Η πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες παραμένει περιορισμένη, με νέα φάρμακα να φτάνουν στη χώρα με καθυστέρηση σχεδόν δύο ετών από την έγκρισή τους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA). Αυτό ήταν ένα από τα βασικά ευρήματα  που αναδείχθηκαν από δύο μελέτες που αναλύουν τη διαθεσιμότητα των θεραπειών στη χώρα και παορυσιάστηκαν σε Συνέντευξη Τύπου που πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ).

Μελέτη Patients W.A.I.T. Indicator 2024

Η μελέτη Patients W.A.I.T. Indicator (EFPIA-IQVIA) αποτελεί μία από τις πιο αξιόπιστες πανευρωπαϊκές έρευνες σχετικά με την πρόσβαση των ασθενών σε νέα φάρμακα. Διεξάγεται από το 2004 και καλύπτει 36 χώρες, εξετάζοντας τη διαθεσιμότητα και την ταχύτητα εισαγωγής των νέων θεραπειών στις εθνικές αγορές υγείας.

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει καθυστερήσεις στην ενσωμάτωση καινοτόμων φαρμάκων, γεγονός που δημιουργεί προβλήματα στη θεραπευτική αντιμετώπιση πολλών ασθενών. Η συζήτηση που διεξήχθη στη Συνέντευξη Τύπου υπογράμμισε την ανάγκη για ταχύτερη διαδικασία αξιολόγησης και αποζημίωσης των φαρμάκων, προκειμένου οι ασθενείς να έχουν έγκαιρη πρόσβαση σε σύγχρονες θεραπείες.

•Πρόσβαση στη φαρμακευτική καινοτομία :  μόλις 75 στα 173 νέα φάρμακα που πήραν έγκριση από τον ΕΜΑ, ήρθαν στην Ελλάδα το διάστημα 2020 – 2023, έναντι 79 στα 167 το διάστημα 2019 – 2022.
• Από τα 173 νέα φάρμακα μόνο το 25% είναι πλήρως προσβάσιμα από τους Έλληνες ασθενείς, το 18% είναι διαθέσιμα με περιορισμούς, μέσω ΣΗΠ και ΙΦΕΤ, το 2% είναι διαθέσιμα μόνο ιδιωτικά, ενώ το 55% δεν είναι καθόλου διαθέσιμα.
• Χρόνος για την διαθεσιμότητα:  654 ημέρες κατά μέσο όρο από την Ευρωπαϊκή έγκριση τους μέχρι να αποζημιωθούν στην χώρα μας. Ο χρόνος αυτός υπολείπεται κατά δυόμιση (2,5) μήνες από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (578 ημέρες ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος) και έχει χειροτερέψει κατά 67 ημέρες (πάνω από δύο μήνες) έναντι της προηγούμενης περιόδου (2019-2022), που ήταν 587 ημέρες.

Ογκολογικά Φάρμακα

Το ποσοστό διαθεσιμότητας των ογκολογικών προϊόντων έχει την μεγαλύτερη επιδείνωση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων, καθώς μειώθηκε σε 59% από 71% το 2023, ενώ παράλληλα αυξήθηκε ο χρόνος που απαιτείται για την διαθεσιμότητα αυτή σε 657 ημέρες από 568 το 2023.

Ορφανά  φάρμακα

Το ποσοστό διαθεσιμότητας μειώθηκε σε 36% από 41% το 2023 και ο χρόνος που απαιτείται για τη διαθεσιμότητα αυτή αυξήθηκε σε 704 ημέρες από 530 ημέρες το 2023. Ο μέσος χρόνος διαθεσιμότητας για τα ορφανά προϊόντα έχει την μεγαλύτερη επιδείνωση σε σύγκριση με τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων: 174 ημέρες πιο αργός σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.

Οι κύριες αιτίες μη διαθεσιμότητας και καθυστέρησης:

• Το  ύψος των υποχρεωτικών επιστροφών,
• κανόνας 5/11, δηλαδή στον κανόνα που προαπαιτεί για την υποβολή αποζημίωσης στη χώρα μας το εκάστοτε φάρμακο να αποζημιώνεται σε 5 από 11 συγκεκριμένες ευρωπαϊκές χώρες.

Διαθεσιμότητα φασμάκων

 

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) ανέθεσε στην IQVIA τη διεξαγωγή μελέτης για τη διαθεσιμότητα νέων φαρμάκων στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2021-2024, με τα αποτελέσματα να επιβεβαιώνουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες ασθενείς στην πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες.

Κύρια ευρήματα της μελέτης
Σύμφωνα με τη μελέτη, από τα 178 νέα καινοτόμα φάρμακα που έλαβαν έγκριση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) την τελευταία τετραετία, μόλις 36 (20%) ήταν διαθέσιμα στην ελληνική αγορά στις 31 Μαρτίου 2025. Πρόκειται για ένα ποσοστό ίδιο με πέρσι, που αναδεικνύει το πρόβλημα της αργοπορημένης διάθεσης των φαρμάκων στη χώρα.

Επιπλέον, οι υπέρογκες υποχρεωτικές επιστροφές και η δυσμενής επιχειρηματική πραγματικότητα οδηγούν στο συμπέρασμα ότι σχεδόν τα μισά (49%) από τα νέα καινοτόμα φάρμακα ενδέχεται να μην καταστούν διαθέσιμα στην ελληνική αγορά στο άμεσο μέλλον.

Ζητείται άμεση δράση από την Πολιτεία
Τα αποτελέσματα των ερευνών αναδεικνύουν την ανισότητα στην πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών σε σύγχρονες θεραπείες. Ο ΣΦΕΕ καλεί την Πολιτεία και τη φαρμακοβιομηχανία να συνεργαστούν για την εξεύρεση βιώσιμων λύσεων, με αφετηρία το έλλειμμα στη δημόσια φαρμακευτική χρηματοδότηση.

Για τη βελτίωση της κατάστασης, προτείνεται:

– Η μείωση των καθυστερήσεων στις ρυθμιστικές διαδικασίες και την αποζημίωση των φαρμάκων.
– Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των επενδύσεων μέσω ελέγχων και ψηφιακών εργαλείων.
– Η διασφάλιση βιώσιμου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, ώστε οι φαρμακευτικές εταιρείες να έχουν τη δυνατότητα να διαθέτουν τα νέα φάρμακα στην ελληνική αγορά.

O Επικεφαλής Consulting & Έρευνας Αγοράς της IQVIA κ. Κώστας Γεωργίου.
Στρατηγικές μεταρρυθμίσεις για βιώσιμο φαρμακευτικό σύστημα

Ο ΣΦΕΕ επαναλαμβάνει την ανάγκη άμεσης υλοποίησης των κυβερνητικών δεσμεύσεων, που περιλαμβάνουν:
– Αύξηση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης.
– Εξορθολογισμό των υποχρεωτικών επιστροφών.
– Στρατηγική αξιολόγηση και αποζημίωση των νέων φαρμάκων.
– Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν στο σύστημα να λειτουργήσει δίκαια και αποτελεσματικά.

«Αν θέλουμε ένα βιώσιμο φαρμακευτικό σύστημα και έγκαιρη καθολική πρόσβαση για όλους τους Έλληνες ασθενείς, απαιτούνται πράξεις που φέρνουν αποτελέσματα και ουσιαστική δέσμευση» αναφέρει ο ΣΦΕΕ, ζητώντας άμεσες λύσεις στην ανισότητα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς στη χώρα.