Παρά την πρόβλεψη ότι 3 εκ. θα φθάσουν το 2035 οι θάνατοι παγκοσμίως από τον καρκίνο του πνεύμονα, η πλειονότητα των ανθρώπων διαθέτει ένα μέτριο επίπεδο γνώσεων για το καρκίνο του πνεύμονα σύμφωνα με έρευνα του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Η μέση συνολική βαθμολογία γνώσεων σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα και τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα ήταν 4,1 στα 8.

Μείζονος σημασίας είναι να υλοποιηθούν παρεμβάσεις δημόσιας υγείας για την κινητοποίηση του κοινού αναφορικά με τους παράγοντες κινδύνου, τα συμπτώματα και τα οφέλη του ελέγχου και της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα, αλλά και την ανάγκη μέτρων πολιτικής για να καταστεί ο έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα πιο προσιτός στις δημόσιες υπηρεσίες υγείας. Ειδικότερα, η μελέτη σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από Ερευνητική Ομάδα του Τμήματος Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου σε συνεργασία με άλλα πανεπιστημιακά ιδρύματα, με επιστημονικά υπεύθυνη την κα Γεωργία Κουρλαμπά (g.kourlaba@uop.gr), Επίκουρη Καθηγήτρια Μεθοδολογίας Έρευνας και Τεκμηριωμένης Νοσηλευτικής Πρακτικής και Τακτικό Μέλος του Δ.Σ. του ΕΟΔΥ. 

Ευρήματα

Γνώσεις των συμμετεχόντων

• σχεδόν οι μισοί συμμετέχοντες (53,2%) ανέφεραν σωστά όλους τους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του πνεύμονα,
• το ενεργητικό κάπνισμα και το παθητικό κάπνισμα να είναι από τους πιο αναγνωρισμένους παράγοντες κινδύνου (90,9% και 80,9%, αντίστοιχα),
• Τα τρία πιο συχνά αναφερόμενα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα ήταν ο βήχας που επιδεινώνεται ή δεν υποχωρεί (76,2%), η δύσπνοια (72,5%) και η αιμόπτυση (68,6%), ενώ μόνο 1 στους 4 συμμετέχοντες (24,4%) έδωσε συνολικά σωστή απάντηση σχετικά με τα συμπτώματα του καρκίνου του πνεύμονα.
• περίπου 80,0% του γενικού πληθυσμού φαίνεται να γνωρίζει τι είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος και σχεδόν το 70% από αυτούς αναφέρει σωστά, την χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος (low dose chest CT – LDCT), ως μέθοδο προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του πνεύμονα.

Συνεπώς προκύπτει ένα σημαντικό κενό γνώσεων μεταξύ των συμμετεχόντων, σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα και τον προσυμπτωματικό έλεγχο αυτού. Αναγκαίες είναι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές εκπαίδευσης και εκστρατείες δημόσιας υγείας για τη βελτίωση των συνολικών γνώσεων, προωθώντας έτσι καλύτερες πρακτικές πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου στον πληθυσμό που διατρέχει κίνδυνο.

Προσυμπτωματικός  έλεγχο

• Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες συμφώνησαν / συμφώνησαν απόλυτα ότι ο καρκίνος του πνεύμονα μπορεί να ανιχνευθεί πριν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα μέσω του κατάλληλου ελέγχου (75,7%) και
• εάν συμβουλευτούν τον γιατρό τους αμέσως μόλις εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα, μπορεί να ζήσουν περισσότερο ακόμα και αν διαγνωστούν με καρκίνο του πνεύμονα (77,9%).
• Το 87,7% πίστευε ότι ο έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το κράτος και ότι ο έλεγχος αυτός πρέπει να προσφέρεται δωρεάν σε όλους τους πολίτες (91,1%).
• Μόνο το 22,2% συμφώνησε ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα θα πρέπει να συνιστάται μόνο σε καπνιστές ή/και πρώην καπνιστές ηλικίας άνω των 50 ετών και όχι σε όλους τους ενήλικες άνω των 50 ετών και
• το 47,6% πίστευε ότι το κόστος του προσυμπτωματικού ελέγχου επηρεάζει το ποσοστό συμμετοχής στην εξέταση LDCT,
• σχεδόν το 70% των συμμετεχόντων πιστεύει ότι είναι γενική ανάγκη να ενημερωθεί το ευρύ κοινό για το τι είναι ο προσυμπτωματικός έλεγχος, τις συνθήκες για τις οποίες χρησιμοποιείται ο προσυμπτωματικός έλεγχος, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του προσυμπτωματικού ελέγχου και ποιος, πού και πότε μπορεί να υποβληθεί σε προσυμπτωματικό έλεγχο.

Πρακτικές των συμμετεχόντων

• μόνο το 13,3% αυτών ανέφεραν ότι έχουν υποβληθεί σε έλεγχο για τον καρκίνο του πνεύμονα στο παρελθόν, με την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδο ελέγχου να είναι η ακτινογραφία θώρακα,
• το 84,2% των ερωτηθέντων ήταν πρόθυμοι να υποβληθούν σε εξέταση LDCT εάν τους το συνιστούσε ο γιατρός τους,
• το 81,7% θα το έκανε εάν λάμβανε ένα γραπτό μήνυμα στο κινητό του που θα τους ενημέρωνε ότι είναι επιλέξιμοι να υποβληθούν σε LDCT δωρεάν.
• Μόνο το 6,8% των συμμετεχόντων ανέφεραν ότι κάποιος γιατρός τους συνέστησε να υποβληθούν σε έλεγχο με LDCT τους τελευταίους 18 μήνες και μεταξύ αυτών μόνο το 47,1% ανέφερε ότι το έκαναν.
• το 79,0% των συμμετεχόντων ανέφερε ότι δεν θα φοβόταν να υποβληθεί σε LDCT λόγω της έκθεσης σε ακτινοβολία. Οι συμμετέχοντες με υψηλότερη συνολική βαθμολογία γνώσεων, όσοι πίστευαν ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να παρατείνει τη ζωή τους, όσοι πίστευαν ότι το να ζητούν ιατρική συμβουλή αμέσως μετά την εμφάνιση του πρώτου συμπτώματος μπορεί να παρατείνει τη ζωή τους και όσοι πίστευαν ότι ο έλεγχος για τον καρκίνο του πνεύμονα πρέπει να προσφέρεται δωρεάν) ήταν πιο πιθανό να υποβληθούν σε LDCT εάν τους το συνιστούσε ο γιατρός τους ή εάν ελάμβαναν ένα γραπτό μήνυμα από το κράτος.