Μόλις το 8% πραγματοποιεί τους στόχους που βάζει την Πρωτοχρονιά και η “συνταγή” τους

Του Dan Diamond, Επιμέλεια –Μετάφραση: Ελεάνα Πανδιά, Επικοινωνιολόγος, MA, υπ. διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου

Αφήστε με να μαντέψω: Θέλετε να χάσετε βάρος την επόμενη χρονιά ή απλά να τρώτε πιο υγιεινά γεύματα. Ίσως θέλετε να σπαταλάτε λιγότερα χρήματα ή να αφιερώσετε περισσότερο χρόνιο στους φίλους και στην οικογένειά σας. Εγώ τουλάχιστον θέλω.

Καθώς η διάθεση αυτοβελτίωσης είναι μια αγαπημένη ασχολία στην Αμερική – και όχι μόνο- σχεδόν το 40% των Αμερικανών παίρνουν αποφάσεις για τη νέα χρονιά.

Όμως παρά τις καλές μας προθέσεις, μόνο ένα μικρό ποσοστό από μας τηρεί τις υποσχέσεις του. Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου του Scranton μόλις το 8% των ανθρώπων πετυχαίνουν τους στόχους που θέτουν για τη νέα χρονιά.

Γιατί τόσοι πολλοί άνθρωποι δεν κατορθώνουν να πετύχουν τους στόχους τους και ποια είναι τα μυστικά όσων επιτυγχάνουν; Η πληθώρα των μελετών για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εγκέφαλος επιχειρεί να δώσει εξηγήσεις και στο γιατί βάζουμε στόχους και ακόμα περισσότερο στο πώς μπορούμε να τους πετύχουμε.

Απλά πράγματα

Πολύ άνθρωποι βλέπουν την Πρωτοχρονιά ως μια ευκαιρία να γράψουν μακριές λίστες επιθυμιών ή να επιχειρήσουν ακραίες αλλαγές σε προσωπικά ή επαγγελματικά ζητήματα. Παρά τις ευγενείς τους φιλοδοξίες, ο μέσος άνθρωπος – σύμφωνα με τους ειδικούς- έχει τόσες πολλές ακόμα και αντικρουόμενες μεταξύ τους προτεραιότητες που  κάθε υπερφιλόδοξη προσπάθεια είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Η επιδίωξη πολύ υψηλών στόχων μπορεί να γίνει τόσο αποπνικτική που μπορεί να παραιτηθείτε χωρίς καν να προλάβετε να ξεκινήσετε.

Έτσι «φέτος, η λίστα των αποφάσεών μου για το καινούργιο έτος θα είναι σύντομη. Οι λίστες των προηγούμενων ετών που ήταν μακροσκελείς, απλά με διευκόλυναν να τις εγκαταλείψω», λέει ο Chris Berdik, δημοσιογράφος και συγγραφέας του «Mind over mind». Σύμφωνα με την ψυχολόγο Lynn Bufka, «δεν είναι το εύρος της αλλαγής που έχει σημασία αλλά η αναγνώριση της ανάγκης για αλλαγή στον τρόπο ζωής και  ο κόπος που καταβάλλουμε για να πετύχουμε τις αλλαγές, βήμα βήμα».

Γίνετε συγκεκριμένοι

Το να θέτει κανείς  φιλόδοξους στόχους μπορεί να σας γεμίζει ενθουσιασμό και να είναι διασκεδαστικό αλλά η δυσκολία επίτευξης των στόχων μετατρέπει τη χαρά σας σε εκνευρισμό πολύ γρήγορα. Γι’ αυτό το λόγο, οι στόχοι θα πρέπει να είναι λογικοί και να μπορούν να αξιολογηθούν και να μετρηθούν σταδιακά ώστε να γίνονται εφικτοί.

Ο κοινωνικός ψυχολόγος Roy Baumeister, σημειώνει: «Μια απόφαση απώλειας βάρους δεν είναι εύκολο να τηρηθεί. Είναι πιο εύκολο να ακολουθήσει κάποιος ένα πρόγραμμα που λέει όχι στις τηγανητές πατάτες, στα γαριδάκια ή στο παγωτό για έξι εβδομάδες. Να είστε συγκεκριμένοι. Μην πείτε ότι θα ξεκινήσετε γυμναστήριο μέσα στον επόμενο χρόνο, κάντε το στόχο συγκεκριμένο, αποφασίστε ότι θα πηγαίνετε στο πρόγραμμα αεροβικής ή θα χρησιμοποιείτε τα όργανα γυμναστικής κάθε Τρίτη ή Πέμπτη».

Ο John Norcross καθηγητής κλινικής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Scranton, μας υπενθυμίζει πως «πρέπει να μπορούμε να μετρήσουμε την πρόοδό μας προς το στόχο, αν μια απόφαση δεν έχει ενδιάμεσα μετρήσιμα στάδια πιθανώς δεν θα έχει και σαφή αποτελέσματα».

Οραματιστείτε το

Οι ειδικοί προτείνουν να αναρτήσετε σε κάποιο πίνακα τους στόχους σας ώστε να μπορείτε να τους βλέπετε συχνά. Δεν υπάρχει κάποια καθολικά  αποδεκτή στρατηγική επιτυχίας. Για κάποιους μια απλή λίστα είναι αρκετή για να τους θυμίζει τους στόχους τους, ενώ άλλοι προτιμούν να τους καταγράφουν σε ημερολόγια. Επίσης αν μοιραστείτε με τους φίλους και την οικογένεια τους στόχους σας αναλαμβάνετε και την ευθύνη να τους φέρετε εις πέρας. Ειδικά σήμερα, στην εποχή του Facebook.

Για παράδειγμα μια γυναίκα, η Anna Newell Jones είχε συγκεντρώσει χρέος ύψους  23.600 δολαρίων  κι αποφάσισε να το αποπληρώσει δηλώνοντάς το δημόσια. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοχρονιάτικης  απόφασης έφτιαξε ένα blog το «And Then We Saved» (και μετά αποταμιεύσαμε), για να καταγράψει την προσπάθειά της να μετατραπεί από μανιακή καταναλώτρια σε οικονόμα. Σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο είχε αποπληρώσει το χρέος της.

Η φίλη μου Rivka Friedman που  διαχειρίζεται και γράφει  στο blog μαγειρικής Not Derby Pie χρησιμοποίησε μια παρόμοια τακτική πριν μερικά χρόνια: Δημοσίευσε τις «Αποφάσεις της κουζίνας». Μπορείτε να τις δείτε ακόμα στη δεξιά πλευρά του blog της ακόμα και αν έχει διαγράψει όλα όσα κατάφερε να πραγματοποιήσει, όπως πώς να ξεκοκαλίζει σωστά ένα ψάρι ή να μάθε να φτιάχνει kimchi (κορεάτικο πικάντικο πιάτο με λαχανικά).

Η Rivka μου είπε πως το γεγονός ότι  μοιραζόταν τους στόχους της τη βοηθούσε να συνεχίζει να προσπαθεί να τους επιτύχει.

Συνέχισε να πιστεύεις ότι μπορείς να τα καταφέρεις

Ας το ξεκαθαρίσουμε: Μόνο και μόνο που βάζετε ένα στόχο αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες να τον επιτύχετε. Μέσα σε διάστημα εβδομάδων ή μηνών οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τις αποφάσεις τους μόλις συναντήσουν εμπόδια στο δρόμο τους. Συχνά οι άνθρωποι που δεν κρατούν τις υποσχέσεις  που δίνουν στον εαυτό τους θεωρούν ότι δεν  έχουν ισχυρή θέληση και επαναλαμβάνουν ότι αν ήταν πιο αποφασιστικοί θα μπορούσαν να ξεπεράσουν κάθε εμπόδιο και να επιτύχουν το στόχο τους.

Όμως ο Berdik γράφει στους Los Angeles Times ότι πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί κάποιος να διαχειριστεί τη δύναμη της θέλησής του και να τη διαμορφώσει ανάλογα. Μια έρευνα του πανεπιστημίου του Stanford έδειξε πως τα αποτελέσματα της κάθε προσπάθειας των ανθρώπων  εξαρτώνται από την πεποίθησή τους στην ανθεκτικότητα της θέλησής τους για επιτυχία.

Συνοψίζοντας, ο καθένας από εμάς έχει τόση δύναμη θέλησης όση νομίζει ότι έχει, γεγονός που σημαίνει ότι σε κάποιο βαθμό το ταξίδι της αυτοβελτίωσης είναι μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Πηγή: Ψυχογραφήματα