Το παράδειγμα του εθνικού προγράμματος έναντι του καρκίνου των ΗΠΑ

Η πρωτοβουλία του για την αντιμετώπιση του καρκίνου (Cancer Moonshot), με στόχο την προάσπιση της δημόσιας υγείας επανήλθε το 2022. Το πρόγραμμα έχει δυο βασικούς στόχους: Tην μείωση της θνητότητας από τη νόσο στο μισό ως το 2047 αλλά και την βελτίωση της ποιότητας ζωής τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους επιβιώσαντες από καρκίνο αλλά και για τα συγγενικά τους πρόσωπα.

Το  Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τον καρκίνο σχολιάζουν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Ογκολογίας – Αιματολογίας και Διευθυντής της Θεραπευτικής Κλινικής). Πρόκειται ουσιαστικά για έναν οδικό χάρτη που έχει θέσει οκτώ βασικούς στόχους. Οι οκτώ αυτοί στόχοι αφορούν την πρόληψη του καρκίνου, την πρώιμη διάγνωση της νόσου, την ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών, την άμβλυνση των ανισοτήτων που αφορούν την έκθεση σε παράγοντες κινδύνου αλλά και την πρόσβαση σε διαγνωστικές εξετάσεις και θεραπείες, την παροχή της βέλτιστης δυνατής φροντίδας για κάθε ασθενή, τη συμμετοχή όλων, το διαμοιρασμό ανωνυμοποιημένων δεδομένων που θα διευκολύνουν τις ερευνητικές προσπάθειες και τέλος την ενίσχυση και βελτιστοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που ασχολείται με την αντιμετώπιση της νόσου.

Προτεραιότητα δίνεται σε πέντε τομείς για ισότιμη πρόσβαση στην καλύτερες δυνατές υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας του καρκίνου.

1. Αύξηση των επενδύσεων στη βιοϊατρική έρευνα που διεξάγεται σε ακαδημαϊκά και άλλα δημοσίως χρηματοδοτούμενα ιδρύματα. Με διαρκή χρηματοδότηση εκτιμάται ότι θα βελτιωθούν ακόμη περισσότερο οι διαγνωστικές και θεραπευτικές προσεγγίσεις για τη νόσο.
2. Εξασφάλιση πρόσβασης σε υψηλής ποιότητας ασφάλιση για όλους: Τα στατιστικά δεδομένα αποδεικνύουν σημαντική απόκλιση στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας για τον καρκίνο σε άτομα με ανεπαρκή ασφαλιστική κάλυψη που σχετίζεται με σημαντικά μεγαλύτερη επίπτωση της νόσου και ταυτόχρονα χαμηλότερη επιβίωση.
3. Επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό που ασχολείται με ογκολογικούς ασθενείς: Η έλλειψη εργατικού δυναμικού στις ομάδες υγειονομικής φροντίδας ογκολογικών ασθενών μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα της περίθαλψης για τον καρκίνο. Χρειάζονται δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για να υποστηρίξουν και να διατηρήσουν ένα ανθεκτικό και καλά εκπαιδευμένο εργατικό δυναμικό στην ογκολογία.
4. Προώθηση της συμμετοχής της κοινότητας: Είναι απαραίτητη η συμμετοχή της κοινότητας για την ανάπτυξη σχέσεων εμπιστοσύνης, την κατανόηση και την αντιμετώπιση των αναγκών των ασθενών και των φροντιστών τους και τη βελτίωση των αποτελεσμάτων υγείας. Οι πολιτικές και οι βιώσιμες χρηματοδοτικές προτάσεις πρέπει να υποστηρίζουν αυτήν τη συμμετοχή.
5. Διαμοιρασμός των δεδομένων αναφορικά με τη νόσο για την επιτάχυνση της έρευνας: Απαιτούνται επιπλέον προσπάθειες για τη βελτίωση της διασύνδεσης μεταξύ των ιατρικών μονάδων που αντιμετωπίζουν τη νόσο, την βελτιστοποίηση της χρηστικότητας και τη διαθεσιμότητα των δεδομένων και την προώθηση της διαφάνειας των αποτελεσμάτων των κλινικών μελετών.

Ήδη η Αμερικανική Εταιρία Κλινική Ογκολογίας (ASCO) έχει αναπτύξει ένα πρόγραμμα πιστοποίησης για όλους τους παρόχους υγειονομικών υπηρεσιών σε ογκολογικούς ασθενείς που θα εξασφαλίζει την υψηλή ποιότητα φροντίδας με βάση τις κατευθυντήριες οδηγίες. Σε τροχιά υλοποίησης έχουν μπει προγράμματα για την εφαρμογή ενιαίων ιατρικών φακέλων και την ενίσχυση της ιατρικής φροντίδας σε απομακρυσμένες περιοχές ώστε να εξασφαλιστεί η ισότιμη πρόσβαση σε όλους τους ασθενείς.