια ενισχύουν τα επίπεδα αντισωμάτων ικανών να μπλοκάρουν τη μόλυνση από XBB (και πιθανώς XBB.1.5) σε εργαστηριακές δοκιμές.