Μπορεί η προληπτική λήψη στατινών να μειώνει την χοληστερίνη;

Η μείωση της χοληστερόλης μέσω προληπτικής χορήγησης στατινών μειώνει σημαντικά σε βάθος χρόνου τα καρδιαγγειακά επεισόδια (έμφραγμα, εγκεφαλικό κ.α.) σε άτομα ακόμη και με μέτρια επίπεδα χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης, που θεωρούνται ότι αντιμετωπίζουν οριακά μόνο αυξημένο έως μεσαίο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Αυτό είναι το συμπέρασμα τριών νέων μελετών στο πλαίσιο μεγάλης διεθνούς κλινικής δοκιμής, σύμφωνα με την οποία, αντίθετα, η χορήγηση φαρμάκων που ρίχνουν την πίεση, είναι ωφέλιμη μόνο σε όσους έχουν υψηλά επίπεδα (συστολική πίεση πάνω από 14). Η διαπίστωση μπορεί μελλοντικά να ωθήσει περισσότερους γιατρούς να συνταγογραφούν στατίνες σε ασθενείς με υπέρταση.
Η επιστημονική έρευνα, που αφορούσε 12.700 ανθρώπους άνω των 55 ετών σε 21 χώρες έξι ηπείρων, έγινε στο πλαίσιο της μεγάλης τυχαιοποιημένης κλινικής δοκιμής HOPE-3, που παρουσιάσθηκε στο ετήσιο συνέδριο του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας στο Σικάγο, ενώ παράλληλα υπήρξαν τρεις σχετικές δημοσιεύσεις στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό New England Journal of Medicine.
Κανένας από τους συμμετέχοντες δεν είχε διαγνωσθεί με καρδιαγγειακό πρόβλημα, ενώ εμφάνιζε τουλάχιστον έναν παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου (κάπνισμα, υψηλή χοληστερόλη ή πίεση, οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας, παχυσαρκία κ.α.). Οι συμμετέχοντες είχαν χωρισθεί σε τέσσερις κατηγορίες: όσους έπαιρναν καθημερινά μόνο στατίνες (δέκα μιλιγκράμ ροσουβαστατίνης ή Crestor), ή μαζί στατίνες και φάρμακο για την πίεση ή μόνο φάρμακο για την πίεση ή μόνο ψευδοφάρμακο (πλασέμπο). Η παρακολούθηση των συμμετεχόντων διήρκεσε περίπου έξι χρόνια.
Οι έως τώρα έρευνες είχαν εστιάσει σε άτομα υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου, με υψηλή χοληστερόλη ή/και αρτηριακή πίεση, για τους οποίους συστήνεται η χρήση στατινών και αντιυπερτασικών φαρμάκων. Η νέα έρευνα HOPE-3 είναι η πρώτη που εστιιάζει -και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο- στη σημασία της προληπτικής χρήσης στατινών σε άτομα μεσαίου κινδύνου.
Οι στατίνες μόνες τους ή σε συνδυασμό με φάρμακα κατά της πίεσης βρέθηκαν να είναι ανώτερες από τα ψευδο-φάρμακα (πλασέμπο), μειώνοντας τον κίνδυνο για κατοπινά εμφράγματα, εγκεφαλικά, καρδιακή ανεπάρκεια και άλλα καρδιολογικά προβλήματα στα άτομα με μέσα επίπεδα χοληστερόλης και πίεσης. Αντίθετα, μόνα τους τα φάρμακα για την πίεση ήσαν ανώτερα από τα πλασέμπο μόνο στην περίπτωση των ατόμων με υψηλή πίεση.
Καρδιαγγειακοί θάνατοι, εμφράγματα και εγκεφαλικά συνέβησαν στο 3,5% των ασθενών που έπαιρναν τόσο στατίνες όσο και φάρμακα για την πίεση και στο 3,7% για όσους έπαιρναν μόνο στατίνες, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 5% για όσους είχαν πάρει τα πλασέμπο. Η μείωση του κινδύνου ήταν 30% για όσους έπαιρναν στατίνες συν αντιυπερτασικά φάρμακα (40% για όσους είχαν υψηλή πίεση και 20% για όσους είχαν χαμηλή) και 25% για όσους έπαιρναν μόνο στατίνες.
Όσοι ελάμβαναν τις στατίνες, εμφάνισαν μετά από ένα έτος κατά μέσο όρο μια μείωση περίπου 40 μονάδες ή 25% στην «κακή» χοληστερόλη τους (LDL). Το αρχικό επίπεδο χοληστερόλης ενός ανθρώπου δεν φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στο πόσο θα ωφεληθεί από τις στατίνες. Όσον αφορά τις παρενέργειες, μερικοί άνθρωποι ανέφεραν μυική αδυναμία ή μυικούς πόνους, αλλά το πρόβλημα εξαφανίσθηκε, όταν διακόπηκαν οι στατίνες ή μειώθηκε η δόση τους.
«Οι συνέπειες είναι τεράστιες. Νομίζω ότι σίγουρα θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε τις στατίνες πιο ευρέως από ό,τι έχουμε κάνει έως τώρα», δήλωσε ο καθηγητής ιατρικής Σαλίμ Γιουσούφ του καναδικού Πανεπιστημίου Μακμάστερ, ένας από τους κύριους ερευνητές.
«Το βασικό μήνυμα είναι ότι οι στατίνες είναι ασφαλείς και αποτελσματικές και επειδή τα οφέλη τους είναι παρόμοια, άσχετα με τα επίπεδα της χοληστερόλης πριν την έναρξη της θεραπείας ή τα επίπεδα των δεικτών φλεγμονής, δεν χρειάζονται καν τεστ αίματος για να εντοπισθούν εκείνοι οι ασθενείς που θα ωφεληθούν από τις στατίνες», δήλωσε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Τζάκι Μπος, επίσης του Πανεπιστημίου ΜακΜάστερ.