Το ζήτημα της επάρκειας πλάσματος στην Ευρώπη έφερε στο προσκήνιο και την ανάγκη για ενίσχυση της συλλογής πλάσματος, με ιδιαίτερη αναφορά στην Ελλάδα, το Διεθνές Συνέδριο Πρωτεϊνών Πλάσματος (IPPC). Στο συνέδριο συμμετείχαν κορυφαίοι εκπροσώποι του κλάδου της υγείας, της φαρμακοβιομηχανίας και της πολιτικής.

Το IPPC 2025 που πραγματοποιήθηκε στις 20 με 21 Μαΐου 2025 στη Βαρσοβία ανέδειξε την ανάγκη της Ελλάδας να ακολουθήσει ένα νέο μοντέλο συλλογής πλάσματος, διασφαλίζοντας καλύτερη πρόσβαση στα φάρμακα και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών.

H Ευρώπη και το κάλεσμα του Τσέχου Υφυπουργού Υγείας

Μόνο τέσσερις χώρες (Αυστρία, Τσεχία, Ουγγαρία, Γερμανία) συγκεντρώνουν το 47% του συνολικού πλάσματος στην Ευρώπη, χρησιμοποιώντας μεικτά συστήματα συλλογής με οικονομική αποζημίωση στους δότες. Αντίθετα, χώρες με αποκλειστικά δημόσια συστήματα (π.χ. Γαλλία) καλύπτουν μόνο το 50% των εθνικών τους αναγκών και αναγκάζονται να εισάγουν πλάσμα από άλλες χώρες.
Ο Τσέχος Υφυπουργός Υγείας Jakub Dvořáček τόνισε ότι η συλλογή πλάσματος πρέπει να ενισχυθεί σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. ώστε να εξασφαλιστεί η επάρκεια φαρμάκων πλάσματος για τους ασθενείς. «Ο μόνος τρόπος να πετύχουμε αυτάρκεια είναι να συμβάλλουν όλα τα κράτη-μέλη», δήλωσε, αναφέροντας το επιτυχημένο μεικτό μοντέλο της Τσεχίας, που επιτρέπει τη σταθερή συλλογή 1,3 εκατομμυρίων λίτρων πλάσματος ετησίως.

Άξιο λόγου είναι ότι η Τσεχία εφαρμόζει ένα μεικτό μοντέλο δημόσιας και ιδιωτικής συλλογής πλάσματος, παρέχοντας οικονομική αποζημίωση στους δότες. Αυτό της επιτρέπει να συλλέγει 1,3 εκατομμύρια λίτρα πλάσματος ετησίως, επαρκή για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών σε θεραπείες από πλάσμα σε εθνικό επίπεδο. Με πληθυσμό αντίστοιχο της Ελλάδας (10 εκατομμύρια), αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.

Η σημασία των φαρμάκων από πλάσμα

Τα φάρμακα από πλάσμα είναι απαραίτητα για τη θεραπεία σπάνιων και χρόνιων ασθενειών, όπως οι ανοσοανεπάρκειες, η αιμορροφιλία και οι νευρολογικές διαταραχές. Δεδομένου ότι το ανθρώπινο πλάσμα δεν μπορεί να παραχθεί τεχνητά, η παραγωγή αυτών των φαρμάκων εξαρτάται αποκλειστικά από τις δωρεές.

Σημειώνευται ότι η μοναδικότητα αυτών των φαρμάκων έγκειται στο γεγονός ότι το ανθρώπινο πλάσμα δεν μπορεί να δημιουργηθεί συνθετικά, καθιστώντας τη δωρεά πλάσματος από υγιείς δότες απαραίτητη για την παραγωγή τους. Η σύνθετη διαδικασία παραγωγής και η εξάρτηση από τη δωρεά εξηγούν τη δυσκολία στην εξασφάλιση σταθερής πρόσβασης σε αυτά.

Η ελληνική πραγματικότητα: Αντιμέτωποι με ελλείψεις

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, ασθενείς και εκπρόσωποι συλλόγων μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους, αναδεικνύοντας τα εμπόδια πρόσβασης σε θεραπείες πλάσματος. Από την πλευρά της Ελλάδας, ο κ. Τοπάλης  από τον Σύλλογο «ΓΑΛΗΝΟΣ» και ο κ. Πετράκης από τον Σύλλογο «ΑΡΜΟΝΙΑ» τόνισαν τις ελλείψεις φαρμάκων που αντιμετωπίζουν διαχρονικά οι Έλληνες ασθενείς.
«Το πλάσμα δεν μπορεί να παραχθεί τεχνητά, επομένως η διαθεσιμότητα του εξαρτάται από τις εθελοντικές δωρεές. Η έλλειψη σταθερής ποσότητας πρώτης ύλης δημιουργεί πίεση και αβεβαιότητα για την υγεία μας. Ζητούμε από την ελληνική Πολιτεία να ακολουθήσει το ευρωπαϊκό μοντέλο και να ενισχύσει τη συλλογή πλάσματος», δήλωσε ο κ. Πετράκης.