“Φουντώνει” η συζήτηση για την ευρωπαϊκή φαρμακευτική πολιτική

Στραμμένα στο σημερινό συμβούλιο Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO) είναι τα βλέμματα, καθώς αναμένεται να διεξαχθεί μια άκρως ενδιαφέρουσα και πιθανώς φορτισμένη συζήτηση γύρω από τη φαρμακευτική πολιτική στην Ευρώπη.

Το συγκεκριμένο θέμα είναι το τρίτο από τα 3 βασικά θέματα συζήτησης στο EPSCO, οι εργασίες του οποίου ξεκινάνε στις 10 το πρωί, ώρα Βρυξελλών. Αναμένεται, μάλιστα, να αγγίξει ζητήματα ουσίας γύρω από την τιμολόγηση, την αποζημίωση και τις διακρατικές συνεργασίες, το ισχύον ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο και την βιωσιμότητα των συστημάτων υγείας. Στόχος είναι η ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των Υπουργών Υγείας, ώστε να απαντηθούν συγκεκριμένα ερωτήματα, την ώρα που αυξάνονται οι φωνές εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αλλαγή στον τρόπο αποζημίωσης των νέων θεραπειών.

Δεν είναι άλλωστε μόνο η Ελλάδα και η λεγόμενη «Συμμαχία του Νότου» ή για την ακρίβεια η «Συμμαχία της Βαλέτα», που αναμένεται να ενεργοποιήσει σχετικές διαδικασίες από τον Ιανουάριο, όπως είχε γράψει το Virus. Είναι και άλλες χώρες όπως τα μέλη της BENELUXA, που χρησιμοποιούν μάλιστα και πιο σκληρή γλώσσα. Μάλιστα, στο συνοδευτικό έγγραφο γίνεται ειδική αναφορά και στους δύο συμμαχικούς σχηματισμούς, καθώς και στις αναπτυσσόμενες συνεργασίες των Βαλτικών Κρατών και των χωρών της Ομάδας του Visegrad. Στον αντίποδα, οι επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπογραμμίζουν την ανάγκη ισορροπίας μεταξύ της ενίσχυσης της καινοτομίας και της εφαρμογής νέων οικονομικών μοντέλων που αξιοποιούν τα δεδομένα.

Το θέμα που έφερε ο κ. Ξανθός, με γενικό τίτλο «Έλλειψη διαθεσιμότητας φαρμάκων στην Ελλάδα» , που σχετίζεται βέβαια με την κόντρα της Αριστοτέλους με την φαρμακοβιομηχανία Roche, μετά το αίτημα της τελευταίας για απόσυρση αντικαρκινικού φαρμάκου, έχει ενταχθεί στο δεύτερο στάδιο της συνάντησης.

Εκτιμάται, όμως, πως κατά τη βασική συζήτηση η ελληνική πλευρά θα βρει ακόμη και συμπάσχοντες αν όχι συμμάχους στην προσπάθεια της για κοινή γραμμή απέναντι στη φαρμακοβιομηχανία, σε ό,τι αφορά την πρόσβαση και διάθεση θεραπειών στους ασθενείς.

«Ενώ η εσωτερική αγορά δημιουργεί ευκαιρίες, παράλληλα συνοδεύεται και από προκλήσεις», αναφέρει το συνοδευτικό έγγραφο, εξηγώντας πως δεν είναι όλες οι εθνικές αγορές οικονομικά ελκυστικές για τη φαρμακοβιομηχανία.

«Αρκετοί υπουργοί υγείας έχουν πρόσφατα εκφράσει τον προβληματισμό τους σε ό,τι αφορά την ίση πρόσβαση και διαθεσιμότητα των φαρμάκων εντός της Ευρώπης, τονίζοντας την ανάγκη για μια κοινή προσέγγιση και ένα κοινό όραμα για βιώσιμες λύσεις εντός των φαρμακευτικών συστημάτων, προς όφελος των ασθενών», τονίζεται.

Το κείμενο αναγνωρίζει τις ανισότητες που παρατηρούνται εντός της Ε.Ε., όπου κάποια φάρμακα καθυστερούν να φθάσουν ή δεν φθάνουν ποτέ σε κάποια κράτη-μέλη. Υπογραμμίζεται, δε, και το αυξανόμενο φαινόμενο των ελλείψεων, ως μια διαφορετική όψη του ζητήματος της διαθεσιμότητας των φαρμάκων που απαιτεί κατάλληλες πολιτικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας.

«Επιπλέον, η τιμολόγηση των φαρμακευτικών προϊόντων δεν είναι πάντα διαφανής και η προστιθέμενη αξία νέων καινοτόμων φαρμάκων δεν είναι σαφής, στο επίπεδο της κάλυψης ιατρικών αναγκών. Σε συνδυασμό με τις προκλήσεις βιωσιμότητας που αντιμετωπίζουν τα συστήματα υγείας, οι υψηλές τιμές φαρμάκων δημιουργούν εντάσεις μεταξύ, από τη μια πλευρά της ανάγκης για διασφάλιση ισότητας πρόσβασης και αποτελεσματικής θεραπείας και από την άλλη τους περιορισμένους πόρους και τη βιωσιμότητα της χρηματοδότησης», αναφέρεται.

Αξίζει να σημειώσουμε πως το 2016 δημιουργήθηκε μια Μακροχρόνια Ατζέντα 2017-2020, που αφορά στη συνεργασία Ε.Ε. και κρατών-μελών στο πεδίο της φαρμακευτικής πολιτικής. Στόχος της είναι η διασφάλιση, έως το 2020, ουσιαστικής προόδου στην εξισορρόπηση των φαρμακευτικών συστημάτων, καθιστώντας βιώσιμα και στο μέλλον.

Η Προεδρεία, πάντως, καλεί το Συμβούλιο να διεξάγει μια συζήτηση, κατά την οποία τα κράτη-μέλη θα ανταλλάξουν απόψεις, απαντώντας σε 3 βασικά ερωτήματα:

1. Τι είδους επιπρόσθετες δράσεις είναι απαραίτητες προκειμένου να επιτευχθεί μια κοινή προσέγγιση με στόχο ισορροπημένα φαρμακευτικά συστήματα;
2. Βλέπετε την ανάγκη αλλαγών στο ισχύον κοινοτικό θεσμικό πλαίσιο ώστε να βελτιωθεί η ανεμπόδιστη πρόσβαση και διαθεσιμότητα των φαρμάκων σε όλα τα κράτη-μέλη, ακόμη και σε λιγότερο ελκυστικές οικονομικά αγορές;
3. Σε ποιους τομείς θεωρείται ότι απαιτείται ενισχυμένη συνεργασία; Ποια μορφή θα πρέπει να πάρει στο εφεξής μια τέτοια συνεργασία;