Στο θεραπευτικό «δωμάτιο», οι εβδομάδες πριν και μετά τις γιορτές έχουν πάντα κάτι κοινό. Περισσότερο βάρος. Συνάνθρωποι μας που λειτουργούν καλά μέσα στη χρονιά, αυτή την περίοδο δυσκολεύονται χωρίς να μπορούν πάντα να εξηγήσουν το γιατί. Κι αυτό από μόνο του, γεννά μια ενοχική σκέψη : «Αφού όλα είναι καλά, γιατί δεν είμαι καλά;»

Οι γιορτές δεν είναι απλώς ημερομηνίες στο ημερολόγιο αλλά θα έλεγα φορτισμένα σύμβολα τα οποία μιλούν για οικογένεια, σύνδεση, απολογισμό, προσδοκία. Και όσο περισσότερα από αυτά λείπουν ή πονάνε, τόσο πιο έντονα γίνονται αισθητά.

Υπάρχει μια σιωπηλή πίεση να είμαστε καλά….

Πολλοί άνθρωποι περιγράφουν μια αόρατη υποχρέωση να είναι χαρούμενοι, να συμμετέχουν, και να αντέχουν. Αυτό που συναντάμε συχνά  στις θεραπείες δεν είναι βαριά παθολογία, αλλά μια εξάντληση από τη διαρκή προσπάθεια να «ταιριάξουν» με το κλίμα.

Η δυσκολία των γιορτών δεν σημαίνει αδυναμία, αλλά ότι κάτι μέσα μας ενεργοποιείται. Απώλειες που δεν έχουν πενθηθεί, σχέσεις που δεν είναι όπως θα θέλαμε, ανάγκες που έμειναν πίσω για καιρό. Και οι γιορτές απλώς φωτίζουν αυτά που ήδη υπάρχουν.

Η θεραπευτική εμπειρία μας λέει ότι η μοναξιά των γιορτών δεν αφορά μόνο όσους είναι μόνοι. Αφορά και ανθρώπους που κάθονται σε γεμάτα τραπέζια, αλλά νιώθουν ότι δεν χωρούν, ανθρώπους που αισθάνονται ότι δεν τους επιτρέπεται ή και δεν μπορούν να μιλήσουν αληθινά, ότι πρέπει να φορέσουν έναν ρόλο. Αυτή η μορφή μοναξιάς είναι συχνά πιο επώδυνη, γιατί δεν αναγνωρίζεται ούτε από το περιβάλλον ούτε από τον ίδιο τον άνθρωπο. Είναι όμως πραγματική και χρειάζεται χώρο……όχι διόρθωση.

Η αλλαγή του έτους λοιπόν φέρνει μαζί της έναν εσωτερικό απολογισμό σχετικά με όσα πέτυχα , τί δεν κατάφερα , σε ποιους τομείς έμεινα πίσω.  Στο θεραπευτικό πλαίσιο, παρατηρούμε πολύ συχνά ο απολογισμός αυτός να γίνεται με σκληρότητα και τιμωρητικότητα , ιδίως σε ανθρώπους που ήδη κουβαλούν πολλά.

Η ψυχική υγεία δεν ενισχύεται από περισσότερη πίεση, αλλά από περισσότερη κατανόηση. Από την ικανότητα να δούμε τον εαυτό μας μέσα στο πλαίσιο των συνθηκών, των απωλειών και των ορίων μας — όχι μόνο μέσα από τα αποτελέσματα.

Μια διαφορετική στάση απέναντι στις γιορτές

Ίσως δεν χρειάζεται οι γιορτές να είναι χαρούμενες για όλους. Ίσως αρκεί να είναι ειλικρινείς αυτές οι μέρες. Για μας επιτρέπουν να είμαστε όπως είμαστε, χωρίς να πρέπει να αποδείξουμε κάτι. Το πιο προστατευτικό στοιχείο για την ψυχική υγεία αυτή την περίοδο είναι η άδεια προς τον εαυτό μας …. να μην πιεστούμε. Να μειώσουμε τις απαιτήσεις και να κρατήσουμε επαφή με ό,τι μας γειώνει, ακόμη κι αν είναι απλό ή μικρό.

Η αλλαγή του χρόνου δεν χρειάζεται να είναι νέα αρχή. Μπορεί να είναι απλώς μια συνέχεια …  με λίγο περισσότερη φροντίδα και λιγότερη αυστηρότητα.