Ο ρόλος του κοινοτικού φαρμακοποιού στην ανοσοποίηση του πληθυσμού

Γράφει η Ελισάβετ Δερβενιωτάκη, πρόεδρος Φαρμακευτικού Συλλόγου Κοζάνης

Με ικανοποίηση ενημερώνουμε ότι το 1ο Διεθνές Συνέδριο με τίτλο “Pharmacy-based interventions to increase vaccine uptake” διοργανώθηκε από το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Βενετίας στην Ιταλία στις 14-16 Μαρτίου 2018.

Συμμετείχαν φαρμακοποιοί από πολλές ευρωπαϊκές χώρες*, καθώς επίσης από τον Καναδά και τις ΗΠΑ, γιατροί και επιστήμονες υγείας εξειδικευμένοι στα θέματα των εμβολίων ως κύρια δραστηριότητα της δευτεροβάθμιας πρόληψης. Η εκπροσώπηση αυτή αφορά τα Φαρμακεία που καλύπτουν συνολικά άνω του 1 δισεκατομμυρίου ανθρώπων, μέγεθος μεγαλύτερο από το σύνολο σχεδόν του Ανεπτυγμένου Κόσμου.

Τα θέματα που αναλύθηκαν ήταν επιστημονικού περιεχομένου κυρίως, για την παραγωγή, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων γενικότερα αλλά έγινε και ειδική αναφορά σε ευρέως κινούμενα εμβόλια, όπως αυτά για τη γρίπη, τον πνευμονιόκοκκο, και τον ιό HPV. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου τονίστηκε ότι χάρις στους εμβολιασμούς σώζονται παγκοσμίως πάνω από 2,5 εκατομμύρια ζωές κάθε χρόνο.

Στο πλαίσιο του Συνεδρίου οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί από τις διάφορες χώρες αντάλλαξαν εμπειρίες και πληροφορίες για τα Συστήματα που εφαρμόζονται στις χώρες τους σχετικά με την ανοσοποίηση των πολιτών σε μαζική κλίμακα, με ειδική έμφαση και ανάλυση στην κεφαλαιώδη συμβολή των Φαρμακείων της κοινότητας στην εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού.

Ενδεικτικά στην Πορτογαλία από το 2008 οι φαρμακοποιοί έπειτα από σύντομο εκπαιδευτικό πρόγραμμα πιστοποιούνται και πραγματοποιούν επίσημα το εμβόλιο της γρίπης στα Φαρμακεία, με την τιμή αποζημίωσης της υπηρεσίας που παρέχουν να κυμαίνεται στα 3,00€. Στη διάθεσή τους έχουν επιπλέον ενιαίο ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής των εμβολιασμών που πραγματοποιούνται στα Φαρμακεία της χώρας. Ανάλογη εικόνα παρουσιάζεται και στην Ιρλανδία από το 2011, με την κάλυψη του πληθυσμού σε προστατευμένους εμβολιαστικά πολίτες να πλησιάζει το 60%!

Αντίθετα σε χώρες όπως η Κροατία και η Εσθονία, όπου δεν επιτρέπεται η πράξη του εμβολιασμού από τους φαρμακοποιούς, το ποσοστό του εμβολιαστικής κάλυψης του γενικού πληθυσμού για τη γρίπη είναι μόλις 2%, ανεπάρκεια που εγκυμονεί κινδύνους για πιθανή επιδημία γρίπης, η οποία στην σύγχρονη εποχή των μαζικών μετακινήσεων και των ανοιχτών συνόρων μπορεί εύκολα να εξαπλωθεί διεθνώς με μη-υπολογίσιμες συνέπειες.

Ιδιαίτερη εντύπωση έκανε στους παρευρισκόμενους η περίπτωση της Ελλάδας, όπου όπως ανέφερε η Ελληνίδα φαρμακοποιός το 90% των εμβολίων γρίπης ετησίως πραγματοποιείται μεν στα Φαρμακεία εδώ και πολλά χρόνια, χωρίς όμως η κείμενη νομοθεσία τυπικά να αναγνωρίζει ακόμα αυτήν την πραγματικότητα.

Άλλες χώρες στις οποίες θεσμοθετημένα οι φαρμακοποιοί πραγματοποιούν το εμβόλιο της γρίπης είναι η Αγγλία και η Αμερική. Στον Καναδά επίσης το 30% των εμβολίων γρίπης γίνεται στα Φαρμακεία, 30% στα ιδιωτικά ιατρεία και το υπόλοιπο 40% σε άλλες δημόσιες και ιδιωτικές δομές.

Προς το τέλος του συνεδρίου ανελήφθη η πρωτοβουλία να γραφτεί ένα κείμενο (με σκοπό τη δημοσίευσή του στα Ευρωπαϊκά ΜΜΕ) σχετικά με τον ρόλο του φαρμακοποιού στην εμβολιαστική κάλυψη για την εποχιακή γρίπη, και την ανάγκη να θεσμοθετηθεί ο κοινοτικός φαρμακοποιός παντού ως επαρκής και κατάλληλος επιστήμονας υγείας να πραγματοποιεί αρχικά τουλάχιστον αρχικά κι επισήμως τον εμβολιασμό της γρίπης, και πάνω σε αυτή τη γραμμή να εκσυγχρονιστούν τα νομικά πλαίσια εκείνων των χωρών, όπως η Ελλάδα, που έχουν πλέον ξεπεραστεί από τις σύγχρονες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί.

Αυτή η πρωτοβουλία έχει τεράστια σημασία για την εμβολιαστική θωράκιση του πληθυσμού καθώς το Φαρμακείο μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των ποσοστών της εμβολιαστικής κάλυψης για την γρίπη, εφόσον αποτελεί το ευχερέστερα προσβάσιμο σημείο για παροχή υπηρεσιών υγείας παγκοσμίως.

*Από την Ελλάδα το παρόν έδωσε η φαρμακοποιός και πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Κοζάνης (ΦΣΚ – ΝΠΔΔ) Ελισάβετ Δερβενιωτάκη, η οποία παρευρέθηκε ως αναπληρώτρια του φαρμακοποιού και μέλους της Διοίκησης Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής και του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΦΣΑ & ΠΦΣ – ΝΠΔΔ) Ιωάννη Δαγρέ, που είχε αρχικά δεχτεί την πρόσκληση.