Με ποιους καρκινικούς όγκους συνδέονται μύκητες

Ερευνητές εντόπισαν μύκητες σε πληθώρα καρκινικών όγκων. Επιστήμονες εξετάζουν τον ρόλο μικροοργανισμών που συμβιώνουν στον ανθρώπινο οργανισμό με την καρκινογένεση.

Ήδη έρευνες ανέδειξαν την ύπαρξη βακτηρίων σε πλειάδα όγκων αλλά και σε παρακείμενους υγιείς ιστούς, πραγματοποιώντας έτσι μία πιο ολοκληρωμένη ανάλυση του ξεχωριστού μικροπεριβάλλοντος του κάθε όγκου. Ενδεικτικό είναι ότι ο καθηγητής και  βιολόγος Hanahan D. επικαιροποίησε τους βασικούς πυλώνες καρκινογένεσης (Hallmarks of Cancer), συμπεριλαμβάνοντας το μικροβίωμα ως διακριτή μεταβλητή όχι μόνο της ανάπτυξης και της επέκτασης του καρκίνου, αλλά και της εμφάνισης αντίστασης στη χορηγούμενη θεραπεία.

Σύμφωνα με τους ιατρούς της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Ωραιάνθη Φιστέ, Μιχάλης Λιόντος (Επ. Καθηγητής), Φλώρα Ζαγουρή (Καθηγήτρια), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής και Πρύτανης ΕΚΠΑ), το ανθρώπινο σώμα αποικίζεται από ~38 τρισεκατομμύρια μικροβιακά κύτταρα. Από αυτά, το 90% εντοπίζεται στο έντερο και 10% στο δέρμα, το αναπνευστικό και το ουροποιογεννητικό σύστημα.

Μικροβίωμα:

Είναι  πολυποίκιλη χλωρίδα, μοναδική για τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά (εξ ου και ο όρος «μικροβιακό αποτύπωμα»). Αυτή μπορεί να μεταβληθεί ανάλογα με την ηλικία, τη διατροφή, τη χρήση φαρμάκων συμπεριλαμβανομένου των αντιβιοτικών, το στρες, το κάπνισμα και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Ακόμη και με την εμφάνιση ασθενειών όπως είναι οι φλεγμονώδεις παθήσεις, οι μεταβολικές διαταραχές, τα αυτονάνοσα νοσήματα και ο καρκίνος. Μάλιστα,  σε πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Cell παρουσιάζεται ο πιο ολοκληρωμένος άτλαντας της παρουσίας μυκήτων σε δείγματα αίματος και ιστών ασθενών με διαφόρους τύπους συμπαγών κακοηθειών.

Ευρήματα:

Στην μελέτη αξιολογήθηκαν περισσότερα από 17.000 δείγματα βιοψιών και αίματος από ασθενείς με 35 διαφορετικές μορφές καρκίνου για την παρουσία μυκητιασικού DNA.  Παρότι όλοι οι εξεταζόμενοι τύποι κακοηθειών είχαν ανιχνεύσιμο μυκητιασικό φορτίο, παρατηρήθηκαν διαφορές τόσο στη σύνθεση όσο και στην αφθονία του «μυκητοβιώματος» ανάλογα με τον εκάστοτε όγκο, με τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του πνεύμονα να εμφανίζουν τις υψηλότερες αναλογίες.

Μάλιστα, φάνηκε να υπάρχουν σημαντικές συσχετίσεις μεταξύ ορισμένων τύπων μυκήτων με την ηλικία, τον τύπο καρκίνου, την καπνιστική συνήθεια, την ανταπόκριση στη χορηγούμενη ανοσοθεραπεία και την επιβίωση. Για παράδειγμα, οι ομάδες μυκήτων Aspergillus και Agaricomycetes απαντώνται σε μεγαλύτερη αναλογία σε ενεργούς καπνιστές απ’ ότι σε μη καπνιστές ασθενείς με καρκίνο πνεύμονα.

Χαρακτηριστική  είναι πως η παρουσία του μύκητα Malasseyia globosa εντός του όγκου συσχετίστηκε με μικρότερη συνολική επιβίωση στους ασθενείς με καρκίνο μαστού. Άξιο αναφοράς, ότι ο συγκεκριμένος τύπος μύκητα φαίνεται να συνδέεται αιτιολογικά με την ανάπτυξη καρκίνου του παγκρέατος, βάσει της βιβλιογραφίας.

Εκτιμάται ότι έρευνα στο εξής θα δείξει με ποιόν τρόπο διείσδυσαν οι μύκητες εντός του όγκου καθώς και αν συνδέονται αιτιωδώς με την εξέλιξή του. Ακόμη θα πρέπει να εξεταστεί κατά πόσο η ανάλυση του μυκητοβιώματος θα μπορούσε   να χρησιμεύσει ως εργαλείο έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου και ανάπτυξης νέων θεραπευτικών στρατηγικών.