Σακουλάκια νικοτίνης: Χρειάζεται ενημέρωση των Αρχών

Τα σακουλάκια νικοτίνης είναι ένα νέο προϊόν, το οποίο δεν περιέχει καπνό και έχει κυκλοφορήσει σε αρκετές χώρες, ενώ σε άλλες έχει απαγορευτεί. Τι ακριβώς περιέχουν, πόσο ασφαλή είναι και ποιος μπορεί να είναι ο ρόλος τους στη μείωση του καπνίσματος;

Τις απαντήσεις σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα αναζήτησαν οι ομιλητές στο webinar που οργάνωσε η Διεθνής Ένωση για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης (SCOHRE). Η SCOHRE είναι μια διεθνής επιστημονική ένωση ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων για τον έλεγχο του καπνίσματος και τη μείωση της βλάβης, οι οποίοι επιδιώκουν έναν ανοιχτό και εποικοδομητικό διάλογο για να βοηθήσουν στην εύρεση μιας νέας προσέγγισης στις πολιτικές ελέγχου του καπνίσματος. Πρόεδρος της είναι ο Έλληνας καθηγητής καρδιολογίας κ. Ιγνάτιος Οικονομίδης.

Τη συζήτηση συντόνισε ο καρδιολόγος Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, γνωστός ερευνητής στο πανεπιστήμιο της Πάτρας, ο οποίος έχει ασχοληθεί διεθνώς με την έρευνα του ατμίσματος  και μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα. Στη συζήτηση πήραν μέρος ο ομότιμος καθηγητής Karl Fagerstrom από τη Σουηδία, ο Tim Phillips, Διευθύνων Σύμβουλος της Tamarind Intelligence από τη Βρετανία και ο David T. Sweanor, Πρόεδρος του Advisory Board, του Center for Health Law, Policy & Ethics του πανεπιστημίου της Οττάβα από τον Καναδά.

Ο καθηγητής Fagerstrom είπε πως τα σακουλάκια νικοτίνης, που δεν περιέχουν καπνό είναι πιθανώς τα λιγότερο επιβλαβή από τα καταναλωτικά προϊόντα που περιέχουν νικοτίνη. Παρουσίασε στοιχεία από τις σκανδιναβικές χώρες που χρησιμοποιούν εναλλακτικά προϊόντα καπνού, όπως το snus, για να το υποστηρίξουν.

Στη Σουηδία, πολύ πρόσφατα, ο φόρος στο snus μειώθηκε κατά 20% ενώ αυξήθηκε στα πιο επικίνδυνα τσιγάρα κατά 10%. Τα τελευταία στατιστικά στοιχεία σχετικά με τη χρήση νικοτίνης και καπνού δείχνουν ότι η Σουηδία έχει φτάσει στο τέλος του παιχνιδιού καθώς το ποσοστό του πληθυσμού που καπνίζει έχει μειωθεί κάτω από 5% – όριο που έχει θέσει διεθνώς ως στόχο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Ο Σουηδός καθηγητής παρουσίασε ευρήματα σχετικά με τους θανάτους που οφείλονται στο κάπνισμα μεταξύ των ανδρών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δείχνοντας ότι όλες οι χώρες που χρησιμοποιούν snus —Σουηδία, Νορβηγία και Ισλανδία— απολαμβάνουν λιγότερους θανάτους που οφείλονται στο κάπνισμα. Σχολίασε ότι αυτό είναι το αποτέλεσμα της χρήσης του snus που μειώνει τις βλάβες που σχετίζονται με τον καπνό.

Παρουσίασε λεπτομέρειες για τα συστατικά και τη σύνθεση των σακουλών νικοτίνης και σημείωσε ότι τα σακουλάκια χωρίς καπνό πρέπει να ρυθμιστούν π.χ. σύμφωνα με τη νόμιμη ηλικία για την αγορά, τη συσκευασία, τη διαφήμιση και την ποσότητα νικοτίνης στα σακουλάκια για τη διασφάλιση προϊόντων καλής ποιότητας που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της δημόσιας υγείας. Οι χώρες θα μπορούσαν να μάθουν από την επιτυχία της Σουηδίας, κατέληξε, εξετάζοντας για παράδειγμα το ενδεχόμενο να αυξήσουν τους φόρους στα τσιγάρα και να τους μειώσουν στα λιγότερο επιβλαβή προϊόντα.

Ο Tim Phillips, τόνισε την ταχεία ανάπτυξη των σακουλών νικοτίνης και την τρέχουσα αγοραία αξία τους. Η παγκόσμια αξία τους είναι περίπου 7 δισ δολάρια από τα οποία 4 δισ αφορούν τις ΗΠΑ, ενώ εώς το τέλος του 2028 μπορεί να φθάσουν τα 38 δισ.

Επισήμανε ότι πολλές κυβερνήσεις εξακολουθούν να μην είναι εξοικειωμένες με αυτά τα προϊόντα, με αποτέλεσμα την έλλειψη ειδικών κανονισμών. Αυτό, μαζί με τις ανησυχίες για τη χρήση από τους νέους και την παράνομη αγορά ατμού, οδήγησε σε κυβερνητικές αντιδράσεις και απαγορεύσεις σε χώρες όπως η Ρωσία, η Γερμανία και η Ολλανδία. Σχολίασε ότι η επόμενη οδηγία για τα προϊόντα καπνού (TPD) στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι κρίσιμη για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα νέα προϊόντα νικοτίνης, όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά σε όλο τον κόσμο.

Ο David T. Sweanor παρείχε πληροφορίες για το ρυθμιστικό τοπίο, υποστηρίζοντας ότι η αντίθεση στις εναλλακτικές λύσεις χαμηλού κινδύνου είναι συχνά ανεπαρκώς αιτιολογημένη και εξυπηρετεί στην προστασία προϊόντων υψηλού κινδύνου. Έκανε παραλληλισμούς με την ιστορική αντίσταση ενάντια στις καινοτομίες, προτείνοντας ότι οι κοινωνικοί φόβοι μπορούν να επισκιάσουν τους κινδύνους των καθιερωμένων κινδύνων.

Τόνισε τη σημασία της αντιμετώπισης της χρήσης νικοτίνης υπό το πρίσμα της δημόσιας υγείας, υποστηρίζοντας την προώθηση ασφαλέστερων εναλλακτικών λύσεων, αντί για την πλήρη εξάλειψη της νικοτίνης. Παρομοίασε την κατάσταση με την κατανάλωση καφέ, προτείνοντας ότι η κοινωνία πρέπει να επικεντρωθεί στη μείωση των κινδύνων αντί στην επιβολή απαγορεύσεων. Παρά τις ρυθμιστικές απαγορεύσεις, σημείωσε, υπάρχει μια επίμονη ζήτηση των καταναλωτών για αυτά τα προϊόντα και παραλληλίζει την κατάσταση με παλαιότερους αγώνες για ατομικά δικαιώματα και πρόσβαση στην αντισύλληψη.

Στη συζήτηση που ακολούθησε οι ομιλητές ανέφεραν ότι χρειάζεται ρύθμιση και έλεγχος γιατί αλλιώς η αγορά θα κατακλυστεί από μη ελεγμένα προϊόντα και το κοινό θα χάσει την εμπιστοσύνη στις αρχές. Παράλληλα, δημιουργούνται και ευκαιρίες για επενδύσεις στην έρευνα, ανάπτυξη και παραγωγή εναλλακτικών προϊόντων. Τέλος, ο κ. Φαρσαλινός αναρωτήθηκε: “Πόσο ηθικό είναι για μία κυβέρνηση να απαγορεύει ένα προϊόν όπως τα σακουλάκια νικοτίνης, που συνδέονται με μικρότερο κίνδυνο για την υγεία ακόμη και σε σχέση με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα;“.