Η Παγκόσμια Ημέρα Ναρκοληψίας, που γιορτάζεται στις 22 Σεπτεμβρίου, στοχεύει στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για μια πάθηση που παραμένει σχεδόν άγνωστη, παρά τις σοβαρές συνέπειες που έχει στη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Η ημέρα αυτή θέτει στο επίκεντρο την ανάγκη κατανόησης και στήριξης όσων ζουν με ναρκοληψία, βοηθώντας στην πρόληψη στιγματισμού και κοινωνικής απομόνωσης.

Η ναρκοληψία είναι μια χρόνια νευρολογική διαταραχή του ύπνου που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη ημερήσια υπνηλία, αιφνίδια επεισόδια ύπνου, καταπληξία, παραισθήσεις, υπνική παράλυση και διακεκομμένο νυχτερινό ύπνο. Η πάθηση συνδέεται με χαμηλά επίπεδα της ορμόνης υποκρετίνης, η οποία ρυθμίζει την αφύπνιση και την εγρήγορση. Στην Ελλάδα περίπου 4.000 άνθρωποι ζουν με ναρκοληψία, αλλά οι περισσότεροι διαγιγνώσκονται μετά από 7 έως 15 χρόνια, καθώς τα συμπτώματα συχνά συγχέονται με κατάθλιψη, άγχος ή έλλειψη ύπνου.

Τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κρίσεις ημερήσιας υπνηλίας που μπορεί να συμβούν σε επικίνδυνες στιγμές, αιφνίδια απώλεια μυϊκού τόνου, υπνική παράλυση, έντονες οπτικές και ακουστικές παραισθήσεις, διακεκομμένο νυχτερινό ύπνο με εφιάλτες, προβλήματα μνήμης, καθώς και άγχος και κατάθλιψη. Η παρερμηνεία των συμπτωμάτων οδηγεί συχνά σε χλευασμό, στιγματισμό και bullying, ακόμα και από το κοντινό περιβάλλον των ασθενών, επηρεάζοντας την αυτοεκτίμησή τους και την ικανότητά τους να ζουν μια φυσιολογική καθημερινότητα.

Διάγνωση και Σύγχρονες Θεραπείες

Η διάγνωση της ναρκοληψίας απαιτεί εξειδικευμένες εξετάσεις, όπως είναι  η πολυπαραμετρική μελέτη ύπνου (PSG), η πολλαπλή δοκιμασία λανθάνοντος χρόνου επέλευσης ύπνου (MSLT) και η μέτρηση της ορεξίνης στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Παρά το γεγονός ότι η πάθηση δεν θεραπεύεται οριστικά, υπάρχουν σήμερα αποτελεσματικές θεραπείες που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται διεγερτικές ουσίες όπως Ritalin και Concerta, μοδαφινίλη για ενίσχυση της εγρήγορσης, pitolisant που δρα στους υποδοχείς ισταμίνης, το sodium oxybate που μειώνει δραστικά την υπνηλία και τα επεισόδια καταπληξίας και αντικαταθλιπτικά για την καταπολέμηση της καταπληξίας και των διαταραχών ύπνου.

Το Μήνυμα της Ημέρας: Γνώση και Αποδοχή

Η Παγκόσμια Ημέρα Ναρκοληψίας υπενθυμίζει ότι η ναρκοληψία δεν είναι αδυναμία ούτε τεμπελιά. Απαιτεί έγκαιρη διάγνωση, εξειδικευμένη θεραπεία και κοινωνική κατανόηση. Τα άτομα που ζουν με ναρκοληψία αντιμετωπίζουν κρίσεις υπνηλίας και καταπληξίας καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, διακεκομμένο ύπνο, εφιάλτες και υπνική παράλυση. Η γνώση και η αποδοχή της πάθησης είναι τα πρώτα βήματα για να χαρίσουμε στους ασθενείς μια ζωή με αξιοπρέπεια και ίσες ευκαιρίες, ενώ σπάει τα στερεότυπα και ενισχύει τη συμπερίληψη στην κοινωνία.