Ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε νεότερες ηλικίες, παρά τη μείωση των συνολικών ποσοστών χάρη στα προγράμματα προληπτικού ελέγχου. Επιστήμονες στρέφουν πλέον την προσοχή τους στο μικροβίωμα του εντέρου, αναζητώντας απαντήσεις για την αύξηση της πρώιμης εμφάνισης της νόσου.

H διατροφή πλούσια σε επεξεργασμένα τρόφιμα και κόκκινο κρέας, η κατανάλωση αλκοόλ και ο καθιστικός τρόπος ζωής αποτελούν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του καρκίνου του παχέος εντέρου, εξηγεί η καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος (Θεραπευτική Κλινική Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, η βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου, η Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), ο Μιχάλης Λιόντος (Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας) και ο Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Αλεξάνδρα).

Έρευνες δείχνουν ότι οι νεαροί ασθενείς με καρκίνο παρουσιάζουν διαφορετικό μικροβίωμα σε σχέση με τους μεγαλύτερους σε ηλικία. Βακτήρια όπως είναι  το Fusobacterium και το Bacteroides fragilis εμφανίζονται συχνότερα, ενώ το Flavonifractor plautii συνδέεται με χαμηλή κατανάλωση φλαβονοειδών που βρίσκονται σε φρούτα και λαχανικά. Η διατροφή και οι συνήθειες ζωής φαίνεται να επηρεάζουν άμεσα αυτή την ισορροπία, δημιουργώντας περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη όγκων.

Νέα δεδομένα και προοπτικές πρόληψης

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο οι αλλαγές στο μικροβίωμα να κληρονομούνται μέσω των συνηθειών προηγούμενων γενεών, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρκίνου στις νεότερες. Παράλληλα, η δυσβίωση εντείνει τον κίνδυνο ακόμη και σε άτομα με γενετική προδιάθεση. Μέχρι να βρεθούν νέες στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας, η υγιεινή διατροφή, η σωματική άσκηση και η αποφυγή υπερβολικής χρήσης αντιβιοτικών παραμένουν οι πιο ισχυρές άμυνες απέναντι στη νόσο.

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης και της ενημέρωσης

Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων, όπως αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, αίμα στα κόπρανα ή ανεξήγητη απώλεια βάρους, είναι καθοριστική για την πρόγνωση. Οι ειδικοί τονίζουν την ανάγκη να ενημερωθούν περισσότερο οι νέοι για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και να ενταχθούν σε προγράμματα ελέγχου σε μικρότερη ηλικία, ιδιαίτερα όσοι έχουν οικογενειακό ιστορικό ή άλλους παράγοντες κινδύνου.